Een paar jaar geleden werd een oud spinfossiel van een onbekende soort gevonden in Piesberg bij Osnabrück in Nedersaksen, Duitsland. Het fossiel is uit het Laat-Carboon (Moskou) tijdperk. Het fossiel is afkomstig uit een gesteentelaag die naar schatting tussen de 310 en 315 miljoen jaar oud is. Het vertegenwoordigt de vroegst bekende spin uit het paleozoïcum die in Duitsland is ontdekt.
Bovendien is het geclassificeerd als een nieuwe soort en heeft het de naam Arthrolycosa wolterbeeki gekregen, ter ere van de ontdekker - Dr. Tim Wolterbeek, een geowetenschappelijk onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Na de vondst gaf Wolterbeek het exemplaar aan fossiele spinachtige-expert Jason Dunlop van het Museum für Naturkunde in Berlijn voor verder onderzoek.
A. wolterbeeki, de eerste erkende "echte spin" uit het Duitse Paleozoïcum, behoort tot de Araneae-orde. Dit onderscheidt het van eerdere spinachtige spinachtigen zoals de Trigonotarbids, die een omvangrijker onderlichaam hadden. Afgezien van zijn lange poten vertoont het fossiel ook bewaarde spintepels, een sleuteleigenschap die uniek is voor echte spinnen.
Ondanks zijn ongelooflijke leeftijd is de fossiele spin opmerkelijk bewaard gebleven als een bijna compleet exemplaar. Het is erin geslaagd te overleven in het fossielenbestand en is geïdentificeerd als een van de slechts twaalf Carboon-soorten die definitief kunnen worden geclassificeerd als Araneae.
Hoewel we momenteel twaalf bekende soorten hebben, is het aantal spinsoorten tijdens het Carboon vrij laag in vergelijking met verwante spinachtigen zoals Phalangiotarbids en eerder genoemde Trigonotarbids. Deze nauw verwante spinachtigen hebben respectievelijk twee en vier keer zoveel soorten.
Een mogelijke verklaring hiervoor zijn de overeenkomsten tussen A. wolterbeeki en de huidige mesothelespinnen. Als ze ecologisch vergelijkbaar waren en dezelfde levensstijl in holen deelden, is het aannemelijk dat ze beperkte kansen hadden om fossielen te worden, omdat ze zelden waterlichamen tegenkwamen die nodig waren voor behoud.
Het is hoogst onwaarschijnlijk dat vrouwtjesspinnen bewaard blijven in het fossielenarchief, omdat ze meestal sedentair zijn, een feit dat we waarnemen bij hedendaagse spinnen. Zodra mannelijke spinnen daarentegen volwassen zijn, gaan ze actief op onderzoek uit om een partner te vinden. Onze huidige ontdekkingen geven echter aan dat zelfs hun kansen om gefossiliseerd te worden niet groter zijn.
Volgens Jason Dunlop: "Het is interessant om te overwegen waarom noch het huidige exemplaar, noch een van de andere Carboon-spinnen een mannelijk palpal orgaan behouden, zoals we zouden verwachten dat zwervende mannetjes bij voorkeur worden bewaard."
Hoe dan ook, de Piesberg-fossiel wordt nu beschouwd als een belangrijk holotype van de Araneae, en dient als een heerlijke herinnering dat de expertise van een wetenschapper verder reikt dan hun specifieke vakgebied.
De studie is oorspronkelijk gepubliceerd in het tijdschrift PalZ, online gepubliceerd op 16 juli 2023.
