Ti o wa ni Point Hope, Alaska, ilu atijọ ti Ipiutak ni aaye pataki kan ninu awọn akọọlẹ itan. Ni ẹẹkan ilu nla kan nibiti awọn eniyan ti ngbe, ti ṣowo, ti wọn ṣe awọn aṣa alailẹgbẹ, Ipiutak wa ni iparun bayi, o fi awọn iyokù ti ogo rẹ ti o kọja silẹ nikan. Bibẹẹkọ, imọ-jinlẹ ati pataki itan ti aaye yii ko le ṣe apọju. Ṣiṣafihan ohun ijinlẹ ti Ipiutak di bọtini lati ṣii imọ pataki nipa aṣa ti o parẹ ati awọn olugbe akọkọ ti Ariwa America.
Awọn enigmatic ọmọle ti Ipiutak
Itan-akọọlẹ ti Ipiutak ti wa ni awọsanma ni aidaniloju, pẹlu alaye ti o fi ori gbarawọn ti awọn ipilẹṣẹ rẹ ati idanimọ ti awọn akọle rẹ. Ibaṣepọ sẹhin o kere ju ọdun 2,000, agbegbe naa bajẹ wó lulẹ ni ayika 800 SK, ti o fi awọn onimọ-jinlẹ silẹ lati ṣajọpọ adojuru ti ẹda ati iparun rẹ papọ.
Awọn ti o kọ Ipiutak jẹ eniyan ti o ni ilọsiwaju, ti o kọja awọn Inuits ni awọn ọna ti ilosiwaju. Wọ́n kọ́ ìlú ìgbàanì náà sórí àwòkẹ́kọ̀ọ́ àkànṣe, tí ó rántí àwọn ìlú ìgbàanì ti ọ̀làjú Àfonífojì Indus. Pẹlu isunmọ awọn ile ti a kọ silẹ 600, ẹgbẹrun kan awọn ohun-ọṣọ alailẹgbẹ, ati itẹ oku nla kan, Ipiutak duro bi aaye ti o tobi julọ ti iru rẹ ni agbegbe Arctic Inuit.
Eya ti o ni irun ododo ati oloju buluu bi?
Awọn arosọ ti awọn eniyan Inuit sọ itan ti o fanimọra kan nipa awọn olupilẹṣẹ atilẹba ti Ipiutak. Gẹ́gẹ́ bí àṣà àtẹnudẹ́nu wọn, kìí ṣe àwọn ará Inuits fúnra wọn kọ ìlú àtijọ́ náà bí kò ṣe onírun àti onírun. bulu-fojusi ije. Awọn itanran wọnyi tun sọ nipa funfun omiran tí ó fi ìgbà kan gbé Ipiutak títí di ìgbà Ogun Àwæn ÎlÊrun. Enigma naa n jinlẹ si bi a ṣe n ṣaroye lori awọn ipilẹṣẹ ti o ṣeeṣe ti awọn ọmọle aramada wọnyi. Njẹ Ipiutak le jẹ ibugbe Viking tabi ti sopọ mọ aṣa Dorset? Òtítọ́ ṣì ṣì wà lọ́kàn.
Yii ti Asia Origins
Àwọn awalẹ̀pìtàn bíi Rainey Froelich, gbà gbọ́ pé àwọn tó ṣẹ̀ṣẹ̀ kọ́ ìlú Ipiutak wá láti Éṣíà. Froelich ni imọran pe aṣa ti Ipiutak ṣaju awọn aṣa Inuit ti a mọ ni eti okun Arctic ati pe o ṣee ṣe lati iha ila-oorun Asia. Awọn ohun-ọṣọ ti a ṣe awari ni Ipiutak, pẹlu awọn ohun elo eyín erin ati awọn irinṣẹ fifin, ṣe afihan awọn ilana iṣẹ ọna ti o yatọ si awọn aṣa ti o jọmọ. Iṣẹ-ọnà intricate ati ara iṣẹ ọna alailẹgbẹ ti awọn nkan wọnyi gbe awọn ibeere dide nipa awọn ipilẹṣẹ aṣa ti Ipiutak.
