در سال 1985، کوهنوردانی که از کوه آکونکاگوآ آرژانتین بالا می رفتند با یک کشف وحشتناک روبرو شدند: پسر بچه ای 7 ساله که برای مدت طولانی در جای خود یخ زده بود. باستان شناسان مطلع شدند و جسد را کاوش کردند.
مطالعات بعدی نشان داد که پسر آکونکاگوا در 500 سال قبل به عنوان بخشی از مراسم اینکاها قربانی شده بود و به دلیل سرد و خشک بودن کوه به طور طبیعی حفظ شده بود. اخیراً، بررسی DNA میتوکندری پسر آکونکاگوآ نشان داده است که او عضوی از جمعیت بومی آمریکای جنوبی است که به دنبال تسخیر دنیای جدید توسط اسپانیایی ها تقریباً از بین رفته است.
مراسم قربانی کردن کودک معروف به کاپاکوچا منجر به مرگ پسر آکونکاگوا شد. گفته می شود که او بر اثر ضربه ای به سر کشته شده است. چندین مومیایی مرتبط با این آیین، در سرتاسر قلمرو اینکاها پراکنده شده‌اند، اما پسر آکونکاگوا به عنوان یکی از بهترین مومیایی‌های حفظ‌شده برجسته است، همانطور که آنتونیو سالاس، متخصص ژنتیک انسانی از دانشگاه سانتیاگو د کامپوستلا در اسپانیا نتیجه‌گیری کرد. او در ارتفاع 5,300 متری در یکی از خشک ترین اقلیم روی زمین درگذشت. این به سالاس امیدوار شد که مومیایی ممکن است هنوز دارای ردپایی از DNA باشد.
سالاس و تیمش توانستند ژنوم کامل میتوکندری (شامل 37 ژن ارثی مادر) را از یکی از ریه های مومیایی بیرون بکشند. باستین لاماس، متخصص ژنتیک از دانشگاه آدلاید در استرالیا که جمعیت های آمریکای جنوبی را از دوران باستان مطالعه می کند، خاطرنشان کرد: این یک حرکت هوشمندانه بود، زیرا خطر آلودگی را به حداقل می رساند.
لاماس، که بخشی از این مطالعه نبود، خاطرنشان کرد که این مومیایی از زمان کشف آن توسط هیچ انسانی مورد استفاده قرار نگرفته است، بنابراین احتمال آلودگی توسط افرادی که روی آن کار می کردند کاهش می یابد. سالاس برای اطمینان از اینکه تیم او هیچ یک از DNA خود را به این یافته وارد نکرده است، همه اعضای تیم تحقیقاتی را ژنوتیپ کرد.
وقتی سالاس DNA میتوکندری پسر آکونکاگوا را بررسی کرد، ژنومی را نشان داد که از هر چیزی که سالاس قبلا دیده بود متمایز بود. الگوی تغییرات ژنتیکی پسر به جمعیتی به نام C1b تعلق داشت که قدمت آن به اولین سکونتگاه های دیرینه هندی به بیش از 18,000 سال پیش بازمی گردد. C1b از بسیاری از زیر گروه های متمایز تشکیل شده است که هر کدام به دلیل گستردگی جغرافیایی از یکدیگر جدا شده و ویژگی های منحصر به فرد خود را توسعه داده اند.
با این حال، ژنوم پسر آکونکاگوآ در هیچ یک از آنها نمی گنجید. در عوض، او بخشی از گروهی از بومی‌های آمریکای جنوبی بود که قبلاً نامشخص بود، که سالاس و تیمش آن را C1b نامیدند.i و به اعتقاد آنها در حدود 14,000 سال پیش در کوه های آند سرچشمه گرفته است. آنها یافته های خود را در مجله منتشر کرده اند گزارش های علمی
سالاس در جستجوی خود در پایگاه داده های ژنتیکی باستانی و مدرن، چهار نفر را شناسایی کرد که به نظر می رسید به C1b تعلق داشته باشند.i گروه از این چهار نفر، سه نفر از پرو و بولیوی امروزی هستند، در حالی که نمونه چهارم از فردی از امپراتوری واری است. این نشان می دهد که C1bi امروزه بسیار نادر است با این وجود، کشف دو نمونه DNA باستانی از این نوع نشان می دهد که ممکن است در گذشته رایج تر بوده باشد.
به گفته آندرس مورنو-استرادا، متخصص ژنتیک جمعیت از آزمایشگاه ملی ژنومیک برای تنوع زیستی مکزیک در ایراپواتو که در این مطالعه شرکت نداشت، اگر فقط از یک یا دو نفر نمونه برداری کنید، "چقدر شانس این است که مرد کمیاب را انتخاب کنید؟" او می گوید. "به احتمال زیاد، شما مرد معمولی را انتخاب می کنید."
لاماس از اینکه یک گروه ژنتیکی معمولی پیش از کلمبیا تقریباً پس از حضور اسپانیایی ها ناپدید شد، شگفت زده نشد. او گفت: «بیش از 90 درصد از بومیان آمریکای جنوبی خیلی سریع پس از فتح، بیشتر به دلیل بیماری مسری، مردند، می‌توانید تصور کنید که تنوع ژنتیکی زیادی نیز از بین رفته است». به‌ویژه در قاره آمریکا، جایی که صدها سال از ادغام گردهمایی‌های اروپایی، آمریکایی و آفریقایی با چنین کاهش شدید جمعیتی همراه بود، ژن‌های افراد امروزی «همیشه نمایش صادقانه‌ای از اتفاقات گذشته نیستند. سالاس می گوید. از سوی دیگر، ژنوم پسر آکونکاگوا "پنجره ای به 500 سال پیش" است.
ویلسون، باستان‌شناسی از دانشگاه برادفورد در بریتانیا که مومیایی‌های کاپاکوچا را مطالعه می‌کند و بخشی از کار فعلی نبود، اظهار می‌کند: «گویی اینکاها نمونه‌های ژنتیکی را برای ما در انجماد عمیق قرار داده‌اند.» سالاس قصد ندارد فرصت را از دست بدهد و اکنون روی ژنوم هسته ای کامل پسر آکونکاگوا کار می کند که می تواند جزئیات ارزشمندی در مورد شجره خانوادگی و ترکیب ژنتیکی متمایز او ارائه دهد.
او همچنین قصد دارد DNA همه میکروب‌های روده مومیایی، از جمله میکروبیوم او و هر گونه میکروب عفونی احتمالی را که ممکن است داشته باشد، توالی‌بندی کند. این به درک چگونگی تکامل میکروارگانیسم ها - هم مضر و هم مفید - در طول زمان کمک می کند. ویلسون امیدوار است که بتوان مطالعات مشابهی را روی مومیایی‌های دیگر کاپاکوچا نیز انجام داد. "آنها مطمئناً پیام آوران قابل توجهی از گذشته هستند."
این مطالعه در ابتدا در مجله منتشر شد گزارش علمی در 12 نوامبر 2015.
