Àwọn awalẹ̀pìtàn rí òrùka àjèjì àdììtú kan nínú ibojì ìgbàanì ti Tutankhamun

Ibojì ti Oba kejidilogun Oba Tutankhamun (c.1336–1327 BC) jẹ olokiki agbaye nitori pe o jẹ iboji ọba kanṣoṣo lati afonifoji Awọn Ọba ti a ṣe awari ni mimule. Awari rẹ ni 1922 nipasẹ Howard Carter ṣe awọn akọle agbaye, o si tẹsiwaju lati ṣe bẹ bi awọn ohun-ọṣọ goolu ati awọn ohun elo adun miiran ti a rii ninu iboji yii ti n jade. Ibojì náà àti àwọn ohun ìṣúra rẹ̀ jẹ́ àwòkẹ́kọ̀ọ́ ti Íjíbítì, àti pé ìwádìí ibojì náà ni a ṣì kà sí ọ̀kan lára ​​àwọn ìwádìí àwọn awalẹ̀pìtàn tó ṣe pàtàkì jù lọ títí di báyìí.

Iyẹwu isinku Tutankhamun KV62 ati sarcophagus
Tutankhamun KV62 iyẹwu isinku ati sarcophagus, ideri ti sarcophagus ti fọ si meji © Romagy (CC BY-SA 4.0)

Laibikita awọn ọrọ ti o wa ninu rẹ, ibojì ti Tutankhamun, nọmba 62 ni afonifoji Awọn ọba, ni otitọ ni iwọntunwọnsi ni akawe si awọn ibojì miiran lori aaye yii, ni iwọn mejeeji ati ọṣọ. Eyi ṣee ṣe julọ nitori Tutankhamun ti wa si itẹ ni ọdọ pupọ, ati paapaa lẹhinna ṣe ijọba fun ọdun mẹwa nikan ni apapọ. Ẹnì kan lè ṣe kàyéfì nípa ọrọ̀ wo ni ibojì títóbi jù lọ ti àwọn ọba alágbára jù lọ ní Ìjọba Tuntun, bí Hatshepsut, Thutmose III, Amenhotep Kẹta, àti Ramesses Kejì nínú nígbà kan wà nínú rẹ̀.

Awọn odi ti iyẹwu isinku nikan ni ohun ọṣọ eyikeyi. Ko dabi ọpọlọpọ awọn ibojì ọba ti iṣaaju ati nigbamii, eyiti o ṣe ọṣọ lọpọlọpọ pẹlu awọn ọrọ isinku bi Amduat tabi Iwe ti Gates, eyiti o ṣe iranlọwọ fun ọba ti o ku lati de igbesi aye lẹhin, iṣẹlẹ kan ṣoṣo lati Amduat ni aṣoju ninu iboji Tutankhamun. Iyoku ọṣọ ibojì naa ṣe afihan boya isinku, tabi Tutankhamun ni ile-iṣẹ ti ọpọlọpọ awọn oriṣa.

Iwọn kekere ti ibojì ti Tutankhamun (KV62) ti yori si akiyesi pupọ. Nigbati arọpo rẹ, aṣoju giga Ay, kú, a sin i sinu iboji kan (KV23), eyiti o le jẹ ti ipilẹṣẹ fun Tutankhamun, ṣugbọn eyiti ko ti pari ni akoko iku ọba ọdọ. A ti ṣe ariyanjiyan kanna fun ibojì arọpo Ay, Horemheb (KV57). Ti o ba jẹ bẹ, ko ṣe akiyesi fun tani iboji ti Tutankhamun, KV62, ti gbẹ, ṣugbọn o ti jiyan pe o ti wa tẹlẹ, boya bi ibojì ikọkọ tabi agbegbe ibi ipamọ, ti o ti pọ si ni atẹle lati gba ọba naa.

Ohun yòówù kó fà á, bí ibojì náà tó kéré tó túmọ̀ sí pé nǹkan bí ẹgbẹ̀rún mẹ́ta ó lé ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta [3,500] iṣẹ́ ọnà tí wọ́n ṣàwárí nínú rẹ̀ ni wọ́n tò mọ́lẹ̀ ṣinṣin. Iwọnyi ṣe afihan igbesi aye ti aafin ọba, ati pẹlu awọn nkan ti Tutankhamun yoo ti lo ninu igbesi aye rẹ ojoojumọ, gẹgẹbi awọn aṣọ, awọn ohun-ọṣọ, awọn ohun ikunra, turari, awọn ohun-ọṣọ, awọn aga, awọn nkan isere, awọn ohun elo ti a fi oniruuru ohun elo, kẹkẹ-ogun, ati ohun ija. .

