N'afọ 1953, a ga-ekpochapụ otu obere ala dị nso na chọọchị Borgund nke dị n'ụsọ oké osimiri ọdịda anyanwụ Norway, a chọpụtakwara ọtụtụ irighiri ihe n'oge usoro ahụ. Ọ dabara nke ọma, ụfọdụ ndị nwere ike ịchọpụta “ihe mkpofu” maka ihe ọ bụ n'ezie—ihe sitere na Norwegian Middle Ages.
E gwupụtara ihe n'oge okpomọkụ na-esote. Ndị ọkà mmụta ihe ochie gwupụtara ọtụtụ ihe ndị e ji emepụta ihe. E tinyere ọtụtụ n'ime ha n'ebe a na-edebe ihe ndekọ nke okpuru ulo. Mgbe nke ahụ gasịrị, ọ bụghị ọtụtụ ihe merenụ.
Ugbu a, ihe dị ka afọ iri asaa ka e mesịrị, ndị ọkachamara amalitela ọrụ na-agwụ ike nke inyocha ihe 45,000 ndị e debere n’ebe nchekwa maka nzube nke inweta nghọta n’ime obodo Norway dị otu puku afọ nke na-enweghị ihe ọmụma akụkọ ihe mere eme na-awụ akpata oyi n’ahụ́.
A na-akpọ Medieval Borgund n'akwụkwọ ole na ole edere, ebe a na-akpọ ya dị ka otu n'ime "obere obodo" (smaa kapstader) na Norway.
Prọfesọ Gitte Hansen, onye ọkà mmụta ihe ochie na Mahadum Mahadum Bergen, gbara ajụjụ ọnụ na nso nso a Science Norway nke ọ tụlere ihe ndị nchọpụta chọpụtara gbasara Borgund ruo ugbu a.
Ọkà mmụta ihe ochie Danish Gitte Hansen kọwara na o yikarịrị ka owuwu Borgund mere n'oge ụfọdụ n'oge Viking Age.
"Akụkọ nke Borgund malitere oge ụfọdụ na 900s ma ọ bụ 1000s. Ngwa ngwa n'ihu narị afọ ole na ole na nke a bụ obodo kachasị ukwuu n'akụkụ ụsọ oké osimiri Norway n'etiti Trondheim na Bergen. Ihe omume na Borgund nwere ike bụrụ na ọ kachasị na narị afọ nke 13. Na 1349, Black Death bịara Norway. Mgbe ahụ, ihu igwe na-akawanye oyi. Ka ọ na-erule ngwụsị narị afọ nke 14, obodo Borgund ji nwayọọ nwayọọ pụọ n'akụkọ ihe mere eme. N'ikpeazụ, ọ kwụsịrị kpamkpam ma chefuo ya. " - Science Norway na-akọ.
Prọfesọ Hansen na-eme nyocha ugbu a n'ihe ndị ahụ na mmekorita ya na ndị nyocha si Germany, Finland, Iceland, na United States. Ihe oru ngo a enwetabula nkwado ego site na Council Research of Norway na onyinye sitere n'aka otutu ulo oru nyocha ndi ozo na Norway.
Ndị na-eme nchọpụta bụ ndị ọkachamara na mpaghara dị iche iche, dị ka akwa na asụsụ Norse ochie, ka akpọkọtara ọnụ iji guzobe otu. Ndị ọkà mmụta sayensị na-enwe ike inweta ihe ọmụma banyere uwe ndị a na-eyi n'oge Viking Age site na nyochaa textiles ndị a chọpụtara na Borgund.
Akpụkpọ ụkwụ akpụkpọ ụkwụ, iberibe ákwà, slag (ihe e ji agbaze ọla na ọla ndị a na-eji eme ihe), na ite ụrọ so n'ihe ndị dị oké ọnụ ahịa nke ndị ọrụ nkà mmụta ihe ochie nke Asbjørn Herteig duziri n'oge e gwupụtara n'obodo Viking bụ́ Borgund, bụ́ nke furu efu kemgbe.
Dị ka Prọfesọ Hansen si kwuo, ihe ndị a nwere ike ime ọtụtụ ihe banyere otú Viking si ebi ndụ kwa ụbọchị. Ọnụ ọgụgụ dị ịrịba ama nke ihe arịa Viking ka echekwara nke ọma na enwere ike nyochaa ya nke ọma. Ime ụlọ a nwere ike ịnwe ihe ruru 250 uwe dị iche iche na akwa ndị ọzọ.
