ពេញមួយកាលប្បវត្តិនៃប្រវតិ្តសាស្រ្តជីវសាស្រ្ត ភាពមហិមាតែងតែទាក់ទាញអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងសាធារណជនទូទៅផងដែរ។ មិនថាដាយណូស័រដ៏ធំសម្បើមនៃយុគសម័យ Mesozoic ឬ arthropods យក្សដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាចដែលបានលេចឡើងក្នុងកំឡុងសម័យ Palaeozoic នោះពិភពលោកបានឃើញចំណែកដ៏ត្រឹមត្រូវនៃសត្វដ៏ធំសម្បើមរបស់វា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការរកឃើញថ្មីៗបានបំភ្លឺអំពីបាតុភូតដ៏ប្លែកមួយ ប៉ុន្តែគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ដូចគ្នា៖ ភាពធំនៃរាងប៉ូល ខណៈពេលដែលភាពមមាញឹកនៅតំបន់ប៉ូលអាចទាក់ទាញគំនិតរបស់ខ្លាឃ្មុំប៉ូលយក្សដែលដើរជុំវិញតំបន់អាក់ទិក វាមានភាពខុសគ្នាគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពីសមភាគីបុរាណរបស់វាដែលបានរកឃើញនៅក្នុងយុគសម័យ Palaeozoic ។ តើសត្វដ៏ធំល្វឹងល្វើយទាំងនេះបានត្រលប់មកពិភពសម័យទំនើបវិញហើយឬនៅ? តើមានសត្វចម្លែកលាក់ខ្លួននៅក្រោមបាតសមុទ្រទេ? តោះចូលទៅរុករក។
ដើម្បីយល់ច្បាស់ពីភាពខុសប្លែកគ្នារវាងប៉ូល និងប៉ាឡេអូហ្សូអ៊ីក យើងត្រូវស្វែងយល់ពីប្រភពដើមរៀងៗខ្លួន។ ក្នុងកំឡុងសម័យ Palaeozoic លក្ខខណ្ឌបរិស្ថានជាក់លាក់មួយបានជំរុញឱ្យមានការវិវត្តន៍នៃសត្វដ៏ធំសម្បើម ជាពិសេសសត្វដែលមិនមានឆ្អឹងខ្នងដូចជាខ្យាដំរីសមុទ្រ។ (អឺរីបភឺរិច) និងសត្វពីងពាងសមុទ្រ (Arthropleurids). កត្តាចម្បងដែលរួមចំណែកដល់ភាពធំធេងនេះគឺកម្រិតអុកស៊ីសែនបរិយាកាសកាន់តែខ្ពស់ អាកាសធាតុកាន់តែក្តៅ និងធនធានអាហារសម្បូរបែប។ ការរួមបញ្ចូលគ្នានេះបានអនុញ្ញាតឱ្យសត្វទាំងនេះលូតលាស់ដល់ទំហំដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក - ខ្លះមានប្រវែងជាងពីរម៉ែត្រ។
ម៉្យាងវិញទៀត ភាពធំនៃតំបន់ប៉ូល ជំពាក់អត្ថិភាពរបស់វាចំពោះកាលៈទេសៈខុសគ្នាទាំងស្រុង។ នៅតំបន់អាក់ទិក និងអង់តាក់ទិកដែលត្រជាក់ខ្លាំង សីតុណ្ហភាពត្រជាក់ និងទឹកដែលខ្វះសារធាតុចិញ្ចឹមបង្ហាញពីបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់សារពាង្គកាយដើម្បីទ្រទ្រង់ការរំលាយអាហារ និងការលូតលាស់របស់វា។ ដើម្បីយកឈ្នះលើដែនកំណត់ទាំងនេះ ប្រភេទសត្វមួយចំនួនបានសម្របខ្លួនទៅនឹងការវិវឌ្ឍន៍នៃទំហំធំជាងមុន ដែលជាអត្ថប្រយោជន៍នៃការរស់រានមានជីវិត។ Polar gigantism ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញជាចម្បងនៅក្នុងសត្វឆ្អឹងខ្នងសមុទ្រដូចជា isopods ទឹកជ្រៅ amphipods និង jellyfish ។ ទំហំធំជាងនេះជួយសត្វទាំងនេះក្នុងការរក្សាកំដៅក្នុងរាងកាយ រស់រានមានជីវិតក្នុងលក្ខខណ្ឌអុកស៊ីហ្សែនទាប និងចាប់យកសត្វព្រៃដែលងាយរងគ្រោះនៅក្នុងភាពងងឹតត្រជាក់។
ខណៈពេលដែលទម្រង់នៃមហិមាទាំងពីរចែករំលែកភាគបែងទូទៅនៃសមាមាត្រដ៏ធំ យន្តការជីវសាស្រ្តនៅពីក្រោយបាតុភូតនីមួយៗគឺខុសគ្នា។ Palaeozoic gigantism ត្រូវបានជំរុញដោយការរួមបញ្ចូលគ្នានៃកត្តាបរិយាកាស និងអាកាសធាតុ គួបផ្សំជាមួយនឹងអាហារសម្បូរបែប។ វាជាផលិតផលនៃបរិយាកាសទទួលស្វាគមន៍ជាង។ ផ្ទុយទៅវិញ ភាពធំនៃតំបន់ប៉ូល គឺជាការឆ្លើយតបវិវត្តន៍ចំពោះលក្ខខណ្ឌធ្ងន់ធ្ងរ ដែលទាមទារឱ្យមានការសម្របខ្លួនដើម្បីរស់ និងរីកចម្រើន។
