In het Koerdistan-gebied in Noord-Irak zijn de overblijfselen van een oude stad die bekend staat als "Idoe" zijn ontdekt. Er wordt gedacht dat de stad, die nu begraven ligt onder een heuvel van 32 meter hoog, ooit tussen 10 en 3,300 jaar geleden diende als een knooppunt voor de activiteiten van duizenden burgers.
Het stond vroeger vol met weelderige paleizen, zoals blijkt uit inscripties geschreven voor monarchen op de muren, tabletten en stenen plinten die daar te vinden zijn.
Een inwoner van het nabijgelegen dorp stuitte op een kleitablet waarop de naam "Idoe" werd ongeveer tien jaar geleden geëtst, wat leidde tot de ontdekking van de tablet. Er wordt aangenomen dat de inscriptie is gemaakt ter ere van de bouw van het koninklijk paleis door de koningen die destijds over het gebied regeerden.
De daaropvolgende jaren werden door archeologen van de Universiteit van Leipzig in Leipzig, Duitsland, aan het opgraven van het gebied besteed. Ze geloven dat het Assyrische rijk gedurende een aanzienlijk deel van zijn geschiedenis, die ongeveer 3,300 jaar geleden plaatsvond, over de stad Idu regeerde.
De oorsprong van de Assyrische beschaving gaat terug tot het derde millennium voor Christus. Toen Assyrië in het eerste millennium voor Christus de dominante macht in het Midden-Oosten was, werden enkele van de meest indrukwekkende ruïnes gebouwd.
Nimrud werd door de Assyrische koning Assurnasirpal II (883-859 v. Chr.) gekozen om als koninklijke zetel van gezag te dienen. Het interieur van zijn paleizen was versierd met gipsplaten waarop gebeeldhouwde afbeeldingen van hem waren aangebracht.
In de achtste en zevende eeuw voor Christus breidden Assyrische koningen hun grondgebied uit tot alle landen tussen de Perzische Golf en de Egyptische grens. Archeologen ontdekten echter ook bewijs dat de stad een sterk gevoel van zelfredzaamheid had. De mensen vochten voor en wonnen in totaal 140 jaar onafhankelijkheid voordat de Assyriërs terugkwamen en de controle over de regio heroverden.
Een kunstwerk van een baardeloze sfinx met het hoofd van een mens en het lichaam van een gevleugelde leeuw behoorde tot de schatten die werden blootgelegd. Daarboven was de volgende inscriptie te zien: "Paleis van Ba'auri, koning van het land van Idu, zoon van Edima, ook koning van het land van Idu."
Daarnaast ontdekten ze een cilinderzegel dat ongeveer 2,600 jaar oud was en een man afbeeldde die knielde voor een vale.
De stad van het oude Idu, die werd ontdekt in Satu Qala, was een kosmopolitische hoofdstad die in het tweede en eerste millennium voor Christus diende als kruispunt tussen Noord- en Zuid-Irak en tussen Irak en West-Iran.
Vooral de vondst van een lokale dynastie van koningen vult een leemte in wat historici eerder als een donkere eeuw in de geschiedenis van het oude Irak hadden beschouwd. Volgens de onderzoekers hebben deze bevindingen, in hun geheel genomen, bijgedragen aan het hertekenen van de politieke en historische kaart van de uitbreiding van het Assyrische rijk - waarvan de delen nog steeds in nevelen gehuld zijn.
De stad werd begraven in een heuvel die bekend staat als een tell, wat nu de locatie is van een stad die bekend staat als Satu Qala. Helaas is het momenteel niet mogelijk om verder te werken totdat er een schikking is bereikt tussen de dorpelingen en de regionale regering van Koerdistan.
Ondertussen is in samenwerking met de Universiteit van Pennsylvania een nieuwe studie uitgevoerd van de materialen van de site, die momenteel zijn ondergebracht in het Erbil Museum. De resultaten van de studie “Satu Qala: een voorlopig verslag van de seizoenen 2010-2011” werden gepubliceerd in het tijdschrift Anatolica.
Uiteindelijk zijn de twee intrigerende vragen die tot op de dag van vandaag een mysterie blijven: hoe werd deze verfijnde oude stad abrupt tot ruïnes, onderdrukkend onder de heuvel? En waarom verlieten de inwoners deze stad zelfs?
