Манса Абубакри II даҳумин Манса (маънои подшоҳ, император ё султон) дар Империяи Малӣ буд. Ӯ соли 1312 ба тахт нишаст ва 25 сол ҳукмронӣ кард. Дар замони ҳукмронии худ ӯ ба густариши империя ва бунёди масҷиду мадрасаҳои зиёд назорат мекард. Ӯ мусалмони диндор буд ва бо парҳезгорӣ машҳур буд. Соли 1337 ба зиёрати Макка баромад. Хамрохи у хамсафарони зиёде, аз чумла муаррихи дарбораш Абубакр ибни Абдулкодир низ буданд.
Манса Абубакри II ҳангоми зиёрати ҳаҷ хоб дид, ки дар он ба ӯ гуфтаанд, ки аз тахти худ даст кашад ва уқёнуси Атлантикро кашф кунад. Вай инро ҳамчун нишонаи Худо қабул кард ва пас аз бозгашт ба Малӣ аз тахт даст кашид. Баъд вай бо флоти киштихо аз дарьёи Нигер ба саёхат баромад. Гуфта мешавад, ки ӯ соҳили Африқои Ғарбиро кашф кардааст ва ҳатто аз уқёнуси Атлантик гузаштааст.
Сафари пурасрор Манса Абубакри II
Экспедитсияи Абубакри II (инчунин бо номи Манса Ку), ҳокими асри 14 дар Империяи Малӣ, бо баҳсҳо иҳота шудааст. Беҳтарин далели мо дар ин бора аз муаррихи араб Шиҳоб ал-Умарӣ аст, ки дар аввали солҳои 1300-ум дар Қоҳира бо Манса Мӯсо, вориси Абубакр мулоқот кардааст.
Ба гуфтаи Манса Мусо, падараш бовар карданро рад кард, ки уқёнус интиҳо надорад ва экспедитсияи 200 киштии пур аз маллоҳон, ғизо ва тиллоро муҷаҳҳаз кард, то канори онро пайдо кунад. Танҳо як киштӣ баргашт.
Ба гуфтаи капитани киштӣ, онҳо дар миёнаи уқёнус шаршараи ғурронро диданд, ки гӯё канори он буд. Киштии у дар акибгохи флот буд. Киштиҳои боқимонда ғарқ шуданд ва ӯ танҳо бо қаиқ қаиқронӣ наҷот ёфт.
Подшоҳ ба ӯ бовар карданро рад кард ва 3,000 киштиро муҷаҳҳаз кард, то бори дигар кӯшиш кунанд, ин дафъа бо онҳо сафар кард. Вай ба ҷои худ Манса Мусоро регент таъин кард, аммо дигар барнагашт.
Як тарчумаи англисии сухбати Умари бо Мусо чунин аст:
«Аз ин рӯ, Абубакр 200 киштии пур аз мардон ва ҳамон миқдор бо тилло, об ва маводи ғизоӣ муҷаҳҳаз кард, ки барои солҳои зиёд нигоҳ доштани онҳо кофӣ буд... онҳо рафтанд ва муддати зиёде гузашт, то касе баргардад. Баъд як киштӣ баргашт ва мо аз капитан пурсидем, ки онҳо чӣ хабар оварданд.
Гуфт: Бале, эй Султон, мо дуру дароз сафар кардем, то дар бањри кушод дарёе пайдо шуд, ки маљрои пурќувват дорад... киштињои дигар пеш мерафтанд, вале чун ба он љо расиданд, барнагаштанд ва дигар барнагаштанд. аз онҳо дида шуд... Ман бошам, якбора гаштам ва ба дарё надаромадам».
Султон 2,000 киштӣ, 1,000 киштӣ барои худ ва мардоне, ки бо худ гирифта буд ва 1,000 барои обу ғизо омода кард. Вай маро ба вакилони худ гузошта, бо одамони худ ба укьёнуси Атлантик баромад. Ин охирин бор мо дар бораи ӯ ва ҳамаи онҳое, ки бо ӯ буданд, дидем. Ҳамин тавр, ман худам подшоҳ шудам».
Оё Абубакр ба Амрико расид?
Якчанд муаррихон ҳадс мезананд, ки Абубакр танҳо дар уқёнуси Атлантик шино карда, аз ин обанбор гузашта ва ҳатто ба Амрико расидааст. Ин даъвои фавқулодаро ривояте дар байни мардуми зодаи Тайнои Ҳиспаниола дар бораи одамони сиёҳпӯст, ки ба Колумб бо силоҳҳои аз хӯлаи дорои тилло сохташуда омада буданд, дастгирӣ кардааст.
Далелҳое, ки ба назар чунин даъвоҳоро дастгирӣ мекунанд, пешниҳод карда шуданд. Масалан, номҳои ҷойҳо дар харитаҳои кӯҳна гуфта мешавад, ки Абубакр ва одамонаш дар Дунёи Нав фуруд омадаанд.
Гуфта мешавад, ки Малиҳо баъзе ҷойҳоро ба номи худ номгузорӣ кардаанд, ба монанди бандари Мандинга, Бэй Мандинга ва Сьерре де Мали. Аммо макони дақиқи ин сайтҳо рӯшан нест, зеро як манбаъ мегӯяд, ки ин ҷойҳо дар Ҳаитӣ ҳастанд, дар ҳоле ки дигаре онҳоро дар минтақаи Мексика ҷойгир мекунад.
Боз як далели маъмул ин аст, ки моли металлӣ аз Африқои Ғарбӣ аз ҷониби Колумб ҳангоми расиданаш ба Амрико кашф шудааст. Як манбаъ иддао мекунад, ки худи Колумб хабар додааст, ки аз амрикоиҳои бумӣ моли филизии Африқои Ғарбӣ дарёфт кардааст. Як манбаи дигар тасдиқ мекунад, ки таҳлилҳои кимиёвии нӯги тилло, ки Колумб дар найза дар Амрико пайдо кардааст, нишон дод, ки тилло эҳтимолан аз Африқои Ғарбӣ омадааст.
Бисёр мисолҳои дигари ҳузури эҳтимолии Мали дар Ҷаҳони Нав низ оварда шудаанд, аз ҷумла скелетҳо, навиштаҷот, биное, ки ба масҷид монанд буд, таҳлилҳои забонӣ ва кандакорӣ, ки гуфта мешавад, Малииёнро тасвир мекунанд.
Аммо ин гуна далелҳо комилан боварибахш нестанд, зеро манобеъе, ки онҳоро номбар мекунанд, маълумоти иловагӣ ё истинодҳои иловагиро барои тасдиқи иддаои онҳо пешниҳод намекунанд. Масалан, ба ҷои танҳо гуфтани он, ки ҷойҳое, ки Малиҳо номбар кардаанд, дар харитаҳои кӯҳна пайдо шудаанд, шояд боварибахштар бошад, агар ба ин «харитаҳои кӯҳна» мисолҳои боэътимод дода шаванд.
Аз сӯйи дигар, бисёре аз муаррихон ин ҳама иддаъоро рад карда ва мегӯянд, ки ҳеҷ далели бостоншиносии ин гуна иртибот то ҳол пайдо нашудааст. Як чиз аниқ аст: Абӯбакр ҳеҷ гоҳ барнагашт, то салтанати худро баргардонад, аммо афсонаи экспедицияи ӯ боқӣ мондааст ва Манса Абубакри II ба унвони яке аз бузургтарин муҳаққиқон дар таърих шинохта шудааст.
