ဝေးကွာသောအတိတ်တွင် အဏုမြူစစ်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ရှေးဟောင်းအထောက်အထားများ ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။

New Mexico Alamogordo တွင်နျူကလီးယားစမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ပြီးနောက်ခုနစ်နှစ်အကြာတွင်အဏုမြူဗုံး၏ဖခင်ဒေါက်တာ J. Robert Oppenheimer သည်ကောလိပ်၌စာသင်နေစဉ်ကျောင်းသားတစ် ဦး က၎င်းသည်ပထမဆုံးအဏုမြူဗုံးစမ်းသပ်မှုဟုတ်မဟုတ်မေးခဲ့သည်။ "ဟုတ်တယ်ခုခေတ်မှာ သူက

သိပ္ပံပညာရှင်၏စကားများသည်မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုနှင့်အခြားလူသိများထင်ရှားသောဖြစ်ရပ်များနှင့်မကိုက်ညီသည့်ရှေးဟောင်းကမ္ဘာပျက်ကျမ်းမှအထောက်အထားများကိုရည်ညွှန်းသည်။

ထိုအချိန်မှစ၍ လွန်ခဲ့သောခုနစ်နှစ်ကရှေးသက္ကတပညာကိုအလွန်ဝါသနာပါသူ Oppenheimer သည်ကျမ်းပိုဒ်တစ်ပိုဒ်ကိုရည်ညွှန်းသည်။ “ Bhagavad Gita” “ အမျိုးအမည်မသိလက်နက်၊ သံရောင်ခြည်” ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်သောကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဘေးအန္တရာယ်ကိုဖော်ပြသည်။

ရှေးဟောင်းဟိန္ဒူစာသားများကကြီးစွာသောတိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခြင်းနှင့်ကြီးစွာသောပျက်စီးခြင်းကိုဖြစ်စေသောအမည်မသိလက်နက်တို့ကိုဖော်ပြသည်။ Mahabharata တွင်မှတ်တမ်းတင်ထားသော Kurukshetra ၏တိုက်ပွဲပုံလက်ရေးစာမူသည်ဤမျှဆိုးရွားသောအဖြစ်အပျက်ကိုဖော်ပြသည်။

သိပ္ပံယဉ်ကျေးမှုအသိုင်းအ ၀ ိုင်း၏လက်ရှိသံသရာမစခင်အဏုမြူလက်နက်များတည်ရှိမှုကိုပြောရန်သိပ္ပံပညာရှင်များအတွက်စိုးရိမ်စရာဖြစ်သော်လည်းဤဖြစ်စဉ်၏အထောက်အထားများသည်ကမ္ဘာ၏ထောင့်တိုင်း၌တီးမှုတ်ပုံရသည်။

ဓာတ်ရောင်ခြည်သည်အလွန်ပြင်းထန်နေဆဲ၊ ထိုဧရိယာသည်အလွန်အန္တရာယ်များသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ Rajasthan တွင်ရေဒီယိုသတ္တိကြွပြာများထူထပ်စွာကျနေသော Jodhpur အနောက်ဘက်ဆယ်မိုင်အကွာတွင်သုံးစတုရန်းမိုင်အကျယ်အဝန်းရှိသည်။ သိပ္ပံပညာရှင်များသည်အိမ်ရာဖွံ့ဖြိုးရေးတည်ဆောက်နေသည့်နေရာကိုစုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။

ဆောက်လုပ်ဆဲဧရိယာတွင်မွေးရာပါချို့ယွင်းချက်နှင့်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုနှုန်းမြင့်မားသည်ကိုအချိန်တစ်ခုအထိတည်ရှိနေသည်။ ထိုနေရာတွင်ဓာတ်ရောင်ခြည်ပမာဏသည်စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများ၏တိုင်းတာမှုများတွင်အလွန်မြင့်မားနေပြီးယခုအခါအိန္ဒိယအစိုးရသည်ထိုဒေသကိုပိတ်ထားသည်။

