Giants thiab quavntsej uas tsis paub keeb kwm tau sau tseg los ntawm cov neeg qub

Pom nyob hauv ntau thaj tsam hauv ntiaj teb, lub qhov tsua duab tau yog cov ntaub ntawv muaj txiaj ntsig rau kev nkag siab txog kev ua neej thiab kev ntseeg ntawm tib neeg thaum ntxov. Qee qhov piav qhia cov xwm txheej uas yooj yim nkag siab, xws li txiv neej tua tsiaj lossis tag nrho tsev neeg hauv ib lub zos.

Cov neeg loj thiab cov neeg tsis paub keeb kwm tau sau tseg los ntawm cov neeg laus 1
Cov duab tha xim hauv Tassili n'Ajjer. © ️ Wikimedia Commons

cov lub qhov tsua duab nrhiav pom ntawm Tassili n'Ajjer toj siab nyob rau yav qab teb Algeria, yog qhov teeb meem loj rau cov kws tshawb fawb. Lawv tau kos cov duab uas lawv tau pom, piv txwv tias tib neeg puag thaum ub tsis muaj peev xwm xav txog cov txuj ci zoo li no: "Ib qho ntawm cov duab zoo nkaus li qhia txog cov neeg txawv teb chaws uas nrhiav tib neeg mus rau qhov khoom siv oval, piv rau lub dav hlau me me."

Txhawm rau pom ze li cas ntau tus neeg txiav txim siab los ua lub ntiaj teb cov tsev khaws khoom pov thawj zoo tshaj plaws ntawm cov kos duab ua ntej keeb kwm, cov neeg tuaj xyuas yuav tsum taug kev mus rau thaj av tiaj tiaj ntawm Sahara suab puam. Tshwj xeeb tshaj yog nyob rau yav qab teb Algeria, 700 metres saum hiav txwv, yog Tassili toj siab.

Nws yog qhov ua tau kom mus txog ib qho ntawm cov ntaub ntawv ntxov tshaj plaws ntawm lub neej thaum ub hauv ntiaj teb los ntawm kev hla ntau lub pob tsuas. Ntau xyoo hnav thiab tsim kua muag, nrog rau lub zog muaj zog ntawm xwm, tau ua rau txoj hauv kev yuav luag tsis yooj yim sua. Cov pob zeb tsim uas zoo ib yam li cov pob zeb loj loj tuaj yeem pom.

Nws yog qhov tseeb hauv qhov chaw no uas muaj qhov tsua thiab ntau lub qhov tsua, nrog ib puag ncig 1,500 lub qhov tsua pleev xim txij li 10 txog 15 txhiab xyoo, los ua si. Lawv tau xav tias tau tsim los ntawm tib neeg uas nyob ntawm qhov chaw thoob plaws Paleolithic thiab Neolithic lub sijhawm.

Qee cov duab ua rau muaj kev nkag siab, tab sis lwm tus txaus siab, ua rau koj xav txog lub ntsiab lus tseeb rau lub sijhawm kawg. Ua ntej tshaj plaws, txhua yam pom nyob hauv qhov chaw nyob deb no txhawb nqa dab tsi thaum xub thawj xav txog Sahara Desert: qhov chaw no ib zaug muaj kev cuam tshuam nrog lub neej. Ntau hom nroj tsuag thiab tsiaj sib txawv nyob ua ke hauv cheeb tsam no, nrog rau ntau lwm qhov chaw ntawm Africa thiab ntiaj teb.

Cov qauv ntawm cov nqes hav thiab cov pob zeb zoo li pom tias cov paj, cov ntoo txiv ntseej, cypresses, thiab lwm yam tsiaj tau loj hlob nyob hauv ib puag ncig muaj kuab thiab muaj zog. Tsis tas li ntawd, cov tsiaj qus tam sim no suav nrog antelopes, tsov ntxhuav, ostriches, ntxhw, thiab dej ntws nrog cov khej. Tsis muaj lus nug, qhov xwm txheej sib txawv dua li qhov tam sim no tshwm sim hauv Sahara.

