ဥရောပမရောက်မီနှစ်ပေါင်း ၁၅၀၀ ကနေရောင်ခြည်၏လျှို့ဝှက်ချက်များကိုဗာဗုလုန်သိသည်

စိုက်ပျိုးရေးကိုလက်ဝါးကြီးအုပ်ပြီးနက္ခတ္တဗေဒသည်လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်က Tigris နှင့် Euphrates မြစ်များကြားပထမဆုံးခြေလှမ်းများကိုယူခဲ့သည်။ ဤသိပ္ပံပညာ၏ရှေးအကျဆုံးမှတ်တမ်းများသည် Sumerians များဖြစ်ပြီး၎င်းတို့မပျောက်ကွယ်မီဒေသရှိလူမျိုးများအားဒဏ္sာရီများနှင့်ဗဟုသုတများလက်ဆင့်ကမ်းပေးခဲ့သည်။ ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များသည်ဗာဗုလုန်တွင်ကိုယ်ပိုင်နက္ခတ်ဗေဒင်ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုတည်ဆောက်ရေးကိုပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်ဟု Astro-archaeologist Mathieu Ossendrijver ၏အဆိုအရယခင်ကထင်ထားသည်ထက်ပိုမိုရှုပ်ထွေးသည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ University of Humboldt မှသုတေသနဂျာနယ်၏မကြာသေးမီကထုတ်ဝေခဲ့သောဗာဗုလုန်မြေစေးပြားအသေးစိတ်အားခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းသည်ဤ Mesopotamian ယဉ်ကျေးမှုကိုနက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်များကအနှစ် ၁၄၀၀ နောက်ပိုင်းတွင်ဥရောပ၌ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်ဟုယူဆသောအသိပညာကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ၁၄ နှစ်ကကျွမ်းကျင်သူသည်ဗြိတိသျှပြတိုက်သို့ဘုရားဖူးသွားရန်တစ်နှစ်လျှင်တစ်ပတ်သတ်မှတ်ထားပြီးဘီစီ ၃၅၀ နှင့်ဘီစီ ၅၀ မှရှေးခေတ်ဗာဗုလုန်ဆေးပြားများစွာစုဆောင်းထားခဲ့သည်။ နေဗုခဒ်နေဇာမြို့သားများထံမှကျူနီဖောင်းစာများနှင့်ပြည့်နှက်နေသည့်ပဟေဋ္ဌိတစ်ခုကိုတင်ပြခဲ့သည်။ ပုံသဏ္oidန်လေးထောင့်ပုံပုံသဏ္န်တည်ဆောက်ရန်ညွှန်ကြားချက်များပါ ၀ င်သောနက္ခတ္တဗေဒတွက်ချက်မှုအသေးစိတ်များ ရှေးခေတ်နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်တွေမသိတဲ့အရာလို့ယူဆရတဲ့နည်းပညာကအဲဒါကိုစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။

သို့သော် Ossendrijver ကတွေ့ရှိခဲ့သောလမ်းညွှန်ချက်များသည်ဗာဗုလုန်လူမျိုးတို့၏နတ်ဘုရားမဖြစ်သော Marduk ကိုကိုယ်စားပြုသောဂြိုဟ်ဂျူပီတာ၏ရွေ့လျားမှုကိုဖော်ပြသောလမ်းညွှန်ချက်များဖြစ်သည်။ ထို့နောက်ကျောက်၌ရေးထိုးထားသော trapezoidal တွက်ချက်မှုများသည် ecliptic (ကမ္ဘာမှမြင်သောနေ၏လမ်းကြောင်းအတိုင်း) ဧရာမကမ္ဘာ၏နေ့စဉ်ရွေ့ရှားမှုကိုတွက်ချက်ရန်ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်ကိုသူတွေ့ရှိခဲ့သည်။ မြို့၏ဘုရားကျောင်းများတွင်အလုပ်ခန့်နက္ခတ်ဗေဒင်ယဇ်ပုရောဟိတ်များသည်တွက်ချက်မှုများနှင့်နက္ခတ်ဗေဒင်မှတ်တမ်းများကိုရေးသားခဲ့သူများဟုယူဆရသည်။