သိပ္ပံပညာရှင်များသည်နှစ်ပေါင်း ၈၀၀၀ မှ ၁၂၀၀၀ အထိနှစ်ပေါင်းထောင်ချီပြီးတည်ရှိသောအဏုမြူဗုံးပေါက်ကွဲမှုကိုသက်သေပြသောရှေးဟောင်းမြို့တော်တစ်ခုကိုတူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည်အဆောက်အ ဦး အများစုကိုဖျက်ဆီးခဲ့ပြီးလူသန်းဝက်ခန့်ဖြစ်နိုင်သည်။ သုတေသီတစ် ဦး ကခန့်မှန်းခြေအားဖြင့်အသုံးပြုခဲ့သောအနုမြူဗုံးသည် ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင်ဂျပန်ပေါ်မှကြဲချခဲ့သောအရွယ်အစားလောက်ရှိသည်။

Harappa အပျက်အယွင်းများ

Mahabharata သည်တိုက်ကြီးကိုလှုပ်စေသောကပ်ဆိုးတစ်ခုအားရှင်းလင်းစွာဖော်ပြသည်။

“ စကြဝာ၌ရှိသမျှသောစွမ်းအားများဖြင့်ပစ်လွှတ်လိုက်သောမီးခိုးလုံးများ…နေရောင်ပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကဲ့သို့တောက်ပသောမီးခိုးလုံးများနှင့်၎င်း၏တောက်ပမှုတို့၌မြင့်တက်ခဲ့သည်…၎င်းသည်အမည်မသိလက်နက်တစ်ခု၊ သံမိုးကြိုးသံ၊ သေစေနိုင်သောဧရာမစေလွှတ်သူဖြစ်သည်။ ပြိုင်ပွဲတစ်ခုလုံးပြာကျသွားတယ်။ ”

“ အလောင်းတွေကမသိနိုင်လောက်အောင်လောင်ကျွမ်းသွားတယ်။ သူတို့၏ဆံပင်နှင့်လက်သည်းများကျွတ်ထွက်သည်၊ မြေအိုးသည်မည်သည့်အကြောင်းအရင်းမှမရှိဘဲကွဲသွားပြီးငှက်များလည်းအဖြူရောင်ဖြစ်သွားသည်။ နာရီအနည်းငယ်အကြာတွင်စားသောက်ကုန်များအားလုံးကူးစက်သည်။ ဒီမီးကနေလွတ်မြောက်ဖို့စစ်သားတွေကသူတို့ကိုယ်သူတို့မြစ်ထဲကိုပစ်ချခဲ့တယ်။ ”

သမိုင်းပညာရှင်တစ် ဦး ၏မှတ်ချက်

သမိုင်းသုတေသီ Kisari Mohan Ganguli ပြောသလိုအိန္ဒိယအထွတ်အမြတ်စာတွေမှာဟီရိုရှီးမားနဲ့နာဂါဆာကီမှာတွေ့ကြုံခဲ့ရတဲ့အနုမြူဗုံးပေါက်ကွဲသံလိုမျိုးဖော်ပြချက်တွေပြည့်နှက်နေပါတယ်။ ကိုးကားချက်များတွင်တိုက်ခိုက်ရေးကောင်းကင်ရထားများနှင့်နောက်ဆုံးလက်နက်များအကြောင်းဖော်ပြထားသည်။ Mahabharata ၏အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Drona Parva မှာရှေးဟောင်းစစ်ပွဲတစ်ခုကိုဖော်ပြထားပါတယ်။

“ နောက်ဆုံးလက်နက်များပေါက်ကွဲခြင်းသည်စစ်တပ်တစ်ခုလုံးကိုအဆုံးအဖြတ်ပေးသောနေရာ၊ တိုက်ခိုက်ရေးသမားများကလှေများ၊ ဆင်များနှင့်လက်နက်များကိုသစ်ပင်သစ်ရွက်ခြောက်များကဲ့သို့သယ်ဆောင်သွားကြသည်။ Ganguli ကပြောပါတယ်

“ မှိုတိမ်တွေအစားစာရေးဆရာကမီးခိုးငွေ့တွေပြန့်ကျဲနေတဲ့ဧရာမ parasols တွေကိုဆက်တိုက်ဖွင့်တဲ့အဖြစ်ကိုရှင်းပြတယ်။ အစားအစာညစ်ညမ်းခြင်းနှင့်လူတို့၏ဆံပင်များကျွတ်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်များရှိသည်။ ”