Awọn aṣa dani ti Ipiutak
Ilu atijọ ti Ipiutak kii ṣe iṣogo faaji fafa ati iṣẹ-ọnà alamọdaju nikan ṣugbọn o tun ṣe awọn aṣa ati awọn aṣa ti iyalẹnu. Awari ti archeological diẹ sii ju awọn iboji 5,000 ni agbegbe Ipiutak n tan imọlẹ si awọn iṣe aṣa ti awọn olugbe rẹ.
Awọn iboji wọnni ni Ipiutak funni ni ṣoki si awọn aṣa isinku ti awọn eniyan rẹ. Diẹ ninu awọn ibojì ni awọn timole atijọ pẹlu awọn oju oju atọwọda ti ehin-erin ati ọkọ ofurufu ṣe. Awọn miiran ṣe ẹya awọn pilogi imu eyín erin ti o ni apẹrẹ bi awọn ori ẹiyẹ, awọn iboju iparada eyín erin, ati paapaa awọn ẹranko kekere ti o ni mummified pẹlu awọn oju obsidian inlaid. Awọn awari wọnyi daba asopọ ti o lagbara si shamanism ati fa awọn afiwera si awọn aṣa Scytho-Siberia ti Ukraine.
Awọn olugbe ti Ipiutak
Froelich Rainey, ẹniti o wa aaye naa, ṣe iṣiro pe Ipiutak jẹ igba kan pinpin pẹlu olugbe ti ọpọlọpọ ẹgbẹẹgbẹrun ni tente oke rẹ. Iwọn olugbe yii yoo ti kọja ti ilu ode oni ti Fairbanks, Alaska. Iwọn titobi ti Ipiutak ṣe afihan si agbegbe ti o ni ilọsiwaju ti o ṣe ipa pataki ni agbegbe naa.
Iṣẹ ọna atijọ ti Ipiutak
Ọkan ninu awọn abala iyalẹnu julọ ti Ipiutak ni ohun-ini iṣẹ ọna ọlọrọ. Àwọn ará ìlú náà jẹ́ ọ̀jáfáfá ní oríṣiríṣi iṣẹ́ ọnà, láti orí àwọn iṣẹ́ ọnà eyín erin dídíjú títí dé àwọn irinṣẹ́ fífín. Awọn ikosile iṣẹ ọna wọnyi tan imọlẹ lori aṣa ati igbagbọ ti ẹmi ti awọn eniyan ti o pe ni ile Ipiutak ni ẹẹkan.
Awọn eniyan Ipiutak ṣe afihan imọra wọn ni awọn ohun-ọṣọ ohun ọṣọ, paapaa ni ehin-erin, igi, egungun, ati okuta. Awọn ohun-ọṣọ eyín erin ti a ti ri ni Ipiutak ṣe afihan awọn ilana iṣẹ ọna ọtọtọ ti o ya wọn yatọ si awọn iṣẹ ti awọn aṣa miiran. Ìjẹ́pàtàkì àti àmì ìṣàpẹẹrẹ tí ń bẹ lẹ́yìn àwọn àwòrán gbígbóná janjan wọ̀nyí ń bá a lọ láti fani lọ́kàn mọ́ra àwọn awalẹ̀pìtàn àti àwọn olókìkí iṣẹ́ ọnà.
Symbolism ati shamanism
Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn àwòrán gbígbẹ́ tí a ṣàwárí ní Ipiutak ni a gbà gbọ́ pé wọ́n ti ní ìtumọ̀ ìṣàpẹẹrẹ, ó sì ṣeé ṣe kí wọ́n ní ìsopọ̀ pẹ̀lú ẹ̀tàn. Shamanism jẹ iṣe ti o wọpọ laarin awọn olugbe, ati awọn nkan ti a rii ninu awọn iboji ti awọn shamans daba asopọ ti ẹmi to lagbara. Iwaju awọn skulls loon pẹlu awọn bulọọgi oju ehin-erin ati aṣoju awọn beari pola ni awọn itọka igbẹgbẹ ni asopọ si awọn aṣa atijọ ati awọn iṣe ayẹyẹ.