“ ဗာဗုလုန်လူမျိုးတွေဟာနက္ခတ္တဗေဒမှာဂျီသြမေတြီ၊ ဂရပ်ဖစ်နဲ့ကိန်းဂဏန်းတွေကိုဘယ်လိုသုံးခဲ့တယ်ဆိုတာငါတို့မသိခဲ့ဘူး။ သူတို့ကဒါကိုသင်္ချာနဲ့လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတာငါတို့သိတယ်။ သူတို့ကနက္ခတ္တဗေဒအတွက်မဟုတ်ဘဲဘီစီ ၁၈၀၀ ဝန်းကျင်ကသင်္ချာကိုသင်္ချာကိုသုံးခဲ့တာကိုသိခဲ့တယ်။ သတင်းကသူတို့ကဂြိုလ်တွေရဲ့တည်နေရာကိုတွက်ချက်ဖို့ဂျီသြမေတြီကိုအသုံးချတယ်ဆိုတာငါတို့သိတယ် " တွေ့ရှိချက်ကိုရေးသားသူကပြောပါတယ်။

Brasília Astronomy Club ၏ရူပဗေဒပါမောက္ခနှင့်ဒါရိုက်တာ Ricardo Melo ကထိုအချိန်ထိ Babylonians များအသုံးပြုသောနည်းစနစ်များသည် ၁၄ ရာစုတွင်ဥရောပ၌ Mertonian Average Velocity Theorem ကိုမိတ်ဆက်ခြင်းနှင့်အတူပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်ဟုယုံကြည်သည်။ အဆိုပြုချက်တစ်ခုအရခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုသည်ရွေ့လျားနှုန်းတစ်ခုတည်း၌သုညမဟုတ်သောအရှိန်ဖြင့်နေလျှင်၎င်း၏အလျင်သည်အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီကွဲပြားသည်။ ဒါကို Uniformly Varied Movement လို့ခေါ်ပါတယ်။ နေရာရွေ့ပြောင်းခြင်းကိုဂဏန်းသင်္ချာ၏ပျမ်းမျှအားဖြင့်တိုင်းတာပြီးကန ဦး နှင့်နောက်ဆုံးလက်ငင်းတွင်အဖြစ်အပျက်ကြာရှည်အချိန်ကာလအားဖြင့်မြှောက်။ တွက်ချက်နိုင်သည်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုဖော်ပြသည်။

“ အဲဒါကလေ့လာမှုရဲ့ကြီးမြတ်တဲ့အချက်ဘဲ” Ricardo Melo ကဆက်လက်ပြောကြားသည်။ Babylonians များကထို trapeze ဧရိယာသည်ဂျူပီတာ၏နေရာရွေ့ပြောင်းမှုနှင့်တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေသည်ကိုသတိပြုမိသည်။ “ အဲဒီအချိန်တုန်းကသင်္ချာအတွေးအခေါ်ရဲ့ယဉ်ကျေးမှုဟာအဲဒီယဉ်ကျေးမှုမှာငါတို့ထင်ထားတာထက်အများကြီးပိုဝေးတယ်ဆိုတာကိုလက်တွေ့သရုပ်ပြတယ်။ ” ကျွမ်းကျင်သူကပြောပါတယ်။ သူကဤအချက်များအားမြင်သာထင်သာရှိစေရန် ၁၇ ရာစုနှစ်၌René Descartes နှင့် Pierre de Fermat တို့ကသာဖော်ပြထားသောပေါင်းစပ်ပုဆိန်များ (Cartesian လေယာဉ်) စနစ်ကိုသုံးသည်။