သဲကန္တာရဖန်ခွက် - ရှေးအနုမြူဗုံးပေါက်ကွဲမှု၏အထောက်အထားတစ်ခုလား။

ရှေးခေတ်၌အနုမြူဗုံးပေါက်ကွဲမှု၏သက်သေအထောက်အထားများသည်ဟိန္ဒူကျမ်းများမှသာမကကမ္ဘာ၏သဲကန္တာရများစွာ၌ပြန့်ကျဲနေသောဖန်အပိုင်းအစများ၏ကျယ်ပြန့်မှုမှလာသည်။ Alamogordo's White Sands အဏုမြူဗုံးစမ်းသပ်ရာနေရာ၌နျူကလီးယားဗုံးများပေါက်ကွဲပြီးနောက်တွေ့ရှိရသောတူညီသောအပိုင်းအစများသည်သိသိသာသာတူသည်။

၁၉၃၂ ခုနှစ်ဒီဇင်ဘာလတွင်အီဂျစ်ဘူမိဗေဒလေ့လာရေးအဖွဲ့မှစစ်တမ်းကောက်ယူသူ Patrick Clayton သည်ဘီးများအောက်မှကြေမွသံကိုကြားသောအခါ Great Sand Sea သဲသောင်ပြင်ကြား၌မောင်းခဲ့သည်။ အသံကိုဖြစ်စေသောအရာကိုစစ်ဆေးသောအခါသဲ၌ဖန်ခွက်အကြီးများစွာတွေ့သည်။

တွေ့ရှိချက်သည်ကမ္ဘာတစ် ၀ န်းရှိဘူမိဗေဒပညာရှင်များ၏အာရုံကိုဖမ်းစားခဲ့ပြီးအကြီးဆုံးခေတ်သစ်သိပ္ပံ enigmas များထဲမှမျိုးစေ့ကိုစိုက်ခဲ့သည်။ သဲကန္တာရသဲ၏အပူချိန်ကိုအနည်းဆုံး ၃၃၀၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်အထိမြင့်တက်စေပြီးအဝါရောင်စိမ်းလန်းသောဖန်ခွက်အကြီးတစ်ချပ်ထဲသို့မည်သည့်ဖြစ်စဉ်ကပေးနိုင်သနည်း။

Alamogordo's White Sands ဒုံးကျည်ကိုဖြတ်သန်းနေစဉ် Massachusetts Institute of Technology မှဘွဲ့ရရန်ပထမဆုံးသောအင်ဂျင်နီယာတစ် ဦး ဖြစ်သော Albion W. Hart သည်နျူကလီးယားစမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သောဖန်အပိုင်းများသည်အာဖရိကသဲကန္တာရတွင်သူတွေ့ခဲ့သောပုံစံများနှင့်တူညီသည်ကိုသတိပြုမိသည်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ၅၀ က သို့ရာတွင်သဲကန္တာရတွင်သွန်းလောင်းခြင်း၏တိုးချဲ့မှုသည်နယူးမက္ကဆီကိုတွင်တွေ့ရှိခဲ့သည့်ပေါက်ကွဲမှုထက်အဆ ၁၀၀၀၀ ပိုမိုပြင်းထန်ရန်လိုအပ်လိမ့်မည်။

သိပ္ပံပညာရှင်များစွာသည်လစ်ဗျားသဲကန္တာရများ၊ ဆာဟာရ၊ Mojave နှင့်ကမ္ဘာပေါ်ရှိအခြားနေရာများစွာတို့တွင်ကြီးမားသောမှန်ကျောက်များပြန့်ကျဲနေခြင်းကိုရှင်းပြရန်ရှာဖွေခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင်သဲကန္တာရတွင်မီးတောင်များပါ ၀ င်မှုမရှိခြင်းကြောင့်သီအိုရီသည်မတည်မြဲပါ။ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်နှင့် sonar တို့သည်မည်သည့်အပေါက်ကိုမျှရှာမတွေ့နိုင်ပါ။

