Volgens een populaire legende ontdekte de Spaanse ontdekkingsreiziger Juan Ponce de León de huidige staat Florida tijdens het zoeken naar de Fontein van de Jeugd. In werkelijkheid gaan verhalen over magische wateren die jeugd of een verlengd leven schenken terug tot Herodotus of verder.
Alexander de Grote, bijvoorbeeld, zou in de vierde eeuw voor Christus ook een genezende "rivier van het paradijs" zijn tegengekomen, en soortgelijke legendes doken op op zulke uiteenlopende locaties als de Canarische Eilanden, Japan, Polynesië en Engeland. Tijdens de Middeleeuwen geloofden sommige Europeanen zelfs in de mythische koning Prester John, wiens koninkrijk naar verluidt een fontein van de jeugd en een rivier van goud bevatte.
Hoewel Ponce de León Florida in 1515 verkende, raakte het verhaal over de Fontein van de Jeugd pas na zijn dood gehecht aan zijn reizen. In dit artikel zullen we onderzoeken hoe de Fountain of Youth in verband werd gebracht met zijn bestaan. Bovendien zullen we onderzoeken of hij het echt heeft ontdekt.
Spaanse bronnen beweerden dat de Taino-indianen van het Caribisch gebied spraken over een magische fontein en een verjongende rivier die ergens ten noorden van Cuba bestond. Deze geruchten bereikten mogelijk de oren van Ponce de León, van wie wordt aangenomen dat hij Christoffel Columbus vergezelde op zijn tweede reis naar de Nieuwe Wereld in 1493.
Nadat hij in 1504 had geholpen een Taino-opstand op Hispaniola op brute wijze neer te slaan, kreeg Ponce de León een provinciaal gouverneurschap en honderden hectaren land, waar hij gedwongen Indiase arbeid gebruikte om gewassen en vee te verbouwen.
In 1508 kreeg hij koninklijke toestemming om San Juan Bautista (nu Puerto Rico) te koloniseren. Hij werd een jaar later de eerste gouverneur van het eiland, maar werd al snel verdreven in een machtsstrijd met de zoon van Christopher Columbus, Diego.
Nadat hij in de gratie van koning Ferdinand was gebleven, ontving Ponce de León in 1512 een contract om een eiland genaamd Bimini te verkennen en te vestigen. Nergens in dit contract of in een vervolgcontract werd de Fontein van de Jeugd genoemd.
Daarentegen werden specifieke instructies gegeven voor het onderwerpen van de Indianen en het verdelen van gevonden goud. Hoewel hij misschien beweerde bepaalde 'geheimen' te kennen, bracht Ponce de León de fontein evenmin ter sprake in zijn bekende correspondentie met Ferdinand.
Ponce de León vertrok in maart 1513 met drie schepen. Volgens vroege historici ging hij op 2 april voor anker voor de oostkust van Florida en kwam een dag later aan land, waarbij hij de naam "La Florida" koos, gedeeltelijk omdat het de paastijd was (Pascua Florida in het Spaans).
Ponce de León reisde vervolgens door de Florida Keys en de westkust op, waar hij schermutselingen voerde met Indianen, voordat hij aan een omweg terug naar Puerto Rico begon. Onderweg zou hij de Golfstroom hebben ontdekt, wat de snelste route bleek te zijn om terug naar Europa te zeilen.
Acht jaar later keerde Ponce de León terug naar de zuidwestkust van Florida in een poging een kolonie te stichten, maar hij werd dodelijk gewond door een Indiase pijl. Vlak voor zijn vertrek stuurde hij brieven naar zijn nieuwe koning, Karel V, en naar de toekomstige paus Adrianus VI.
Nogmaals, de ontdekkingsreiziger maakte geen melding van de Fontein van de Jeugd, maar concentreerde zich in plaats daarvan op zijn verlangen om het land te vestigen, het christendom te verspreiden en te ontdekken of Florida een eiland of een schiereiland was. Geen logboek van beide reizen is bewaard gebleven en er is nooit een archeologische voetafdruk ontdekt.
Desalniettemin begonnen historici niet lang na zijn dood Ponce de León in verband te brengen met de Fontein van de Jeugd. In 1535 beschuldigde Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés Ponce de León ervan de fontein te zoeken om zijn seksuele impotentie te genezen.
Hernando de Escalante Fontaneda, die vele jaren bij indianen in Florida woonde nadat hij een schipbreuk had overleefd, bespotte ook Ponce de León in zijn memoires uit 1575 en zei dat het een reden tot vrolijkheid was dat hij de Fontein van de Jeugd opzocht. Een van de volgende auteurs die meedeed, was Antonio de Herrera y Tordesillas, de belangrijkste historicus van Indië van de Spaanse koning. In 1601 schreef hij een gedetailleerd en veelgelezen verslag van de eerste reis van Ponce de León.
De legende van de Fountain of Youth was nu springlevend. Het kreeg echter niet veel grip in de Verenigde Staten totdat de Spanjaarden Florida in 1819 afstonden. Beroemde schrijvers uit die tijd, zoals Washington Irving, begonnen toen Ponce de León af te schilderen als ongelukkig en ijdel.
Kunstenaars deden ook mee, waaronder Thomas Moran, die een extra groot canvas schilderde van een ontmoeting met indianen in Ponce de León. Aan het begin van de 20e eeuw was er een standbeeld van de ontdekkingsreiziger geplaatst op het centrale plein van de oudste stad van Florida, St. Augustine, en een nabijgelegen toeristische attractie deed zich voor als de eigenlijke Fontein van de Jeugd. Maar de authenticiteit van de fontein is nooit geverifieerd, ook al komen er elk jaar tienduizenden bezoekers om het naar zwavel ruikende bronwater te proeven.
Dus, heeft Ponce de León deze mythische bron van eeuwige vitaliteit daadwerkelijk op Amerikaanse bodem ontdekt?
Nou, de jury is er nog steeds niet uit! Het verhaal van de zoektocht van Ponce de León blijft gehuld in mystiek, een verleidelijke puzzel die tot de verbeelding spreekt van zowel historici, verhalenvertellers als avonturiers. Zelfs nu wetenschappelijke vooruitgang ons begrip van het leven en een lang leven blijft veranderen, blijft de Fontein van de Jeugd ons collectieve verlangen naar onsterfelijkheid symboliseren.
Hoewel het misschien nog steeds een onopgelost mysterie is, is één ding zeker: het verhaal van de achtervolging van Ponce de León vertegenwoordigt een blijvend bewijs van de niet aflatende zoektocht van de mensheid naar ontdekking en het onbekende.
