ဦးခေါင်းခွံ 5- နှစ်ပေါင်း 1.85 သန်း သက်တမ်းရှိ လူ့ဦးခေါင်းခွံသည် သိပ္ပံပညာရှင်များအား လူသားများ၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကို အစောပိုင်းတွင် ပြန်လည်စဉ်းစားရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။
၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်သိပ္ပံပညာရှင်များသည်ဥရောပတောင်ပိုင်းဂျော်ဂျီယာမြို့ငယ် Dmanisi ၏ရှေးဟောင်းသုတေသနနေရာ၌ရှေးဟောင်းလူသားဘိုးဘေးများ၏ ဦး ခေါင်းခွံအပြည့်အစုံကိုရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဦး ခေါင်းခွံသည်မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်သွားသည် hominin လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၁.၈၅ သန်းကအသက်ရှင်ခဲ့တာ။
အဆိုပါအဖြစ်လူသိများ Skull 5 သို့မဟုတ် D4500ရှေးဟောင်းသုတေသနနမူနာတွင်လုံး ၀ မပါရှိဘဲရှည်လျားသောမျက်နှာ၊ သွားများနှင့် ဦး နှောက်အသေးတစ်လုံးရှိသည်။ ၎င်းသည် Dmanisi တွင်ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သောရှေးခေတ် hominin ခေါင်းခွံငါးခုအနက်တစ်ခုဖြစ်ပြီးသိပ္ပံပညာရှင်များကအစောပိုင်းလူသားဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကိုပြန်လည်စဉ်းစားစေခဲ့သည်။
သုတေသီများအဆိုအရ “ တွေ့ရှိမှုကအစောပိုင်း Homo တွေမှာအရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာ ဦး နှောက်သေးသေးလေးတွေရှိပေမယ့်ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်၊ အရပ်နဲ့ကိုယ်လက်အင်္ဂါအချိုးအစားကခေတ်သစ်ပြောင်းလဲမှုရဲ့အကန့်အသတ်အောက်ကိုရောက်နေတယ်ဆိုတာကိုပထမဆုံးသက်သေပြတယ်။ ”
Dmanisi သည် Mashavera မြစ်ဝှမ်းရှိနိုင်ငံ၏မြို့တော် Tbilisi ၏အနောက်တောင်ဘက် ၉၃ ကီလိုမီတာခန့်ဂျော်ဂျီယာ Kvemo Kartli ဒေသရှိမြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပြီးရှေးဟောင်းသုတေသနနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ Hominin ဆိုဒ်သည်လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁.၈ သန်းခန့်ကဖြစ်သည်။
၂၀၁၀ အစောပိုင်းတွင် Dmanisi တွင်ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သောမတူကွဲပြားသောရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများပါ ၀ င်သောအရိုးစုတစ်ခုသည် Homo မျိုးစိတ်များစွာမှသီးခြားမျိုးစိတ်များသည်အမှန်အားဖြင့်မျိုးရိုးတစ်ခုဖြစ်သည်။ “ D2010” ဟုလူသိများသော Skull 5 သည် Dmanisi တွင်ပဉ္စမ ဦး ခေါင်းခွံဖြစ်သည်။
၁၉၈၀ ခုနှစ်များအထိသိပ္ပံပညာရှင်များသည် hominin များသည်အာဖရိကတိုက်ကြီးတစ်ခုလုံးအတွက်ကန့်သတ်ထားခဲ့သည်ဟုယူဆခဲ့ကြသည် အစောပိုင်း Pleistocene (လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၀.၈ သန်းခန့်အထိ) အမည်ရှိသည့်အဆင့်တစ်ခုအတွင်း၌သာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့သည် အာဖရိကမှငါမရ။ ထို့ကြောင့်ရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုင်ရာကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုအများစုသည်အာဖရိကကိုအချိုးကျကျအာရုံစိုက်ခဲ့သည်။
သို့သော် Dmanisi ရှေးဟောင်းသုတေသန site သည်အာဖရိကမှအစောဆုံး hominin site ဖြစ်ပြီး၎င်း၏ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များကိုခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းအားဖြင့် hominin အချို့သည်အဓိကအားဖြင့် Homo erectus georgicus ဖြစ်သည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁.၈၅ သန်းခန့်ကအာဖရိကမှထွက်ခွာခဲ့သည်။ ဦး ခေါင်းခွံ ၅ ခုစလုံးသည်အကြမ်းအားဖြင့်အသက်တူကြသည်။
သိပ္ပံပညာရှင်အများစုက Skull 5 ကိုပုံမှန်မူကွဲတစ်ခုအဖြစ်အကြံပြုခဲ့ကြသည် ဟိုမိုအီရပ်တပ်, လူသားများဘိုးဘေးဘီဘင်များအားထိုအချိန် မှစ၍ ယေဘူယျအားဖြင့်တွေ့ရသည်။ အချို့က၎င်းသည်ဖြစ်သည်ဟုအခိုင်အမာဆိုသော်လည်း Australopithecus sediba ယခုတောင်အာဖရိကနိုင်ငံတွင်လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁.၉ သန်းခန့်ကနေထိုင်ခဲ့ပြီးယနေ့ခေတ်လူသားများအပါအ ၀ င် Homo မျိုးရိုးမှဆင်းသက်လာသည်ဟုယူဆကြသည်။
သိပ္ပံပညာရှင်များစွာပြောခဲ့သောဖြစ်နိုင်ချေသစ်များစွာရှိသော်လည်းဝမ်းနည်းစရာမှာကျွန်ုပ်တို့သည်ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်သမိုင်း၏တကယ့်မျက်နှာကိုလက်လွှတ်ဆုံးရှုံးနေရဆဲဖြစ်သည်။