ဥက္ကာခဲများသည်သဲဖန်များဖြစ်ပေါ်စေပါကထိခိုက်မှုရှိသောမီးတောင်များသည်အဘယ်မှာနည်း။

ထို့ပြင်လစ်ဗျားသဲကန္တာရ၌တွေ့ရသောဖန်ကျောက်များသည်ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့်သန့်ရှင်းစင်ကြယ်မှု (၉၉ ရာခိုင်နှုန်း) ကိုသက်ရောက်ပြီးနောက်သံနှင့်အခြားပစ္စည်းများကိုသွန်းလောင်းထားသောဆီလီကွန်နှင့်ရောစပ်ထားသည်။

ဒါတောင်မှ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဖန်ကျောက်တုံးတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ ဥက္ကာခဲတွေဟာ ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်ထက် မိုင်ပေါင်းများစွာ ပေါက်ကွဲနိုင်တယ်လို့ အဆိုပြုထားပါတယ်။ Tunguska ပွဲသို့မဟုတ် သက်ရောက်မှု၏ သက်သေအထောက်အထားအဖြစ် ၎င်းတို့နှင့်အတူ သယ်ဆောင်သည့်နည်းဖြင့် ရိုးရိုးပြန်ပြန်တက်သော်လည်း ပွတ်တိုက်မှုမှ အပူကို ချန်ထားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်းလစ်ဗျားသဲကန္တာရအနီးတွင်တွေ့ခဲ့သောဧရိယာနှစ်ခုသည်ပုံစံတူပုံကိုပြသသည်မဟုတ်၊ ဤမျှလောက်နီးကပ်သောဥက္ကာခဲနှစ်ခုသက်ရောက်မှုဖြစ်နိုင်ချေအလွန်နည်းသည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁၄၀၀၀ ခန့်ကဤသက်ရောက်မှုများဖုံးလွှမ်းသွားသည်ဟုယူဆသော tektite နမူနာများတွင်ရေမရှိခြင်းကိုရှင်းပြခြင်းမရှိပေ။

ရှေးဟောင်းသုတေသနစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုသည်ပိုမိုလေးနက်သောသတင်းအချက်အလက်ကိုပေးသည်

ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်ဖရန်စစ်တေလာက Rajasthan ရှိအနီးအနားရှိဘုရားကျောင်းအချို့တွင်ပုံတူကူးခြင်းအားဖြင့်သူသည်ဘာသာပြန်ခြင်းကိုစီမံနိုင်ခဲ့ပြီးမြို့ကိုဖျက်ဆီးမည့်အလင်းရောင်ကြီးမှလွတ်ရန်ဆုတောင်းခဲ့သည်ဟုအကြံပြုသည်။ “ ယဉ်ကျေးမှုအချို့မှာငါတို့မလုပ်ခဲ့ခင်မှာနျူကလီးယားနည်းပညာရှိတယ်ဆိုတာစိတ်ကူးယဉ်ဖို့သိပ်ကိုအံ့သြစရာကောင်းတယ်။ ရေဒီယိုသတ္တိကြွပြာများသည်အဏုမြူဗုံးစစ်ကိုဖော်ပြသောရှေးဟောင်းအိန္ဒိယမှတ်တမ်းများကိုယုံကြည်စိတ်ချစေသည်။ ”

အဖွဲ့ဝင်ငါး ဦး သည်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်နေစဉ်ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများရပ်ဆိုင်းသွားသည်။ ပရောဂျက်၏ဖိုမင်သည် Lee Hundley ဖြစ်ပြီးဓာတ်ရောင်ခြည်မြင့်မားသောအဆင့်ကိုတွေ့ရှိပြီးနောက်စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကို ဦး ဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ရာမအင်ပါယာ (ယခုအိန္ဒိယ) သည်နျူကလီးယားစစ်ပွဲကြောင့်ပျက်စီးခဲ့သည့်သာဓကများရှိသည်။ Indus ချိုင့်ဝှမ်းသည်ယခုအခါ Thar သဲကန္တာရဖြစ်ပြီး Jodhpur အနောက်ဘက်တွင်တွေ့ရသောရေဒီယိုသတ္တိကြွပြာများနေရာသည်ထိုနေရာတွင်ရှိသည်။

