Umbungu we-dinosaur olondolozwe ngendlela emangalisayo watholakala ngaphakathi kweqanda lefosili

Ososayensi eDolobheni lase-Ganzhou, esifundazweni sase-Jiangxi esiseningizimu ye-China, bathole impumelelo enkulu abayitholile. Bathola amathambo e-dinosaur, eyayihlezi esidlekeni sayo samaqanda ahlutshiwe.

I-embryo ye-dinosaur egcinwe ngendlela emangalisayo itholwe ngaphakathi kweqanda le-fossilized 1
I-oviraptorosaur endala ilondolozwe ingxenye yamaqanda angaba ngu-24, okungenani ayisikhombisa aqukethe izinsalela zamathambo amaphuphu angachanyuselwa. Isithombe: isithombe sezibonelo zamathambo, kwesokunxele, futhi emfanekisweni, kwesokudla. © Ikhredithi Yesithombe: Shandong Bi/Indiana University of Pennslyvania/CNN

I-dinosaur, eyaziwa ngokuthi i-oviraptorosaur (i-oviraptor), iyingxenye yeqembu lama-theropod dinosaurs afana nenyoni elakhula phakathi neNkathi Ye-Cretaceous (eminyakeni eyizigidi ezingu-145 kuya kwezingu-66 edlule).

Izinsalela ze-oviraptor ezindala kanye namaqanda e-embryonic aye abhalwa cishe eminyakeni eyizigidi ezingu-70 edlule. Kuyaqala ngqa ukuthi abacwaningi bathole idayinaso engeyona eyezinyoni ehlezi esidlekeni esigayiwe samaqanda, asaqukethe ingane ngaphakathi!

Izinsalela okukhulunywa ngazo yi-oviraptorid theropod dinosaur endala eneminyaka eyizigidi ezingu-70 ehlezi phezu kwesidleke samaqanda ayo ahlutshiwe. Amaqanda amaningana (okungenani amathathu awo aqukethe imibungu) ayabonakala, njengezingalo zomuntu omdala, ukhalo, izitho zangemuva, kanye nengxenye yomsila. (Shandong Bi yase-Indiana University of Pennsylvania)

Bathini ososayensi ngalokhu kutholakala?

I-embryo ye-dinosaur egcinwe ngendlela emangalisayo itholwe ngaphakathi kweqanda le-fossilized 2
Isifanekiso se-oviraptorid esihlanganisa uhlaka lwamathambo oludala olulondolozwe phezu kwe-clutch yeqanda elinombungu. © Ikhredithi Yesithombe: Shandong Bi/Indiana University of Pennslyvania/CNN

Umbhali ophambili walolu cwaningo, uDkt. Shundong Bi weCentre for Vertebrate Evolutionary Biology, Institute of Palaeontology, Yunnan University, China, and Department of Biology, Indiana University of Pennsylvania, USA, esitatimendeni esikhishwe kwabezindaba, “Ama-Dinosaur agcinwe ezidlekeni zawo ayivelakancane, kanjalo nemibungu yamathambo. Kungokokuqala ngqa ukuba kutholakale i-dinosaur engeyona eyezinyoni, ihlezi phezu kwesidleke samaqanda agcina imibungu, esibonelweni esisodwa esiwumbukwane.”

Nakuba ososayensi baye babona ama-oviraptor amadala ezidlekeni zawo namaqanda ngaphambili, kungokokuqala ngqa ukuthi kutholwe imibungu phakathi kwamaqanda. Omunye umbhali wocwaningo uDkt. Lamanna, isazi sesayensi yezinto eziphilayo sase-Carnegie Museum of Natural History, e-USA, uyachaza: “Lolu hlobo lokutholwa, empeleni, ukuziphatha kwamathambo, luyivelakancane kweziyivelakancane kuma-dinosaurs. Nakuba kuye kwatholakala ama-oviraptorid amadala ambalwa ezidlekeni zamaqanda awo ngaphambili, ayikho imibungu eyake yatholakala kulawo maqanda.”

UDkt Xu, ongumcwaningi e-Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology eBeijing, eChina, ongomunye wababhali balolu cwaningo, ukholelwa ukuthi lokhu okutholakele okungajwayelekile kuqukethe inqwaba yolwazi, “Kuyamangaza ukucabanga ukuthi lungakanani ulwazi lwebhayoloji oluqoshwe kule nsalela nje eyodwa.” UDkt. Xu uthi, "Sizofunda kulesi sifanekiso iminyaka eminingi ezayo."

Amaqanda amathambo amathambo asezochanyuselwa!

I-embryo ye-dinosaur egcinwe ngendlela emangalisayo itholwe ngaphakathi kweqanda le-fossilized 3
I-oviraptorid theropod dinosaur elalelayo izalanisa isidleke sayo samaqanda aluhlaza okwesibhakabhaka kuyilapho umngane wayo ebuka endaweni manje ebizwa ngokuthi iSifundazwe saseJiangxi esiseningizimu yeChina eminyakeni eyizigidi ezingu-70 edlule. © Ikhredithi Yesithombe: Zhao Chuang, PNSO

Ososayensi bathola uhlaka lwamathambo e-oviraptor endala enamatshe esiswini. Lesi isibonelo se-gastroliths, “amatshe esisu,” isidalwa esasikudlile ukuze sisize ukugaya ukudla kwaso. Kuphinde kube yisigameko sokuqala sama-gastroliths angaphikiswa atholwe ku-oviraptorid, ososayensi abanomuzwa wokuthi ingase isize ekukhanyiseleni umsoco wama-dinosaurs.

Ngokuma kokufukamela noma ukuvikela, idayinaso yatholwa iqoshame phezu kwesidleke samaqanda amathambo enziwe okungenani angu-24. Lokhu kubonisa ukuthi idayinaso yabhubha ngesikhathi ifukamela noma ivikela izingane zayo.

I-embryo ye-dinosaur egcinwe ngendlela emangalisayo itholwe ngaphakathi kweqanda le-fossilized 4
Ukuhlaziywa kwemibungu yezinsalela (osesithombeni) kwembula ukuthi, nakuba yonke yayisikhule kahle, eminye yayifinyelele esigabeni sokuvuthwa kakhulu kunaleyo eyayisikisela ukuthi, ukube ayizange ingcwatshwe futhi ifakwe amathambo, cishe yayiyochanyuselwa ngezikhathi ezithe ukuhluka kancane. © Ikhredithi Yesithombe: Shandong Bi/Indiana University of Pennslyvania/CNN

Kodwa-ke, lapho abacwaningi besebenzisa ukuhlaziywa kwe-isotope ye-oxygen emaqandeni, bathola ukuthi ayefakwe emazingeni okushisa aphezulu, afana nezinyoni, okunikeza inkolelo emcabangweni wokuthi umuntu omdala wabhubha ngenkathi efukamela isidleke sakhe.

Okungenani ayisikhombisa amaqanda amathambo ayesenemibungu ye-oviraptorid engachanyuselwanga ngaphakathi kuwo. Ososayensi bakholelwa ukuthi amanye amaqanda ayesonqenqemeni lokuchanyuselwa ngokusekelwe ekuthuthukisweni kwemithombo. NgokukaDkt. Lamanna, “Le dinosaur bekungumzali onakekelayo owagcina enikele ngempilo yakhe ngenkathi ekhulisa izingane zakhe.”