Udi nke usoro eze nke iri na asatọ nke eze Tutankhamun (c.1336–1327 BC) bu ihe ama ama n’uwa n’ihi na obu nani ili eze sitere na Ndagwurugwu ndi eze ka achoputara na odighi ya. Nchọpụta ya n'afọ 1922 nke Howard Carter mere mere akụkọ akụkọ n'ụwa niile, ma na-aga n'ihu na-eme ya ka a na-ebupụta arịa ọla edo na ihe ndị ọzọ okomoko achọtara n'ili a. Udi ahụ na ihe ndị dị oké ọnụ ahịa ya bụ ihe nnọchianya nke Ijipt, a ka na-ewerekwa nchọta ili ahụ dị ka otu n'ime ihe ndị ọkà mmụta ihe ochie achọpụtala ugbu a.
N'agbanyeghị akụ̀ na ụba dị n'ime ya, ili Tutankhamun, nọmba 62 na Ndagwurugwu Ndị Eze, dị nnọọ mma ma e jiri ya tụnyere ili ndị ọzọ dị na saịtị a, ma nha na ịchọ mma. Nke a bụ n'ihi na Tutankhamun bịara n'ocheeze dị obere, ma na-achị naanị ihe dị ka afọ iri na mkpokọta. Mmadụ nwere ike ịnọ na-eche banyere akụ̀ na ụba ka ukwuu n’ili nke ndị eze kacha ike nke Alaeze Ọhụrụ, dị ka Hatshepsut, Thutmose nke Atọ, Amenhotep nke Atọ, na Ramesses nke Abụọ nwere otu oge.
Naanị mgbidi nke ụlọ olili ozu na-ebu ihe ịchọ mma ọ bụla. N'adịghị ka ọtụtụ ili ndị gara aga na ndị na-esote eze, bụ ndị ejiri ederede olili ozu dị ka Amduat ma ọ bụ Akwụkwọ nke Gates, nke nyeere eze ahụ nwụrụ anwụ aka iru ndụ mgbe a nwụsịrị, ọ bụ naanị otu ihe nkiri sitere na Amduat ka a na-anọchi anya n'ili Tutankhamun. Ihe ịchọ mma ndị ọzọ nke ili ahụ na-egosi ma ọ bụ olili ozu, ma ọ bụ Tutankhamun na ụlọ ọrụ nke chi dị iche iche.
Obere ntakịrị nke ili Tutankhamun (KV62) ebutela ọtụtụ ntule. Mgbe onye nọchiri ya, onye isi ọchịchị Ay, nwụrụ, e liri ya n'ili (KV23), nke nwere ike ịbụ na e bubu ya maka Tutankhamun, mana nke a na-emechabeghị n'oge ọnwụ nke eze na-eto eto. E mekwara otu arụmụka ahụ maka ili onye nọchiri anya Ay, Horemheb (KV57). Ọ bụrụ otu a, amabeghị onye e ji gbuo ili Tutankhamun, KV62, mana a na-arụ ụka na ọ dịlarị, dịka ili nkeonwe ma ọ bụ ebe nchekwa, nke mechara gbasaa ka ọ nata eze.
N’agbanyeghị ihe kpatara ya, ili ahụ dị ntakịrị pụtara na ihe dị ka arịa 3,500 a chọtara n’ime ya bụ ndị a kpokọtara nke ọma. Ihe ndị a na-egosipụta ụzọ ndụ nke obí eze, gụnyere ihe ndị Tutankhamun gaara eji mee ihe ná ndụ ya kwa ụbọchị, dị ka uwe, ọla, ihe ịchọ mma, ihe nsure ọkụ na-esi ísì ụtọ, ngwá ụlọ, oche, ihe ụmụaka ji egwuri egwu, arịa dị iche iche, ụgbọ ịnyịnya, na ngwá agha. .
Achọpụtara ili ochie nke Tutankhamun n'ihu ọha na 1922 mana kemgbe ahụ, ndị ọkachamara agbalịwo ịkọwa nke ọma ọtụtụ nchọpụta ndị mere n'oge na-adịghị anya.
Were ihe atụ ndị a niile ekpughere n’ili. N'ọtụtụ akụkụ, ha nwere ike ọ gaghị adị ka ihe pụrụ iche dị ka ihe ka ọtụtụ n'ime Fero ọ bụla nwekwara ihe dị iche iche dị iche iche gbara ya gburugburu, ma ọ dịghị nke dị ịtụnanya dị ka ndị a, n'ikwu nke nta.
Naanị lelee mgbanaka a dị ịtụnanya nke ekpughere n'akụkụ isi Fero ahụ. Ihe ndị e ji arụ ya dị iju nke ukwuu mana ọ bụdị ihe a na-amabughị karịa nke ahụ bụ ihe e kere eke na-eju mmadụ anya nke e sere na ya.
N'ihi ihe ụfọdụ, na ụwa sayensị, a kwenyere na chi Ptah na-egosi na ya - ebe n'akụkụ azụ nke mgbanaka ahụ e nwere ihe odide Amon-Ra (Chineke Sun, chi kachasị elu nke ndị Ijipt oge ochie).
Ndị ọkà mmụta Egypt nke kpughere ya kwuru na nke a bụ naanị nghọtahie dị ka nke ahụ bụ naanị ihe nnọchianya nke Ptah, chi ndị Ijipt oge ochie, mana nke ahụ akọwaghị ọbịa ọbịa ya dị ka enweghị nkọwa ndị ọzọ nke Chineke Ijipt yiri nke a. iji malite.
Ekwuru na mgbanaka ahụ malitere na 664-322 BC dịka anyị siri mara na chi ochie Ptah kwuru na ọ dịrị ndụ na mbara ụwa anyị ihe dịka puku afọ ise ruo iri na ise gara aga.
N'ọnọdụ ọ bụla, ihe e kere eke a na-egosipụta na mgbanaka ahụ na-adọrọ mmasị nke ukwuu na n'ụzọ doro anya nwere mmalite na-enweghị atụ - n'ụzọ, na akụkọ ifo nke ndị Ijipt, chi nwere mmekọrịta kpọmkwem na mbara igwe. Na ndị Fero si na chi ndị na-ahụ maka mbara igwe pụta. N'ụzọ na-akpali mmasị, dị ka ọtụtụ akwụkwọ ochie si kwuo, akụkọ ihe mere eme nke usoro ndị eze Ijipt maliterela azụ ọtụtụ puku afọ, karịa ka ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme nke oge a kwenyere.
Ọ na-achọsi ike na chi ahụ e sere na mgbanaka ahụ na-ejide mkpara Chineke nke nwere ihe mgbaasị n'aka ya. A kwenyere na ndị ọrụ dị otú ahụ nwere ike ịchịkwa ihu igwe, gbajie nkume ma mee ọtụtụ ọrụ ebube ndị ọzọ - na ikekwe ha bụ ngwá ọrụ ọgbara ọhụrụ.
A na-eji mgbanaka a mee ihe n'ọtụtụ arụmụka iji gosi eziokwu ahụ bụ na ndị Ijipt oge ochie na-adaba na ihe ndị dị n'ụwa nke oge ha, ebe ha na-efe ndị a ofufe dị ka chi n'oge ahụ.
A na-edobe mgbanaka a na Walters Museum na Baltimore (USA). Dị ka nkọwa na webụsaịtị ihe ngosi nka si kwuo, a zụrụ ya na 1930 na Cairo.