ဟီရိုရှီးမားနှင့်နာဂါဆာကီကိုဗုံးကြဲသည်အထိခေတ်သစ်လူသားများသည်ရှေးခေတ်အိန္ဒိယကျမ်းများတွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းကြောက်စရာကောင်းပြီးမည်သည့်လက်နက်ကိုမဆိုစိတ်ကူးယဉ်နိုင်ကြသည်။ သို့ရာတွင်သူတို့သည်အနုမြူပေါက်ကွဲမှု၏အကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုအလွန်တိကျစွာဖော်ပြခဲ့ကြသည်။ ရေဒီယိုသတ္တိကြွအဆိပ်သင့်ခြင်းသည်ဆံပင်နှင့်လက်သည်းများကိုကျွတ်စေလိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်ကိုရေ၌နှစ်မြှုပ်ခြင်းသည်သက်သာပျောက်ကင်းစေသော်လည်း၎င်းသည်သက်သာပျောက်ကင်းမှုမရှိပေ။

Harappa နှင့် Mohenjo-Daro တို့၏လမ်းများကိုတူးဖော်သောအခါမြို့များတစ်ဝိုက်တွင်ပြန့်ကျဲနေသောအရိုးစုများကိုတွေ့လိုက်ရပြီးအများစုကလက်များကိုင်ကာလမ်းများပေါ်တွင်ပြန့်ကျဲနေသည်ကိုတွေ့လိုက်ရသည်။ လူတွေဟာမြို့ရဲ့လမ်းမတွေပေါ်မှာလိမ်ညာခြင်း၊ ဤအရိုးစုများသည်ရိုးရာရှေးဟောင်းသုတေသနစံများအတိုင်းပင်နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ။ သက်တမ်းရှိသည်။ ဤအရာကိုအဘယ်အရာကဖြစ်စေနိုင်သနည်း။ တောကောင်များသည်အဘယ်ကြောင့်မပုပ်ပျက်ဘဲတောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်များအားအစာမစားခဲ့သနည်း။ ထို့ပြင်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်ခံရမှုကြောင့်သေဆုံးရသည့်အကြောင်းအရင်းကိုမတွေ့ရပါ။

ဤအရိုးစုများသည် Hiroshima နှင့် Nagasaki ရှိအဝေးကြီးတွင်တွေ့ဖူးသမျှတွင်ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှုအရှိဆုံးဖြစ်သည်။ ဆိုဒ်တစ်ခုတွင်ဆိုဗီယက်ပညာရှင်တို့ကရေဒီယိုသတ္တိကြွမှုအဆင့်သည်သာမန်ထက်အဆ ၅၀ ပိုကြီးသောအရိုးစုတစ်ခုကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင်အခြားမြို့ကြီးများကိုပြင်းအားကြီးမားသောပေါက်ကွဲမှုများပြသသည်ကိုတွေ့ရသည်။

ဂင်္ဂါနှင့် Rajmahal တောင်တန်းများကြားတွင်တွေ့ရသောဤမြို့တစ်မြို့သည်ပြင်းထန်သောအပူရှိန်ကိုခံရပုံရသည်။ ကြီးမားသောမြို့ရိုးများနှင့်ရှေးဟောင်းမြို့တော်များ၏အခြေခံအုတ်မြစ်များသည်အတူတကွပေါင်းစည်း။ စာသားအရသန့်ရှင်းသွားသည်။ Mohenjo-Daro တွင် (သို့) အခြားမြို့များတွင်မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုအရိပ်အယောင်မရှိသောကြောင့်ရွှံ့သင်္ဘောများအရည်ပျော်စေရန်ပြင်းထန်သောအပူကိုအဏုမြူဗုံး (သို့) အခြားအမည်မသိလက်နက်အချို့ဖြင့်သာရှင်းပြနိုင်သည်။ မြို့များသည်လုံး ၀ ပျောက်ကွယ်သွားသည်။