"Uwe Borgund sitere na Viking Age nwere ike ịbụ akwa akwa asatọ dị iche iche." Prọfesọ Hansen kọwara.
Dabere na Science Norway, na foduru nke Borgund na okpuru ulo n'okpuru ihe ngosi nka na Bergen, na-eme nnyocha na-achọpụta ugbu a ceramics si fọrọ nke nta niile nke Europe. "Anyị na-ahụ ọtụtụ tebụl Bekee, German na French," Hansen kwuru.
O nwere ike ịbụ na ndị bi na Borgund nọ na Lübeck, Paris, na Lọndọn. Site n'ebe a, ha nwere ike iweghachite nka, egwu, na ikekwe mkpali maka ejiji. Obodo Borgund nwere ike ịbụ na ọ kacha baa ọgaranya na narị afọ nke 13.
"Ite na tableware nke seramiiki na ncha ncha sitere na Borgund bụ ihe na-akpali akpali nke na anyị nwere onye nyocha na usoro nke ọkachamara naanị na nke a," Hansen kwuru. "Anyị nwere olile anya ịmụta ihe gbasara omume iri nri na ụkpụrụ iri nri ebe a na mpụga Europe site n'ilele ka ndị mmadụ si emepụta ma nye nri na ihe ọṅụṅụ."
Ọmụmụ ihe arịa Borgund arụpụtalarị nsonaazụ na Prọfesọ Hanse kwuru "Enwere ọtụtụ ihe na-egosi na ndị mmadụ nọ ebe a na ndị mmadụ nọ n'akụkụ nnukwu Europe na-akpakọrịta ozugbo."
Tụkwasị na nke ahụ, ndị nchọpụta achọpụtala ihe àmà na-egosi na ndị bi n'obodo Viking bụ́ Borgund na-enwe mmasị iri azụ̀. Maka ndị Borgund, ịkụ azụ̀ dị mkpa.
Otú ọ dị, a ka amabeghị ma ha bufere azụ̀ na German Hanseatic League na Bergen ma ọ bụ na ha na mpaghara ndị ọzọ nke Norway na Europe gbanwere azụ̀.
Ndị ọkà mmụta sayensị chọtara “ọtụtụ ngwa ịkụ azụ. Nke a na-egosi na ndị nọ na Borgund n'onwe ha nwere ike na-akụ ọtụtụ azụ. Azụ azụ̀ cod bara ụba na Borgundfjord nwere ike bụrụ ihe dị ha mkpa. Hansen kwuru.
Anyị nwere ike ịpụta site na ihe ndị fọdụrụ na ígwè ọrụ na obodo ahụ echefuru echefu na Western Norway nwere ntọala siri ike. Ma eleghị anya, ndị na-akpụ ígwè rụrụ ọrụ dị mkpa n'obodo a?
Kedu ihe kpatara Asbjørn Herteig na ndị otu ya ji chọpụta nnukwu ihe mkpofu n'aka ndị na-akpụ akpụkpọ ụkwụ? Ihe ruru iberibe akpụkpọ ụkwụ 340 nwere ike ịnye ozi gbasara ụdị akpụkpọ ụkwụ na ụdị akpụkpọ anụ kachasị amasị nke a na-eji maka akpụkpọ ụkwụ n'oge Viking Age.
Ihe ọmụma anyị nwere banyere Borgund sitere na isi mmalite ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme nwere oke. N'ihi nke a, ọrụ nke ndị ọkà mmụta ihe ochie na ndị nchọpụta ndị ọzọ na ọrụ a kpọmkwem dị oke mkpa.
Otú ọ dị, e nwere otu isi mmalite akụkọ ihe mere eme. Ọ bụ iwu eze sitere na 1384 nke manyere ndị ọrụ ugbo nke Sunnmøre ịzụta ngwongwo ha n'obodo ahịa Borgund (kaupstaden Borgund).
"Nke a bụ otu anyị si mara na Borgund bụ obodo n'oge ahụ," Prọfesọ Hansen kwuru. "A pụkwara ịkọwa iwu a dị ka Borgund na-agbasi mbọ ike ịnọgide na-aga dị ka ebe a na-ere ahịa n'ime afọ ndị na-esote ọnwụ ojii n'etiti narị afọ nke 14." Ewe chefuo obodo ahu.
