Жети шаардын сырдуу аралы

Испаниядан маврлар кууп чыккан жети епископ Атлантика океанындагы белгисиз, чоң аралга келип жети шаар курушкан деп айтылат.

Жоголгон аралдар көптөн бери деңизчилердин кыялында. Кылымдар бою бул жоголуп кеткен жерлер тууралуу жомоктор, атүгүл кадырлуу илимий чөйрөлөрдүн ичинде да жымжырттык менен алмашылып келген.

Азор аралындагы кооз жаратылыш көрүнүшү
Азор аралдарында жаратылыштын кооз көрүнүшү. Сүрөт кредити: Adobestock

Байыркы деңиз карталарында биз диаграммада жок көптөгөн аралдарды табабыз: Антилия, Сент-Брендан, Hy-Brazil, Фрисландия жана табышмактуу жети шаардын аралы. Ар биринин кызыктуу окуясы бар.

Уламышта Опорту архиепискобу жетектеген жети католик епискобу биздин замандын 711-жылы Испания менен Португалияны Маврийия басып алгандан качып кетишкени жөнүндө айтылат. Алар басып алуучуларына баш ийүүдөн баш тартып, кемелер флотунда бир топту батыш тарапка алып барышкан. Окуяда алар кооптуу сапардан кийин жандуу, кең аралга конуп, жети шаар куруп, жаңы үйлөрүн түбөлүккө белгилешкени айтылат.

Жети шаардын аралы ачылгандан тартып эле табышмактуу болуп калды. Кийинки кылымдар көптөр аны жөн эле элес катары четке кагышты. Бирок 12-кылымда атактуу араб географы Идриси Атлантика океанындагы жети чоң шаар менен мактанган Бахелия деген аралды өз карталарына киргизген.

Бирок, Бахелия да 14-15-кылымдарга чейин айтылбай, көздөн кайым болду. Дал ошондо италиялык жана испаниялык карталарда жаңы Атлантика аралы - Антиль аралдары чагылдырылган. Бул итерация Азай жана Ари сыяктуу өзгөчө аталыштары бар жети шаарды өткөрдү. 1474-жылы Португалиянын королу Альфонсо V атүгүл капитан Ф.Телеске «Атлантика океанындагы жети шаарды жана Гвинеянын түндүгүндөгү башка аралдарды!» изилдеп чыгууну тапшырган.

Бул жылдардагы жети шаардын жагымдуулугу талашсыз. Фламандиялык деңизчи Фердинанд Дулмус 1486-жылы Португалиянын королуна өтүнүч менен кайрылып, эгер ал аралды тапса, аны алууга уруксат сураган. Анын сыңарындай, Испаниянын Англиядагы элчиси Педро Ахал 1498-жылы Бристолдук моряктар жети шаарды жана Фрисландияны издөө үчүн бир нече ийгиликсиз экспедицияларды баштаганын билдирген.

Жети шаар аралы менен Антилиянын ортосунда таң калыштуу байланыш пайда болгон. Европалык географтар Антилиянын бар экенине бекем ишенишкен. Мартин Бехаймдын атактуу 1492 глобусу аны Атлантикада көрүнүктүү жерге жайгаштырган, атүгүл испаниялык кеме 1414-жылы анын жээгине аман-эсен жеткенин ырастаган!

Антилия (же Антилия) 15-кылымдын чалгындоо доорунда Атлантика океанында, Португалия менен Испаниянын батышында жайгашкан деп таанылган элес арал. Арал жети шаардын аралы деп да аталып калган. Image Credit: Aca Stankovic ArtStation аркылуу
Антилия (же Антилия) 15-кылымдын чалгындоо доорунда Атлантика океанында, Португалия менен Испаниянын батышында жайгашкан деп таанылган элес арал. Арал жети шаардын аралы деп да аталып калган. Сүрөт кредити: Aca Stankovic ArtStation аркылуу

Антилия 15-кылым бою карталарда пайда боло берген. Белгилей кетсек, 1480-жылы Альфонс V падышага жазган катында Христофор Колумб өзү бул тууралуу «Сизге да белгилүү болгон Антилия аралы» деген сөздөр менен айткан. Ал тургай, падыша ага Антилияны «саякатында токтоп, жээкке коно турган жакшы жер катары» сунуш кылат.

Колумб Антилияга эч качан бут баспаса да, фантомдук арал өзүнүн атын ал жаңы ачылган аймактарга берген - Улуу жана Кичи Антиль аралдары. Кылымдар бою сырдын чырагы болгон жети шаардын аралы биздин элестетүүлөрүбүздү жандырууну улантууда, ал адамдын кызыгуусунун туруктуу күчү менен белгисиз нерселердин азгырыгынын калдыгы.