Imfihlakalo Yetshe lePalermo: Ubufakazi 'bezinkanyezi zakudala' eGibhithe lasendulo?

Emhlabeni jikelele, izazi zaseGibhithe lasendulo zithole izinto zobuciko eziphakamisa ukuthi indaba yethu, njengoba siyazi, ayilona iqiniso ngokuphelele futhi izingxenye ziguqulwe ngamabomu. Yize lo mbono uqhubeka nokuba yindaba egcwele impikiswano enabahluzi abaningi, akunakuphikwa ukuthi kukhona imibhalo, efana ne-Palermo Stone, engachaza nakanjani ukuthi umlando wethu awunjalo njengoba siwazi.

Imfihlakalo Yetshe LePalermo
Imfihlakalo Yetshe lePalermo © MRU

Itshe LePalermo

Itshe Le-Palermo
I-Palermo Stone, isiqeshana se-Royal Royal Annals esisePalermo, e-Italy © MRU

Uma kuziwa ekumiseni ukubalwa kwezikhathi kwamakhosi ahlukene amakhosi abusa kuwo wonke umlando we-Ancient Egypt, sinochungechunge lwemibhalo ebaluleke kakhulu esiza ochwepheshe ngalo msebenzi okhandlayo, okukude kakhulu nefomu eligculisayo eliphelile. Omunye wemibhalo emidala kunayo yonke okufanele siwuhloniphe yilokho okubizwa ngokuthi “Itshe LasePalermo,” okukhona kulo izingcezu eziyisikhombisa ezisakazeke eminyuziyamu ehlukahlukene.

I-Palermo Stone, i-Royal Annals yaseGibhithe
Umdwebo weRoyal Annals yaseGibhithe ngezingcezu zalo ezahlukahlukene kufaka phakathi i-Palermo Stone (P), ucezu lwaseLondon (L) kanye nezicucu zaseCairo (1-5) © Wikimedia Commons

Izingcezu eziyisikhombisa zazizosatshalaliswa ngale ndlela elandelayo:

  • Izingcezu ezintathu zise-Archaeological Museum yasePalermo, e-Italy, kusukela ngo-1877.
  • Izingcezu ezintathu ziseMnyuziyamu waseGibhithe eCairo eyavela ngo-1903, kanye nenye ngo-1910. Kulesi sigcinamagugu, kunengcezu yesihlanu eyatholwa emakethe yezinto zakudala ngo-1963.
  • Ucezu lokugcina luse-University College of London (Petrie Museum, UC 15508). Yatholwa futhi emakethe yezinto zakudala, lapho uPetrie uqobo ayithola khona ngo-1917.

Ngabe Itshe LePalermo LaseGibhithe Lasendulo Liyakufakazela Yini Ukuthi Umlando Wethu Ushintshiwe?

Ukuvuselelwa Kwetshe LasePalermo
Ukwakhiwa kabusha kwePalermo Stone © kairoinfo4u / Flickr

Itshe lePalermo libhekwa njengomunye wemithombo eyisisekelo yokuphenywa kweGibhithe lasendulo nomlando walo wonke eMhlabeni. Yize usuku oluqondile lokwakhiwa kwaleli tshe elihle kangaka lingawazi ososayensi, kucatshangwa ukuthi lenziwa ngesikhathi somunye woMbuso Wamandulo, ngekhulu lama-25 BC.

Phakathi kolwazi olutholakala ku-Palermo Stone, olufana neminye imibhalo yasendulo enolwazi olufanayo, lukhuluma ngamaKhosi ngaphambi kwamakhosi aseGibhithe lasendulo nofaro bawo bamakhosi amahlanu okuqala. Ingxenye eyindida kunazo zonke ye-Palermo Stone yilapho ikhuluma khona ngalawo makhosi angaqondakali, okuthi, ngokwezincazelo zawo, aqokwe njengabantu bezinganekwane ngabacwaningi abathile abavamile. Kodwa kungani? Kungani "ukushiwo okungajwayelekile" kutholakala kumadokhumenti kaPalermo Stone?

Itshe Le-Palermo
Ukuvalwa kochungechunge lwe-predynastic lwe- okungenzeka kube yinganekwane / amanga - ababusi baseGibhithe lasendulo:
1) [igama libhujisiwe], 2) Hsekiu / Seka, 3) Khayu, 4) Tiu / Teyew, 5) Thesh / Tjesh, 6) Neheb, 7) Wazner / Wadjenedj / Wenegbu, 8) Mekh, 9) [igama libhujisiwe ] © Wikimedia Commons
Umbhalo, obhalwe ngama-hieroglyphs, ukhuluma ngamakhosi ayi-120 ngaphambi kwamakhosi abusa ngaphambi kweGibhithe Lasendulo laguqulwa ngokusemthethweni laba yimpucuko. Ngokumangazayo, amagama alaba "Nkulunkulu" abayindida (njengoba kushiwo ku-Palermo Stone) nawo ayashiwo kweminye imibhalo yaseGibhithe yakamuva. Umbhalo uhlukaniswe ngamarejista amathathu avundlile:

  • Le engenhla ikhombisa igama likafaro waleso sikhathi
  • Ophakathi nendawo imicimbi evelele: imikhosi, ukubalwa kwezinkomo, njll.
  • Elingezansi likhombisa izinga eliphakeme kakhulu lamanzi omfula iNayile minyaka yonke.

Eqenjini eliphezulu kunamagama abaphathi abaningana bama-predynastic base-Lower Egypt: “… pu”, Seka, Jaau, Tiu, Tyesh, Neheb, Uadynar, Mejet, no “… a”.

Ngokudabukisayo, ukubaluleka kweLitshe lePalermo akuzange kuqashelwe ngokushesha kuze kube seqophelweni lokuthi le ngcezu yomlando eyigugu yake yasetshenziswa njengesango.

Ukufana Phakathi Kwemibhalo Evela Ezikhathini Ezahlukene ZaseGibhithe Lasendulo?

Itshe Le-Palermo
Ucezu lwetshe lePalermo, olukhonjiswe ePetrie Museum, eLondon. Kubhalwe ingxenye yerejista kaKhasekhemui, futhi phezulu kunophawu oluvela kwirejista yakwaSnefru © Wikimedia Commons

Isibonelo, kunokufana okuningi phakathi kwe- IRoyal Canon yaseTurin, Itshe LasePalermo futhi Uhlu lwamaKhosi aseSumeriya; yonke le mibhalo emithathu iqamba igama loNkulunkulu abeza emhlabeni futhi babusa izinkulungwane zeminyaka.

Ngaphezu kwalokhu, itshe lePalermo libuye likhulume ngendlela eningiliziwe futhi ebanzi konke okuphathelene nentela yaseGibhithe lasendulo, kanye nemikhosi yalo, amazinga ehlukene eNayile, ukwakheka kwamasosha kanye nemininingwane eminingi eqondile eyenza , ngokungangabazeki, yangempela.

Manje kungani ososayensi abaningi bengabaza imibhalo yabo? Impikiswano eyinhloko yokuphika ubukhona bala makhosi ukuthi, ngokusho kwawo, angaqinisekisa ubukhona be-Astronauts yasendulo, umbono ongaphonsa yonke imilando yethu ejwayelekile phansi.