Ib yam li ntawd, tib neeg tuaj yeem pom hauv lawv cov haujlwm niaj hnub no ntau dua ib txhiab qhov kev piav qhia thawj zaug pom hauv Tassili. Cov txiv neej mus yos hav zoov, ua luam dej, thiab ua liaj ua teb, nrog rau lwm yam dej num niaj hnub nyob hauv kev coj noj coj ua qub. Tsis muaj dab tsi tawm ntawm qhov zoo rau ntau tus kws tshaj lij thiab kws tshawb fawb uas tau mus ntsib phau ntawv pob zeb no tiag.

Tam sim no, muaj qee yam ntxim nyiam uas txawm tias lub hlwb tsis txaus ntseeg tuaj yeem pom. Txhawm rau pib nrog, tonality ntawm cov duab yog muaj ntau yam sib txawv ntau dua li qhov uas tau siv feem ntau ntawm lub sijhawm ntawd. Pob zeb kos duab los ntawm tib lub sijhawm tsis zoo li qhov pom ntawm no.

Cov duab uas tshwm los qhia txog cov tsiaj uas hnav lub kaus mom hlau thiab cov khaub ncaws ua luam dej, zoo ib yam li cov neeg tsav dav hlau tam sim no, yog qhov zoo tshaj plaws thiab nyuaj rau txais. Ntxiv mus, lwm yam cov duab piav qhia tib neeg nrog lub taub hau loj loj thiab nqes hav loj heev.

Cov neeg loj thiab cov neeg tsis paub keeb kwm tau sau tseg los ntawm cov neeg laus 2
Ib tus tib neeg ib txwm twb tau hais txog hauv qab ntawm daim duab, thiab nyob rau hauv pem hauv ntej ntawm peb pom tus tsiaj nrog lub taub hau loj dua thiab nthuav dav. © ️ Pawg Nexus

Txhua yam tshwm sim rau qhov hais tias cov txuj ci coj txawv txawv thiab tsis meej pem qhia qhov ntawd cov tsiaj los ntawm lwm lub ntiaj teb tuaj xyuas peb ntiaj chaw yav dhau los nyob deb. Nws tau xav tias tib neeg thaum ub tsis tuaj yeem xav txog hom kev kos duab no. Hloov chaw, lawv tsuas yog kos qhov lawv pom, uas dhau los ua ib feem ntawm lawv qhov kev nco.

Cov neeg loj thiab cov neeg tsis paub keeb kwm tau sau tseg los ntawm cov neeg laus 3
Ib tus tsiaj loj loj coj txawv txawv, thiab peb tuaj yeem pom qhov tshwm sim 'menyuam' raug nyiag los ntawm qee yam lossis ib tus neeg nyob ze nws. Kuj ceeb tias, cov neeg nyob ib puag ncig no behemoth (tsawg kawg qee leej ntawm lawv) tsis zoo li yog tib neeg. © ️ Wikimedia Commons

Qhov no tag nrho sau ntawm lub qhov tsua duab tej zaum yuav yog qhov pov thawj tshaj plaws ntawm kev sib tham ntawm noob neej thiab creatures los ntawm lwm lub ntiaj teb. Qhov tseeb, ib qho ntawm cov duab zoo li piav qhia txog pab pawg neeg txawv teb chaws khiav tawm ob peb tus neeg mus rau qhov khoom puag ncig zoo li lub dav hlau me.

Qee tus kws tshaj lij uas tau mus ntsib lub xaib ntseeg tias cov neeg pleev xim thaum ntxov tau pom qee yam txawv txav thiab sab laug cov duab pov thawj ntawm nws. Cov kev piav qhia ntawm cov tsiaj nrog lub taub hau loj loj yog 'Tassili tus vajtswv ntawm qhov tsis paub keeb kwm.'