Bikingoen aroa garapen azkarreko garaia izan zen, modu askotan. Ibai sistemak eta kostaldeak esploratu ziren, merkataritza eta merkatuak ezarri ziren, hiriak eratu eta sistema feudala ezarri zen.
Hala ere, jende gehienak harritu egiten dira gaur egun erabiltzen ditugun gauza asko asmatu zituzten bikingoak ere artisau maisuak zirela jakiteak. Teleskopioak ere egiten zituzten? Seguruenik ez, baina baliteke teleskopioaren bertsio propioa sortzea "Bikingo lenteak" teleskopioaren osagai nagusi gisa sailkatzen diren edo ez eztabaidatzen ari diren une honetan. Beraz, zer dira zehazki Viking lenteak?
Bikingoek teleskopio bat erabili izan zuten ehunka urte Holandako betaurreko-egileek ustez gailua asmatu baino lehen, XVI.
Aukera nabarmen hau 2000. urtean Itsaso Baltikoko Gotland irlako bikingo gune batean aitortutako lente sofistikatuen azterketatik sortu zen.
"Badirudi lente eliptikoen diseinua guk uste genuena askoz lehenago asmatu zela eta gero ezagutza galdu egin zela". Alemaniako Aalen Unibertsitateko Olaf Schmidt ikertzaile nagusiaren arabera.
"Lente batzuen gainazalek forma eliptiko ia perfektua dute", Schmidt doktoreak esan zuen. "Bistan denez, torneatzeko tornuan egin ziren".
Karl-Heinz Wilms doktore zenduak 1990ean entzun zuen lehen aldiz "Visby" deitutako lentearen berri, Municheko museo baterako erakusketak bilatzen ari zela. Gotlandeko hiri nagusiaren omenez jarri zioten izena. Wilms doktoreak objektiboaren argazki bat aurkitu zuen liburu batean eta jatorrizkoa aztertzeko asmoa zuen.
Baina 1997ra arte ez zen Gotlandera joan hiru zientzialariz osatutako talde bat bertako museo bateko biltegian giltzapetuta dauden 10 lenteak gertutik ikustera.
Hala ere, argi dirudi bikingoek ez zutela lenteak beraiek egin. "Lenteak Bizantzion (aintzinako inperioan) edo Ekialdeko Europako eskualdean fabrikatu zitezkeen zantzuak daude". Schmidt doktoreak esan zuen.
Lenteetako batzuk Gotland's Fornsal-en ikus daitezke, Visbyko museo historikoan. Batzuk Stockholmeko Suediako Museo Nazionalean daude. Beste batzuk galdu egin dira.
Bikingoak marinel eta nabigatzaile handiak ziren, baina zergatik erabili lente bat? Bikingoek izarrekiko eta konstelazioekiko interes handia erakutsi zutela ezaguna da. Bikingoak beren konstelazioen taulak egiteraino iritsi ziren.
Animali forma teriomorfo batzuk bikingo garaiko artefaktuetan aurkitu ziren, konstelazioak irudika ditzaketenak. Bikingoek oso arrazoi ona zuten artefaktu horietan forma bitxiak marrazteko: izaki estralurtarrekin komunikatzeko al zen?
Bikingoen garaian, bi teleskopio mota zeuden erabiltzen: sextantea (latitudea kalkulatzeko gailua) eta esfera armilarra (zeruko globoa). Azken hau da litekeena da bikingoen arreta erakarri zuena.
Esfera armilarra besoetan eusten zen gailu bat zen, pertsona batek izarrak ikusteko erabil zezan. Gailu hau Errenazimendu hasierara arte egon zen erabiltzen eta antzinako kultura askok erabili zuten, bikingoek barne.
Iradoki da bikingoek IX edo X. mendean teleskopio oinarrizko bat garatu zutela, izarrekiko zuten interesa lehen aldiz erregistratu zen garai berean. Hala ere, bikingoek nabigaziorako astronomia erabiltzen zuten froga zaharrena 9koa da, Eskandinavian garaiko ezagutza zientifikoan oinarritutako mapa bat marraztu zenean.
Bikingoek ozeanoaren eta itsas bizitzaren ezagutza zabala zuten, beraz, baliteke sextante aldatu bat erabiltzea lur-masa misteriotsu baten kostaldera hurbildu ziren ala ez ikusteko ideia egitea. Bikingoek ere ez zuten itxaron beharrik izan.
Azkenean, bikingoek teleskopio sofistikatu bat egin zuten ala ez galdetzea historialarien eta zaletuen artean gehien eztabaidatzen den asmakizun historikoetako bat izaten jarraitzen du. Bikingoek horrelako gailu bat zutenaren froga argirik ez dagoen arren, teknologia honetarako sarbidea izan dezaketela iradokitzen duten teoria eta froga asko daude.
Lehenengo teoria bikingoak marinel eta esploratzaile bikainak zirelako dator. Ozeanoak zeharkatu eta ur zakarretatik nabigatzeko gai izan ziren. Horrek iradokitzen du teknologia maila sofistikatua zutela, itsasontzi sendoak eta nabigazio-ekipoak eraikitzeko aukera eman ziena.
Beste froga bat islandiar sagaen existentzia da. Istorio hauek bikingoen bidaiak eta abenturak kontatzen dituzte, eta horietako batzuek teleskopioen erabilera aipatzen dute. Saga hauek sinistu behar badira, baliteke bikingoek teknologia hori eskura izatea.
Hala ere, frogarik sinesgarriena bikingoek Ipar Amerikan lurreratzea lortu zutela da. Teleskopio baten laguntzarekin bakarrik posible zen balentria izan zen. Hain bidaia luzea egiteko, bikingoek urrutitik lurrak ikusteko gai izan beharko zuten.
Bikingoek teleskopio bat zutenaren froga argirik ez dagoen arren, eskuragarri dauden ebidentziak aukera bat dela iradokitzen du. Bikingoak teknologia aurreratuetarako sarbidea zuten herri sofistikatuak ziren. Teleskopio bat izan balute, mundua esploratzen lagunduko zien tresna baliotsua izango zen.