Ipiutak: Ferese sinu aṣa Arctic atijọ
Ipiutak ṣiṣẹ bi ẹnu-ọna si oye awọn aṣa Arctic atijọ ti o wa ni ẹgbẹẹgbẹrun ọdun sẹyin. Nipasẹ awọn excavations archaeological ati itupalẹ, awọn oniwadi ti ṣajọpọ diẹdiẹ adojuru ti itan-akọọlẹ Ipiutak ati pataki rẹ ni aaye gbooro ti awọn ọlaju Ariwa Amerika.
The circumpolar Stone-ori asopọ
Àwọn ọ̀mọ̀wé akẹ́kọ̀ọ́jinlẹ̀ kan gbà gbọ́ pé oríṣiríṣi ẹ̀yà tí ń gbé Arctic, bí Lapps, Samoyeds, Yukaghir, àti Inuits, ṣàjọpín àṣà ìbílẹ̀ kan tí ó fìdí múlẹ̀ nínú Age Òkúta ayé àtijọ́. Aṣa yii le ti wa lati ọdọ awọn ode agbọnrin ti awọn akoko Magdalenia ni iwọ-oorun Yuroopu. Lakoko ti ariyanjiyan ti nlọ lọwọ nipa awọn ipilẹṣẹ ti awọn eniyan Inuit, o han gbangba pe wọn ti ni idagbasoke aṣa Arctic alailẹgbẹ kan ti o somọ agbegbe ati awọn ilana igbe laaye.
Pẹlupẹlu, Arctic ko ti jẹ ibi aabo ti o duro fun awọn agbegbe Stone Age atijọ. Iyipada aṣa ati idagbasoke ti jẹ pataki si itan-akọọlẹ agbegbe, bii awọn ẹya miiran ti agbaye. Ṣiṣawari kọja Siberia, Alaska, Canada, ati Girinilandi ti ṣafihan itan-akọọlẹ pipẹ ti ibugbe Arctic, eyiti o jẹ afihan nipasẹ awọn ipele ọtọtọ ati awọn iyipada aṣa.
Awọn iwo akoko mẹta
Àwọn awalẹ̀pìtàn ti ṣàwárí ọ̀nà ìgbà mẹ́ta ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ nínú ìtàn Arctic: Age Stone àtijọ́, ìpele paleo-Inuit, àti ìpele neo-Inuit. Aṣa Age Stone atijọ, pẹlu awọn irinṣẹ flint chipped, ṣaju 2000 BC. Ipele paleo-Inuit, ti a samisi nipasẹ awọn irinṣẹ didan didan, ti o wa lati 700 BC si AD 300. Nikẹhin, ipele neo-Inuit farahan ni ayika AD 300 o si tẹsiwaju titi di isisiyi. Ipele kọọkan n ṣafihan awọn ami aṣa alailẹgbẹ, awọn ilọsiwaju imọ-ẹrọ, ati awọn ikosile iṣẹ ọna.
Ni paripari
Pelu ewadun ti iwadi ati iwakusa, enigma ti Ipiutak si maa wa aimọ. Awọn oluṣe ipilẹṣẹ ti ilu atijọ yii, awọn ipilẹṣẹ wọn, ati ayanmọ wọn ti o ga julọ si tun yọ wa kuro. Awọn itan-akọọlẹ ti awọn eniyan Inuit, awọn onimo eri, ati niwaju oto ti iṣẹ ọna expressions gbogbo tantalize wa pẹlu glimpses sinu kan parun asa. Ṣiṣafihan ohun ijinlẹ ti Ipiutak tẹsiwaju lati jẹ wiwa iyanilẹnu, fifunni awọn oye ti ko niyelori si awọn olugbe ibẹrẹ ti Ariwa America ati awọn aṣeyọri iyalẹnu wọn.
Bi a ṣe n lọ jinlẹ si ikẹkọ ti Ipiutak, oye wa nipa awọn aṣa Arctic atijọ ti n dagba, ti n pọ si wa imo itan eda eniyan ati awọn orisirisi awọn ọlaju ti o ni kete ti rere ni awọn jina Gigun ti aye.
Lẹhin kika nipa ilu atijọ ti Ipiutak, ka nipa Inuit goggles egbon ti a ya lati egungun, ehin-erin, igi tabi antler, lẹhinna ka nipa 16 ilu atijọ ati ibugbe ti o a mysteriously abandoned.
