Na kọntinent ọ bụla, e nwere omenala na ememe ndị na-egosi ụdị ihe ọmụma dị otú ahụ na-ajụ ajụjụ banyere mmalite ha, ma a na-azaghị ha nke ukwuu. Ọ na-eju anyị anya mgbe niile mgbe ọ bụla anyị kpughere nnukwu ihe ọmụma nke ndị nna nna anyị ochie-ihe ọmụma na ha enweghị ụzọ ha ga-esi nweta n'oge ahụ. N'okwu a, "ebo Dogon nke Africa na ihe omimi Sirius" bụ otu n'ime ihe atụ dị otú ahụ.
Kpakpando Sirius
Sirius - nke sitere n'okwu Grik "Seirios" nke pụtara n'ụzọ nkịtị "na -enwu enwu" - bụ sistemụ kpakpando dị ebube, ịbụ kpakpando kacha egbukepụ egbukepụ na mbara igwe abalị nke ụwa nke na -apụtakarị na mbara igwe ndịda na abalị oyi. A makwaara ọmarịcha a dị ka Dog Star.
N'ezie, sistemụ kpakpando Sirius nwere kpakpando abụọ nwere, Sirius A na Sirius B. Agbanyeghị, Sirius B pere mpe ma dịkwa nso na Sirius A na, na anya gba ọtọ, naanị anyị nwere ike ịghọta sistemụ kpakpando ọnụọgụ abụọ otu kpakpando.
Onye na -enyocha mbara igwe na onye na -eme teliskop nke America hụrụ nke mbụ Sirius B na 1862. Alvan Clark mgbe o lere anya na teliskop kasị ukwuu n’oge ahụ, ma hụ ebe ìhè na-esighị ike, ebe 100,000 na-enwu enwu karịa kpakpando Sirius A. N’agbanyeghị, ọ gaghị ekwe omume ijide obere kpakpando ahụ na foto ruo n’afọ 1970. Ebe dị anya nkewa Sirius A sitere na Sirius B dị iche site na 8.2 ruo 31.5 AU.
N'ụzọ bụ isi, ndị a bụ nkọwa zuru ezu iwebata gị na Sirius Star System. Ugbu a, ka anyị rute n'isi okwu.
Ndị na -amụ gbasara mmadụ bụ Marcel Griaule na Germaine Dieterlen na ebo Dogon
Afọ iri gara aga gara aga n'agbata 1946 na 1950, ndị ọkà mmụta ihe ọmụmụ mmadụ abụọ nke France aha ha bụ Marcel Griaule na Germaine Dieterlen mụrụ gbasara ebo anọ dị na Afrịka metụtara ya nke bi na ndịda ọzara Sahara.
Ndị ọkà mmụta sayensị abụọ ahụ kacha biri n'etiti ndị Dogon ma kwalite ntụkwasị obi siri ike nke mere na onye isi nchụàjà anọ ma ọ bụ ndị a na-akpọ "Hogons" kwenyesiri ike ikpughe ọdịnala nzuzo ha.
N'ikpeazụ, Marcel na Germaine nwetara nkwanye ùgwù na ịhụnanya dị ukwuu site na agbụrụ Dogon nke na mgbe Marcel nwụrụ na 1956, ihe karịrị ndị Africa 250,000 si mpaghara ahụ gbakọtara na ụtụ ikpeazụ n'ili olili ya na Mali.
Ihe omuma mbara igwe di egwu banyere Dogons
Mgbe m sere ụfọdụ ụkpụrụ amaghị na akara na ala uzuzu uzuzu, Hogons gosipụtara ihe ọmụma nzuzo nke eluigwe na ala nke ha ketara n'aka ndị nna nna ha n'oge ochie, nke a ga -egosi na ọ bụ ihe ziri ezi nke ukwuu n'ime afọ ụfọdụ.
Ihe ha lekwasịrị anya bụ kpakpando na -enwu enwu Sirius na ifufe ọcha ya Sirius B ma ha ma na ọ nweghị ike ịhụ ya anya nakwa na ha maara ọtụtụ njiri mara ya.
Ndị nkịta maara na ọ na -acha ọcha n'ezie na ọ bụ ihe pere mpe n'ime ya, ha kwudịrị na ọ bụ kpakpando kachasị dị arọ nke nwere nnukwu njupụta na ike ndọda.
N'ikwu ya, kpakpando Sirius B bụ ihe dị arọ karịa igwe niile achọtara na ụwa a - emesịa jụọ ndị sayensị anya ịhụ na njupụta nke Sirius B dị oke ukwuu nke na otu cubic mita nke ihe ya dị gburugburu 20,000 tọn.
Ha makwaara na ọ na -ewe afọ iri ise iji wuchaa otu okirikiri gburugburu Sirius A nakwa na okirikiri ahụ abụghị okirikiri kama ọ bụ eziokwu nke ngagharị nke ihe niile dị na mbara igwe, ha makwaara kpọmkwem ọnọdụ Sirius A n'ime ellipse.
Ọmụma ha nwere gbasara mbara igwe abụghị ihe ịtụnanya. Ha sere ọkụ ọkụ nke gbara Saturn gburugburu, nke na -enweghị ike iji anya nkịtị anyị achọpụta. Ha maara ihe ọnwa anọ kachasị nke Jupiter, ha maara na mbara ala na -agba anyanwụ gburugburu dịka ha makwara nke ọma na ụwa dị okirikiri na ọ na -agbagharị na axis nke ya.
Nke dị ịtụnanya karịa, ha ji n'aka na ụyọkọ kpakpando anyị Mmiri aray Ụzọ dị n'ụdị udi, eziokwu nke ndị na-enyocha mbara igwe amatabeghị ruo narị afọ a. Ha kwenyekwara na enwetaghị ihe ọmụma ha n'ụwa a.
Ndị agbụrụ Dogon na ndị ọbịa sitere na kpakpando Sirius
Dabere na otu akụkọ mgbe ochie ha nke kwenyere na ọ dị ọtụtụ puku afọ, agbụrụ a na -akpọ Nọmba (ndị bụ ajọ mmadụ amphibious) letara ụwa ozugbo site na kpakpando Sirius. Na Dogons mụtara ihe ọmụma mbara igwe niile site na Nommos.
Iji mee ka ihe bụrụ onye ala ọzọ, ha niile weere Nommos dị ka ndị ọbịa mba ọzọ bụ ndị si na kpakpando Sirius pụta kama ikwere na ha dị ka chi ma ọ bụ ụdị ndị ọzọ dị iche iche nke ihe karịrị mmadụ nke omenala ụwa ochie na-efe ofufe.
mmechi
Ikwu, Mgbe ọ bụla anyị sụrụ ngọngọ na nchọpụta ọhụrụ n'oge anyị a, n'ụzọ dị ịtụnanya, anyị na-ahụ n'otu aka ahụ na ọ na-apụta n'oge gara aga.. Ọ dị ka e meela oge anyị nke oge a ọtụtụ oge n'ụwa a ma ọ bụ ebe ọzọ na mbụ.
Enwere akwụkwọ na-abụghị akụkọ ifo aha ya bụ “Nkee Sirius Ihe omimi ” dabere na isiokwu nke ihe omimi kpakpando Sirius na ihe mmụta mbara igwe dị ịtụnanya nke ndị Dogon. Ọ bụ onye odee akwụkwọ ama ama ama America dere ya Ewurt Kyle Grenvilli temple na St. Martin's Press bu ụzọ bipụta ya na 1976.
