Njẹ Madoc ṣe awari Amẹrika gaan ṣaaju Columbus?

Wọ́n gbà gbọ́ pé Madoc àtàwọn èèyàn rẹ̀ gúnlẹ̀ sí àgbègbè ohun tó ń jẹ́ Mobile báyìí, Alabama.

O ti wa ni wi ọpọlọpọ awọn sehin ṣaaju ki o to Columbus lọ si Amẹrika, Ọmọ-alade Welsh kan ti a npè ni Madoc ti lọ kuro ni Wales pẹlu awọn ọkọ oju omi mẹwa ati ala ti iṣawari ilẹ titun kan. Madoc jẹ ọmọ ti Ọba Owain Gwynedd, tí wọ́n bí ọmọkùnrin méjìdínlógún [18] mìíràn, àwọn kan lára ​​wọn jẹ́ akúra. Madoc jẹ ọkan ninu awọn agbọnrin. Nígbà tí Ọba Owain kú ní 1169, ogun abẹ́lé bẹ́ sílẹ̀ láàárín àwọn ará lórí ẹni tí yóò jẹ́ ọba tó tẹ̀ lé e.

Prince Madoc
The Welsh Prince Madoc © Aworan Orisun: Public ase

Madoc, ọkunrin alaafia, kojọ ẹgbẹ kan ti awọn ololufẹ alafia miiran o si jade lati wa awọn ilẹ titun. Gẹgẹbi itan-akọọlẹ, o pada ni ọdun 1171 pẹlu awọn itan-akọọlẹ ti awọn iṣẹlẹ rẹ ati fa awọn eniyan diẹ sii lati lọ pẹlu rẹ ni irin-ajo keji, eyiti ko pada wa rara.

Itan naa, eyiti a kọkọ gbasilẹ ni iwe afọwọkọ Welsh ni awọn ọdun 1500, jẹ ojiji lori awọn alaye, ṣugbọn diẹ ninu awọn eniyan gbagbọ Madoc ati awọn ọkunrin rẹ gbe ni agbegbe ti ohun ti o jẹ Mobile, Alabama.

Plaque ni Fort Morgan ti nfihan ibi ti Awọn ọmọbirin Iyika Amẹrika ti ro pe Madoc ti de ni 1170 AD © Orisun Aworan: Wikipedia Commons (Agbegbe Agbegbe)
Plaque ni Fort Morgan ti nfihan ibi ti Awọn ọmọbirin Iyika Amẹrika ti ro pe Madoc ti de ni 1170 AD © Orisun Aworan: Wikipedia Commons (Agbegbe Agbegbe)

Ni pataki, awọn odi okuta lẹba Odò Alabama ti fa akiyesi lati igba ti wọn ti kọ ṣaaju dide Columbus, ṣugbọn diẹ ninu awọn ẹya Cherokee sọ pe wọn kọ wọn nipasẹ "Eniyan funfun" - botilẹjẹpe o wa miiran fanimọra nperare sile awọn Cherokee ẹya 'arosọ.

Ibi ibalẹ Madoc tun ti daba lati jẹ “Florida; Newfoundland; Newport, Rhode Island; Yarmouth, Nova Scotia; Virginia; ojuami ninu Gulf of Mexico ati Caribbean pẹlu ẹnu ti Mississippi Odò; Yucatan; ibi isthmus ti Tehuantpec, Panama; etikun Caribbean ti South America; orisirisi erekusu ni West Indies ati awọn Bahamas pẹlú pẹlu Bermuda; ati ẹnu Odò Amazon."

Diẹ ninu awọn speculate pe Madoc ati awọn ọmọlẹhin rẹ darapo pẹlu ati awọn ti a assimilated nipasẹ awọn Mandan Abinibi America. Orisirisi awọn agbasọ ọrọ ni ayika yi Adaparọ, gẹgẹ bi awọn esun ibajọra laarin awọn ede Mandan ati Welsh.

Inu ilohunsoke ti ahere ti Oloye Mandan nipasẹ Karl Bodmer
Inu ilohunsoke ti awọn ahere ti a Mandan Chief © Image Credit: Karl Bodmer | Wikipedia Commons (Agbegbe Gbangba)

Botilẹjẹpe aṣa atọwọdọwọ itan-akọọlẹ jẹwọ pe ko si ẹlẹri ti o pada wa lati irin-ajo ileto keji lati jabo eyi, itan naa tẹsiwaju pe awọn ileto Madoc rin irin-ajo awọn eto odo nla ti Ariwa America, igbega awọn ẹya ati alabapade awọn ẹya ọrẹ ati aibikita ti Ilu abinibi Amẹrika ṣaaju ki o to pari nikẹhin. ibikan ni Agbedeiwoorun tabi awọn Nla pẹtẹlẹ. Wọn ti wa ni royin lati wa ni awọn oludasilẹ ti awọn orisirisi awọn civilizations bi awọn Aztec, awọn Maya ati awọn Inca.

The Madoc Àlàyé ni anfaani awọn oniwe-tobi ọlá nigba ti Elisabeti akoko, nigbati Welsh ati English onkqwe lo o lati bolster British nperare ninu awọn New World lodi si awon ti Spain. Iroyin kikun ti o yege julọ ti irin-ajo Madoc, akọkọ lati sọ pe Madoc ti wa si Amẹrika ṣaaju Columbus, han ninu Humphrey Llwyd's Cronica Walliae (ti a tẹjade ni 1559), aṣamubadọgba Gẹẹsi ti Brut ati Tywysogion.

Ọpọlọpọ awọn igbiyanju lati jẹrisi itan-akọọlẹ Madoc ni a ti ṣe, ṣugbọn awọn akọwe ti Amẹrika ni kutukutu, paapaa Samuel Eliot Morison, ka itan naa si bi arosọ.

Gomina John Sevier ti Tennessee kowe iroyin kan ni 1799 ti o ṣe apejuwe wiwa awọn egungun mẹfa ti a fi sinu ihamọra idẹ ti o ni ẹwu apa ti Welsh, eyiti o le jẹ irokuro. Ti wọn ba jẹ gidi, wọn yoo jẹ ẹri ti o lagbara julọ ti a ni fun ayanmọ ti o pọju ti irin-ajo Madoc, eyiti bibẹẹkọ jẹ ohun ijinlẹ.