Awọ pupa lori iboju goolu ti ọdun 1,000 lati Perú ni awọn ọlọjẹ ẹjẹ eniyan ninu

Iboju goolu ti a rii ni Perú ni a lo ni isinku ti oludari olokiki lati aṣa Sican.

Ní ẹ̀wádún mẹ́ta sẹ́yìn, àwọn awalẹ̀pìtàn gbẹ́ sàréè ọkùnrin àgbàlagbà kan tó jẹ́ ẹni 40 sí 50 ọdún láti àṣà Sicán ti Peru, àwùjọ kan tó ti wà ṣáájú àwọn Inca. Egungun ti o joko, ti o wa ni oke ti ọkunrin naa ti ya ni pupa didan, gẹgẹ bi iboju-iboju goolu ti o bo timole rẹ ti o ya. Ni bayi, awọn oniwadi ti n ṣe ijabọ ni ACS 'Akosile ti Iwadi Proteome ti ṣe atupale awọ naa, wiwa pe, ni afikun si pigmenti pupa, o ni ẹjẹ eniyan ati awọn ọlọjẹ ẹyin eye.

Apeere awọ pupa ti o ya lati iboju 1,000 ọdun kan ti a gbẹ jade lati inu ibojì Sican ni Perú ni ẹjẹ eniyan ati awọn ọlọjẹ ẹyin ẹiyẹ, ni afikun si awọ pupa kan.
Apeere awọ pupa ti o ya lati iboju 1,000 ọdun kan ti a gbẹ jade lati inu ibojì Sican ni Perú ni ẹjẹ eniyan ati awọn ọlọjẹ ẹyin ẹiyẹ, ni afikun si awọ pupa kan. © Wikimedia Commons

Sicán jẹ aṣa olokiki ti o wa lati ọrundun kẹsan si 14th ni eti okun ariwa ti Perú ode oni. Lakoko Aarin Sicán Aarin (ni nkan bii 900–1,100 AD), awọn onimọ-ẹrọ onirin ṣe agbejade ọpọlọpọ awọn ohun elo goolu kan, pupọ ninu eyiti a sin sinu awọn iboji ti kilasi olokiki.

Ní ìbẹ̀rẹ̀ àwọn ọdún 1990, ẹgbẹ́ àwọn awalẹ̀pìtàn àti àwọn olùtọ́jú tí Izumi Shimada jẹ́ aṣáájú-ọ̀nà gbẹ́ sàréè kan níbi tí wọ́n ti ya egungun òkúta ọkùnrin kan tí ó jókòó sí ní pupa tí wọ́n sì gbé e sí àárín yàrá náà. Awọn egungun ti awọn ọdọbirin meji ni a ṣeto si nitosi ni ibi ibimọ ati agbẹbi, ati pe awọn egungun ọmọde meji ti o npa ni a gbe si ipele ti o ga julọ.

Lára ọ̀pọ̀lọpọ̀ ohun èlò wúrà tí wọ́n rí nínú ibojì náà ni ìbòjú wúrà aláwọ̀ pupa kan, tí ó bo ojú agbárí ọkùnrin náà. Ni akoko yẹn, awọn onimo ijinlẹ sayensi ṣe idanimọ awọ pupa ti o wa ninu kikun bi cinnabar, ṣugbọn Luciana de Costa Carvalho, James McCullagh ati awọn ẹlẹgbẹ ṣe iyalẹnu kini awọn eniyan Sicán ti lo ninu apopọ awọ gẹgẹbi ohun elo abuda, eyiti o jẹ ki awọ awọ ti o so mọ. dada irin ti iboju-boju fun ọdun 1,000.

Iboju SicanSican goolu bi a ti rii (A) ati lakoko atunṣatunṣe (B, ipo ti apẹẹrẹ ti samisi nipasẹ itọka)
Iboju SicanSican goolu bi a ti rii (A) ati lakoko atunṣatunṣe (B, ipo ti apẹẹrẹ ti samisi nipasẹ itọka). © Izumi Shimada

Lati ṣe iwadii, awọn oniwadi ṣe itupalẹ apẹẹrẹ kekere ti awọ pupa ti iboju-boju naa. Fourier transform-infurarẹẹdi spectroscopy fi han wipe awọn ayẹwo ti o wa ninu awọn ọlọjẹ, ki awọn egbe waiye a proteomic onínọmbà nipa lilo tandem ibi-spectrometry. Wọn ṣe idanimọ awọn ọlọjẹ mẹfa lati inu ẹjẹ eniyan ni awọ pupa, pẹlu omi ara albumin ati immunoglobulin G (oriṣi ajẹsara omi ara eniyan). Awọn ọlọjẹ miiran, gẹgẹbi ovalbumin, wa lati awọn ẹyin funfun. Nitoripe awọn ọlọjẹ ti bajẹ pupọ, awọn oniwadi ko le ṣe idanimọ iru gangan ti ẹyin ẹiyẹ ti a lo lati ṣe awọ, ṣugbọn oludije ti o ṣeeṣe ni pepeye Muscovy.

Idanimọ ti awọn ọlọjẹ ẹjẹ eniyan ṣe atilẹyin idawọle pe iṣeto ti awọn egungun jẹ ibatan si “atunbi” ti oludari Sicán ti o ku, pẹlu awọ ti o ni ẹjẹ ti o bo egungun eniyan ati iboju boju ti o le ṣe afihan “agbara igbesi aye rẹ, ” awọn oniwadi sọ.


Nkan naa ni akọkọ ti a tẹjade lori Amọrika Alailẹgbẹ Amẹrika. Ka awọn àkọlé àkọkọ.