အရိုးစုများသည်ဘီစီ ၂၅၀၀ မတိုင်မီကကာဗွန်နှင့်ရက်စွဲရှိခဲ့သော်လည်းကာဗွန်ချိန်းတွေ့ခြင်းသည်ဓာတ်ရောင်ခြည်ပမာဏကိုတိုင်းတာခြင်းနှင့်ပတ်သက်သည်ကိုကျွန်ုပ်တို့သတိပြုရမည်။ အဏုမြူဗုံးပေါက်ကွဲမှုများပါ ၀ င်သောအခါ၎င်းသည်၎င်းတို့အားငယ်ရွယ်ပုံရသည်။

စိတ်ဝင်စားစရာမှာ Manhattan စီမံကိန်းအကြီးအကဲသိပ္ပံပညာရှင် Dr. Oppenheimer သည်ရှေးသက္ကတစာပေများနှင့်အကျွမ်းတဝင်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်ဇူလိုင်လတွင်ပထမဆုံးအဏုမြူဗုံးစမ်းသပ်ကြည့်ပြီးနောက်အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် Bhagavad Gita မှကိုးကားသည်။

“ အခုငါဟာသေမင်း၊ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ဖျက်ဆီးသူဖြစ်လာပြီ။ ငါတို့အားလုံးဒီလိုခံစားခဲ့ရတယ်ထင်တယ်။ ” - Dr. ဂျေရောဘတ် Oppenheimer

ခုနစ်နှစ်ကြာပြီးနောက် Rochester တက္ကသိုလ်၌ပြုလုပ်သောအင်တာဗျူးတစ်ခုတွင်ဒေါက်တာ Oppenheimer ကရှင်းပြသည်၊ အုတ်များနှင့်ကျောက်နံရံများကိုစာဖြင့်ပြန်လည်သန့်စင်ထားသော၊ ပေါင်းစပ်ထားသောရှေးဟောင်းမြို့များကိုအိန္ဒိယ၊ အိုင်ယာလန်၊ စကော့တလန်၊ ပြင်သစ်၊ တူရကီနှင့်အခြားနေရာများတွင်တွေ့နိုင်သည်။ အဏုမြူဗုံးပေါက်ကွဲမှု မှလွဲ၍ ကျောက်မြို့များနှင့်မြို့များအားပြန်လည်သန့်စင်ရန်ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သောရှင်းလင်းချက်မရှိပါ။

ထို့ပြင်နျူကလီးယားဗုံးကျဆုံးသည်ဟုသံသယရှိသောတစ်ခုတည်းသောရှေးဟောင်းမြို့လည်းမဟုတ်ပေ။ ရှေးခေတ်ကမ္ဘာမှအဆောက်အ ဦး ဒါဇင်ပေါင်းများစွာသည်အုတ်များရောနှောလျက်ရှိနေပြီးခေတ်သစ်သိပ္ပံပညာရှင်များမရှင်းပြနိုင်သောအပူစမ်းသပ်မှုကဲ့သို့

• စကော့တလန်၊ အိုင်ယာလန်နှင့်အင်္ဂလန်ရှိရှေးဟောင်းရဲတိုက်များနှင့်တာဝါတိုင်များ
• တူရကီနိုင်ငံ Catal Huyuk မြို့
• ဆီးရီးယားမြောက်ပိုင်း Alalakh
• အီကွေဒေါအနီးရှိမြို့ခုနှစ်မြို့၏အပျက်အယွင်းများ
• အိန္ဒိယရှိဂင်္ဂါမြစ်နှင့် Rajmahal တောင်များအကြားရှိမြို့များ
• အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Mojave သဲကန္တာရဒေသများ

ပြောဖို့၊ စဉ်းစားဖို့လုံလောက်တဲ့သက်သေအထောက်အထားအားလုံးရှိတယ်၊ ငါတို့လူသားတွေသမိုင်းမှာငါတို့ထင်တာထက်ပိုဖြစ်နိုင်လား။ ဒီရေဒီယိုဓာတ်ကြွမှုတွေကိုဘာကြောင့်ဖြစ်စေနိုင်သလဲ။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းများစွာကအဏုမြူစွမ်းရည်စွမ်းရည်ရှိသောအကြီးမြတ်ဆုံးစိတ်ထားရှိသူများရှိခဲ့သလား။