De Vikingen staan bekend om hun expertise in het maken van zwaarden en hun vaardigheid in de strijd. Je kunt je gemakkelijk voorstellen dat ze hun wapens hanteren in epische veldslagen, maar we krijgen niet vaak de kans om deze wapens van dichtbij te zien. In 2022 deden archeologen in Midden-Zweden een ongelooflijke ontdekking: twee Vikingzwaarden die al meer dan 1,200 jaar begraven liggen.
Deze oude wapens zijn een bewijs van de vaardigheid en het vakmanschap van de Vikingen en bieden een fascinerend kijkje in de levens van de mensen die eeuwen geleden in deze regio leefden. De ontdekking werd gedaan in Viby/Norrtuna buiten Köpin Västmanland, Zweden, in een enorm grafveld met ongeveer 100 graven die dateren uit de late ijzertijd tussen 600 en 1,000 na Christus.
Archeoloog Anton Seiler van de Zweedse staatshistorische musea legde uit waarom deze vindplaats zo goed bewaard is gebleven. Volgens hem liggen in de regio begraafplaatsen uit de Vikingtijd vaak op bergkammen en zijn ze daarom in latere eeuwen niet beschadigd door landbouwwerkzaamheden.
Eerdere opgravingen hebben aangetoond dat veel graven uit de Vikingtijd in de regio wapens en paardenuitrusting bevatten. Vermoedelijk wordt hierdoor een regionaal netwerk van gewapende mensen blootgelegd, om bijvoorbeeld handelsroutes en productie op de boerderijen veilig te stellen.
Er zijn slechts zo'n 20 graven uit de Vikingtijd met zwaarden uit Västmanland bekend, ondanks dat er in de 19e tot 21e eeuw enkele honderden graven zijn opgegraven. Hieruit blijkt duidelijk dat deze bijzondere graven met zwaarden uit Viby/Norrtuna zeer zeldzaam zijn.
De zwaarden stonden recht in het midden van de grafkamers. Ze waren gemaakt van sterk ijzer en waren ongeveer 3 meter lang, maar het was moeilijk om hun precieze lengte te bepalen omdat ze allebei verbrijzelden toen ze in de grond werden gedrukt. De wapens waren ook onderworpen aan meer dan 1,000 jaar achteruitgang.
De opgraving was al meer dan twee jaar aan de gang om plaats te maken voor de aanleg en verbreding van een snelweg tussen twee steden. In de betreffende periode werden de doden gecremeerd, dus alle gevonden grafgoederen waren verbrand of fragmentarisch. De graven bevatten, naast zwaarden, enkele kilo's verbrande menselijke en dierlijke botten. Hoewel het moeilijk te zeggen is zonder de juiste osteologische analyse, werden in de graven botten gevonden van ten minste paarden, honden en vogels (exemplaren).
Andere ontdekkingen van de site waren onder meer een balein, aardewerken vaten, ijzeren klinknagels en spijkers, zilveren posamentknopen, die met kleding zouden zijn gedragen, en berenklauwen. De onderzoekers denken dat de objecten en andere vondsten verschillende dingen kunnen voorstellen. Dit kunnen bijvoorbeeld de persoonlijke bezittingen zijn van de begraven personen, voorwerpen die horen bij de begrafenisrituelen, geschenken van familieleden en dingen die nodig zijn voor het volgende leven.
Wat er nog over was van de bewoners van de graven, werd voor wetenschappelijke analyse ingediend om hun leeftijd en geslacht te bepalen, en of er meerdere personen in hetzelfde graf waren begraven. De aanwezigheid van de zwaarden geeft echter aan dat deze graven mannen moeten bevatten, met andere woorden, dat de eigenaren mannelijke krijgers waren; maar daar kunnen we niet zeker van zijn.
Vrouwelijke krijgers tijdens het Vikingtijdperk zijn de afgelopen jaren veel besproken in onderzoek, en mogelijk zijn er ook zwaarden in kindergraven gelegd om te laten zien dat ze tot een vooraanstaande familie behoorden.
De onderzoekers verklaarden verder dat de zwaarden ook een investering van de boerderij als geheel kunnen weerspiegelen, een symbolische daad van het collectief van familieleden om machtsstructuren in de directe omgeving te manifesteren.
De wapens werden onmiddellijk nadat ze waren opgegraven ter conservering gestuurd. Na conservering, wanneer de fragmenten in elkaar worden gezet, kunnen de onderzoekers de exacte lengte en vorm van de zwaarden bepalen, inclusief slijtage en eventuele slagschade zal ook zichtbaar zijn na conservering.
Het opgraven van deze zwaarden kan ons waardevolle inzichten verschaffen in de levens van onze voorouders van meer dan duizend jaar geleden. We kunnen leren over de technologische vooruitgang van die tijd, evenals over de culturele en sociale praktijken van de mensen die deze zwaarden gebruikten.
Dit is een geweldige kans voor historici en archeologen om het verleden te bestuderen en te leren kennen, en we kunnen niet wachten om te zien welke andere ontdekkingen er in de toekomst zullen worden gedaan.
