O Mansa Abu Bakr II o le Mansa lona sefulu (o lona uiga o le tupu, emeperoa po o le sultan) o le Malo o Mali. Na afio aʻe o ia i le nofoālii i le 1312 ma pule ai mo le 25 tausaga. I le taimi o lana nofoaiga, na ia vaaia le faalauteleina o le malo ma le fausiaina o le tele o faletapuai ma madrasas. O ia o se Mosalemi faamaoni ma sa lauiloa i lona amioatua. I le 1337, na ia alu ai i se malaga i Makka. Sa fa'atasi ma ia ma se fa'apotopotoga tele, e aofia ai ma lana tusitala fa'asolopito, o Abu Bakr ibn Abd al-Kadir.
A o i ai i luga o le malaga, na maua ai e Mansa Abu Bakr II se miti lea na taʻu atu ai ia te ia e tuʻuina atu lona nofoalii ma suʻesuʻe le Vasa Atelani. Na ia faia lenei mea o se faailoga mai le Atua ma, i lona toe foi atu i Mali, na ia lafoaia le nofoalii. Ona alu lea o ia i se folauga i lalo o le Vaitafe o Niger ma se fuāvaa o vaa. Fai mai na ia suʻesuʻeina le gataifale o Aferika i Sisifo ma sopoia le Vasa Atalani.
O le malaga lilo a Mansa Abu Bakr II
O le malaga a Abu Bakr II (lea e taʻua o Mansa Qu), o le 14th seneturi pule o le Malo o Mali, o loʻo siʻomia e feeseeseaiga. O le faʻamaoniga sili o loʻo ia i matou e sau mai le tusitala faasolopito Arapi Shihab al-Umari, o le na feiloai ma Mansa Musa, le suli o Abu Bakr, i Cairo i le amataga o le 1300s.
E tusa ai ma le tala a Mansa Musa, na musu lona tama e talitonu e leai se gataaga i le vasa ma sa saunia se malaga a le 200 vaa e tumu i seila, meaai, ma auro e suʻe ai lona pito. Na o le tasi le vaa na toe foi mai.
Faaalia e le kapeteni o le vaa, sa latou vaaia se afu gogolo i le ogatotonu o le sami e foliga mai o le faatausiusiuga. O lona va'a sa i tua o le va'a. O isi va'a na fa'asusu i totonu, ma na'o le sao o ia i le alo i tua.
Sa musu le tupu e talitonu ia te ia ma sa saunia ni vaa e 3,000 e toe taumafai, o le taimi lea sa malaga faatasi ma i latou. Na ia faia Mansa Musa e suitulaga ia te ia ae e leʻi toe foi mai.
O se tasi faaliliuga faaPeretania o le talanoaga a al-Umari ma Musa e faapea:
“O lea na faaauupegaina ai e Abubakar vaa e 200 ua tumu i alii ma le numera lava e tasi ua faaauupegaina i auro, vai, ma sapalai, ia lava e ola ai mo le tele o tausaga…na latou o ese ma ua umi se taimi ae lei toe foi mai se tasi. ‘Ona toe fo‘i mai ai lea o le tasi va‘a, ‘ona matou fesili atu lea i le kapeteni po o le ā le tala na latou ‘aumai.
Fai mai o ia, 'Ioe, Sultan, sa umi se taimi na matou malaga ai seia oo ina aliali mai i le vasa se vaitafe ma le malosi tele ... o isi vaa na agai i luma, ae ina ua latou taunuu i lena nofoaga, latou te le toe foi mai ma le toe foi mai. na iloa e i latou…A o aʻu, na ou fealuaʻi loa ma ou lē alu atu i le vaitafe.'
Sa saunia e le Sultan vaa e 2,000, 1,000 mo ia ma alii na ia ave faatasi ma ia, ma le 1,000 mo vai ma meaʻai. Na ia tuua aʻu e avea ma sui mo ia ma malaga atu i le Vasa Atalani ma ona tagata. O le taimi mulimuli lenā na matou vaai ai iā te ia ma i latou uma na faatasi ma ia. Ma o lea, na avea ai aʻu ma tupu i laʻu lava aia tatau."
Pe na taunuu Abu Bakr i Amerika?
O nisi o tusitala talafaasolopito na latou manatu e faapea, na o le folau i luga o le Vasa Atalani, na folau atu ai Abu Bakr i lenei vai, ma e oo lava i Amerika. O lenei tautinoga tulaga ese na lagolagoina e se talatuu i totonu o tagata moni o Taino o Hispaniola o tagata uli na taunuu mai i luma o Columbus ma auupega e faia i se uʻamea o loʻo i ai auro.
O faʻamaoniga e foliga mai e lagolagoina ia faʻamatalaga ua uma ona tuʻuina atu. Fa'ailoga igoa i luga o fa'afanua tuai, mo se fa'ata'ita'iga, o lo'o ta'ua e fa'aalia ai o Abu Bakr ma ana 'au na taunu'u i le Lalolagi Fou.
Fai mai le au Malian na latou faaigoaina nisi o nofoaga ia i latou lava, e pei o Mandinga Port, Mandinga Bay ma Sierre de Mali. O nofoaga tonu o ia nofoaga, e ui i lea, e le o manino, ona o se tasi o punaoa o loʻo taʻua o nei nofoaga i Haiti, ae o le isi e tuʻuina i le itulagi o Mekisiko.
O le isi finauga masani e faapea o oloa uamea mai Aferika i Sisifo na maua e Columbus ina ua taunuu i Amerika. Fai mai se tasi o puna, na lipotia mai e Columbus lava ia na ia mauaina oloa uʻamea mai Aferika i Sisifo mai tagata Amerika Amerika. O loo taʻua e se isi tusi, o suʻesuʻega o vailaau auro na maua e Columbus i tao i Amerika, na faaalia ai atonu na sau le auro mai Aferika i Sisifo.
O le tele o isi fa'ata'ita'iga o le iai o Malian i le Lalolagi Fou ua tu'uina mai fo'i, e aofia ai auivi, tusitusiga, o se fale e pei o se faletapuai, su'esu'ega o gagana, ma ata vane o lo'o fa'aalia ai tagata Malian.
O ia faʻamaoniga, peitaʻi, e leʻo faʻamaonia atoatoa, ona o punaoa o loʻo lisiina ai latou e le o tuʻuina atu faʻamatalaga faaopoopo poʻo ni faʻamatalaga e lagolago atili ai a latou tagi. Mo se fa'ata'ita'iga, nai lo le na'o le ta'u atu o nofoaga na ta'ua e Malian na maua i fa'afanua tuai, atonu e sili atu le fa'auanau pe a tu'uina atu fa'ata'ita'iga fa'atuatuaina o nei 'fa'afanua tuai'.
I le isi itu, ua teena e le toʻatele o tusitala o tala faasolopito nei faamatalaga uma, ma faapea mai e leai se faamaoniga mai mea anamua o so o se sootaga faapena na maua. E tasi le mea e mautinoa: E leʻi toe foʻi mai Abu Bakr e toe maua lona malo, ae o le tala o lana malaga na ola ai, ma ua lauiloa Mansa Abu Bakr II o se tasi o tagata suʻesuʻe sili i le talafaasolopito.