Ibojì atijọ ti Tutankhamun ni a ṣe awari ni ifowosi ni ọdun 1922 ṣugbọn lati igba naa, awọn amoye ti gbiyanju lati ṣalaye ni imunadoko ọpọlọpọ awọn iwadii ti o waye ni kete lẹhin naa.

Mu fun apẹẹrẹ gbogbo awọn ohun-ọṣọ wọnyi ti a ṣipaya ninu ibojì naa. Fun apakan pupọ julọ, wọn le ma dabi gbogbo ohun pataki bi pupọ julọ Fáráò miiran ti tun yika nipasẹ awọn ohun-ọṣọ ajeji, ṣugbọn ko si ọkan ti o jẹ ajeji bi awọn wọnyi, lati sọ kere julọ.

O kan wo oruka ajeji yii ti a ṣipaya ọtun lẹgbẹẹ ori Farao ọdọ naa. Awọn ohun elo ti a lo fun ikole rẹ jẹ ajeji to ṣugbọn paapaa alejò ju iyẹn jẹ ẹda eniyan ajeji ajeji ti o fihan lori rẹ.

Tutankhamun_ring
Oruka aramada © Jyothis (CC BY-SA 3.0)

Fun idi kan, ni agbaye ijinle sayensi, o gbagbọ pe oriṣa Ptah ni a fihan lori rẹ - lakoko ti o wa ni apa keji ti oruka naa ni akọle Amon-Ra (Ọlọrun Oorun, oriṣa ti o ga julọ ti awọn ara Egipti atijọ).

Awọn onimọ-jinlẹ ti Egipiti ti o ṣipaya sọ pe gbogbo eyi jẹ aiṣedeede nikan nitori iyẹn jẹ aṣoju Ptah, ọlọrun Egipti atijọ, ṣugbọn iyẹn ko tun ṣalaye ajeji ajeji rẹ dabi pe ko si awọn ifihan miiran ti Ọlọrun Egipti paapaa ti o jọ eyi, lati bẹrẹ pẹlu.

A sọ oruka naa lati ọjọ pada si 664-322 BC niwọn igba ti a mọ ati pe oriṣa atijọ Ptah ti wa ni aye lori aye wa ni ayika marun si meedogun ọdun sẹyin.

Ni eyikeyi idiyele, ẹda ti a fihan lori oruka jẹ ohun ti o wuni pupọ ati pe o ni ipilẹ ti ko ni ipilẹ - nipasẹ ọna, ninu awọn itan aye atijọ ti awọn ara Egipti, awọn oriṣa ni ibatan taara si awọn cosmos. Ati awọn awon farao sokale lati awọn agba aye oriṣa. Ó dùn mọ́ni pé, ní ìbámu pẹ̀lú ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn orísun ìgbàanì, ìtàn ìṣàkóso ilẹ̀ Íjíbítì ti pẹ́ sẹ́yìn ọ̀pọ̀ ẹgbẹẹgbẹ̀rún ọdún sẹ́yìn, púpọ̀ ju àwọn òpìtàn òde òní gbà gbọ́.

O jẹ iyanilenu pe ọlọrun ti a fihan lori oruka naa mu ọpá atọrunwa kan pẹlu awọn ohun-ini idan. O gbagbọ pe iru oṣiṣẹ bẹẹ le ṣakoso oju ojo, fọ awọn apata ati ṣe ọpọlọpọ awọn iṣẹ iyanu miiran - ati boya wọn jẹ awọn irinṣẹ imọ-ẹrọ giga.

A ti lo oruka yii ni ọpọlọpọ awọn ariyanjiyan lati ṣe afihan otitọ pe awọn ara Egipti atijọ ti wa ni ibamu pẹlu awọn ẹda ti o wa ni ilẹ-aye ti akoko wọn, bi wọn ti ṣe pataki fun awọn ẹda wọnyi gẹgẹbi Ọlọrun ni akoko naa.

Iwọn yi wa ni ipamọ ni Ile ọnọ Walters ni Baltimore (USA). Gẹgẹbi apejuwe lori oju opo wẹẹbu musiọmu, o ti ra ni ọdun 1930 ni Cairo.