ប៉ុន្តែតើពិភពលោកនៅតែឃើញឥទ្ធិពលដ៏សម្បើមនៃភាពមហិមាសព្វថ្ងៃឬទេ? ចម្លើយគឺជ្រៅនៅក្រោមផ្ទៃមហាសមុទ្រ។ មហាសមុទ្រដ៏ធំល្វឹងល្វើយ និងអាថ៌កំបាំងរបស់ផែនដី មានភាពអស្ចារ្យលើសពីការយល់ឃើញរបស់មនុស្ស ជាមួយនឹងសត្វដែលរុញច្រានទំហំកំណត់។ ក្នុងចំណោមទាំងនេះ មឹកដ៏ធំសម្បើម (Mesonychoteuthis hamiltoni) ឈរចេញជាគំរូដ៏អស្ចារ្យ។ ជាមួយនឹងតង់ដែលមានប្រវែងរហូតដល់ 5 ម៉ែត្រ និងទម្ងន់ប៉ាន់ស្មានកន្លះតោន សត្វខ្លាឃ្មុំនេះគឺជាសក្ខីភាពពិតចំពោះភាពអស្ចារ្យនៃសម័យទំនើប។
តើអ្នកចាំទេ ឧប្បត្តិហេតុអាថ៌កំបាំងនៃសត្វចម្លែក USS Stein? តើមហាយក្សប៉ូល អាចពន្យល់ពីព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏អាថ៌កំបាំងនេះបានទេ?
ឧប្បត្តិហេតុសត្វចម្លែក USS Stein ដែលជារឿងអាថ៌កំបាំង និងការស្មានដែលបានកើតឡើងក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 1978 ។ ការមើលឃើញបានកើតឡើងនៅលើនាវា USS Stein ដែលជានាវាពិឃាតរបស់កងទ័ពជើងទឹកសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានភារកិច្ចគាំទ្រដល់ការសាងសង់បណ្តាញខ្សែកាបក្រោមសមុទ្រនៅការ៉ាប៊ីន។ ខណៈពេលដែលនាវិកកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការជាប្រចាំ សត្វមឹកយក្សមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណមួយក្បាលបានផុសចេញពីជម្រៅនៃសមុទ្រ ហើយបានបំផ្លាញកប៉ាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលនាំឱ្យមានការពន្យល់ និងការជជែកដេញដោលយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ តើសត្វនេះជាសក្ខីភាពនៃភាពធំនៃប៉ូលនៅក្នុងសត្វធំមែនទេ?
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខណៈពេលដែលសត្វមឹកដ៏ធំ និងសត្វសមុទ្រធំៗផ្សេងទៀតនៅតែបន្តកើតមាន វាជារឿងសំខាន់ក្នុងការបែងចែករវាងភាពប្លែកពីគេម្តងម្កាល និងភាពធំពិតដែលប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទាំងមូល ដូចដែលត្រូវបានគេសង្កេតឃើញក្នុងសម័យ Palaeozoic។ ការរួមបញ្ចូលគ្នាតែមួយគត់នៃកាលៈទេសៈដែលបង្កឱ្យមានភាពមមាញឹករបស់ Palaeozoic មិនទាន់បានលេចចេញជាថ្មីនៅថ្ងៃនេះទេ ដោយទុកឱ្យយើងគ្មានសត្វដ៏សាហាវដែលធ្លាប់ដើរជុំវិញផែនដី។
សរុបសេចក្តីមក ភាពមមាញឹករាងប៉ូល និងភាពមមាញឹក Palaeozoic គឺជាបាតុភូតផ្សេងគ្នាដែលបង្កើតដោយសម្ពាធបរិស្ថានផ្សេងៗគ្នា។ ខណៈពេលដែលភាពមមាញឹកនៅតំបន់ប៉ូលបានសម្របខ្លួនសត្វឆ្អឹងខ្នងសមុទ្រឱ្យរស់រានមានជីវិតក្នុងបរិយាកាសត្រជាក់ខ្លាំង ភាពយក្ស Palaeozoic កើតឡើងពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃលក្ខខណ្ឌបរិយាកាសអំណោយផល អាកាសធាតុ និងធនធានអាហារដ៏សម្បូរបែប។ ខណៈពេលដែលជម្រៅនៃមហាសមុទ្ររបស់យើងនៅតែរក្សាបាននូវភាពអាថ៌កំបាំង វាជារឿងសំខាន់ក្នុងការទទួលស្គាល់ថាសត្វដ៏ធំសម្បើម និងអស្ចារ្យពីអតីតកាលនៅតែស្ថិតនៅក្នុងជំពូកដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នៃប្រវត្តិសាស្ត្រ។
