I le amataga o Mati 2015, o sailiga laveai i Varna, Bulgaria na maua ai le auivi o se tagata tinoese na tanumia i lalo o le pa olo o le aai anamua o Odessos.
O lipoti muamua na faailoa mai ai sa matuā maofa saienitisi i le telē o le ponaivi na maua i lea vaipanoa, ma ua latou manatu ai sa ola le tagata i le senituri lona 4 po o le 5.
O le auivi na faʻaalia i le taimi o le laveaʻiina o mea na faia e tagata suʻesuʻe mai le Varna Museum of Archeology (e taʻua foi o Varna Regional Museum of History).
E tusa ai ma le saunoaga a Prof. Dr. Valeri Yotov, o le sa nafa ma le vaega o loʻo faia suʻesuʻega iina, o le lapopoa o ponaivi sa "matagofie" ma o latou o se "tagata umi tele". Ae ui i lea, e leʻi faʻaalia e Yotov le maualuga saʻo o le auivi.
Na maua foʻi e tagata suʻesuʻe suʻesuʻe a Varna toega o le puipui o le olo o Odessos, vaega o fagu omea, ma se vili lima mai le tuai o Antiquity.
“A o amata ona matou tatalaina le puipui o le olo anamua, sa amata ona matou fesili ia i matou lava i le tele o fesili, ma, ioe, sa tatau ona matou eliina pea ina ia oo atu i faavae o le pa. O le auala lena na matou tautevateva ai i luga o le auivi,”—Dr. Valeri Yotov
Na maua e tagata su'esu'e i le eleele o le tino na tanumia muamua i le loloto o le tolu mita. Talu ai e seāseā tele ni tuugamau faapena, ua latou manatu ai sa eliina le lua e fai ma alavai i le taimi na fausia ai le pā olo o Odessos.
Fai mai Prof. Yotov, o le tagata na maliu i luga o le galuega, ma o le mea moni na tanumia o ia ma lona lima o loʻo i luga o lona puimanava ma lona tino faʻasaga i sasaʻe o se faʻamaoniga lea o se tanuga masani.
E ui e leʻi maua e tagata suʻesuʻe i mea anamua se mea e sili ona mataʻina e uiga i lo latou mauaina, e toʻatele tagata suʻesuʻe e taumānatu po o fea na sau ai le auivi. O le toʻatele o tagata atamamai e fai mai o le tagata anamua o se faʻataʻitaʻiga o le "tuʻuga umi o le tuʻuga o Atlantis sauai."
E le o se taimi muamua lea ua maua ai se auivi o se tagata tino ese i Europa i Sasaʻe. O se auivi o se toa tele mai le 1600 TLM na maua i le 2012 latalata i Santa Mare, Romania.
O le toa, ua taʻua o “Koliata,” e sili atu i le 2 mita le maualuga na tu, o se mea e le masani ai mo le taimi ma le itulagi ona o le tele o tagata e pupuu (pe tusa ma le 1.5 mita le averesi). O se pelu mata'ina na faaalia ai le tulaga maoae o le toa na maua faatasi ma ia i lona tuugamau.
Po o fa'amaonia e nei mea ofoofogia uma na feoa'i sauai i Europa? O le tuuga a Atlantis giants o se mea moni faigata o le talafaasolopito o tagata? Po o na tala faafagogo e faavae i mea moni na tutupu i aso ua mavae?