ဒါကြောင့် Melo ကသူတို့ကဒီသင်္ချာတူရိယာကိုအသုံးမပြုခဲ့ပေမဲ့ Babylonians တွေကသင်္ချာလက်စွမ်းကိုကောင်းကောင်းသရုပ်ပြနိုင်ခဲ့တယ်။ “ အနှစ်ချုပ်အားဖြင့်ဂျူပီတာဂြိုဟ်အားနေရာရွေ့ရွေ့ခြင်းကိုဆုံးဖြတ်ရန်နည်းလမ်းအဖြစ် trapezium ဧရိယာတွက်ချက်ခြင်းသည်ဂန္တ ၀ င်ပုံသဏ္န်များနှင့်သာသက်ဆိုင်သည်။ ။ ” ပါမောက္ခများကတွေ့ရှိချက်များသည်လက်ရှိသင်္ချာဆိုင်ရာအသိပညာကိုတိုက်ရိုက် ၀ င်ရောက်စွက်ဖက်နိုင်သည်ဟုမယုံကြည်သော်လည်း ၁၄ ရာစုနှင့် ၁၇ ရာစုနှစ်များအကြားလွတ်လပ်စွာပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သောအချိန်ထိထိုအသိပညာသည်မည်သို့ဆုံးရှုံးသွားသည်ကိုဖော်ပြသည်။

Mathieu Ossendrijver ကတူညီသောရောင်ပြန်ဟပ်ချက်ကိုမျှဝေသည်။ “ အေဒီ ၁၀၀ မှာဘေဘီလုံယဉ်ကျေးမှုပျောက်ကွယ်သွားပြီးကျူနီဖောင်းစာလုံးတွေကိုမေ့သွားခဲ့တယ်။ ဘာသာစကားသည်သေဆုံးပြီးသူတို့၏ဘာသာတရားလည်းကွယ်ပျောက်သွားသည်။ တနည်းအားဖြင့်နှစ်ပေါင်း ၃၀၀၀ တည်ရှိခဲ့သောယဉ်ကျေးမှုတခုလုံးပြီးစီးခဲ့သည်နှင့်အမျှရရှိလာသောဗဟုသုတများလည်းပြီးဆုံးသွားပြီဖြစ်သည်။ ဂရိလူမျိုးများအနည်းငယ်ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့သည် " စာရေးသူမှတ်စု Ricardo Melo အတွက်ဤအချက်သည်မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ်သိပ္ပံနည်းကျအသိပညာများကိုထိန်းသိမ်းပြီးနောက်မျိုးဆက်များသို့လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့လျှင်ကျွန်ုပ်တို့၏ယဉ်ကျေးမှုသည်ယနေ့မည်သို့ဖြစ်လိမ့်မည်နည်း။ ငါတို့ကမ္ဘာကြီးကနည်းပညာပိုတိုးတက်လာသလား။ ငါတို့ရဲ့ယဉ်ကျေးမှုဟာဒီလိုတိုးတက်မှုကိုရှင်သန်နိုင်ပါ့မလား။ ဆရာ့အကြောင်းအရင်းကိုမေးလို့ရတဲ့မေးခွန်းတွေအများကြီးရှိတယ်။

အေဒီ ၁၃၅၀ ခန့်တွင်အင်္ဂလန်နှင့်ပြင်သစ်တို့မှအလယ်ခေတ်မှတ်တမ်းများတွင်ဤဂျီ omet မေတြီပုံစံကိုတွေ့ရပြီး၎င်းတို့အနက်တစ်ခုသည်အင်္ဂလန်၊ အောက်စဖို့တွင်တွေ့ရသည်။ “ လူတွေဟာအရှိန်နဲ့အရှိန်ပိုမြန်တဲ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ဖုံးထားတဲ့အကွာအဝေးကိုတွက်ဖို့သင်ယူနေကြတယ်။ သူတို့ကစကားရပ်တစ်ခုကိုတီထွင်ပြီးမင်းအမြန်နှုန်းကိုပျမ်းမျှပြရမယ်။ ဒီအကွာအဝေးကိုရဖို့အချိန်နဲ့မြှောက်ခဲ့တယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်ပဲရစ်မြို့တစ်နေရာတွင် Nicole Oresme သည်တူညီသောအရာကိုရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီးဂရပ်ဖစ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဆိုလိုတာကသူကအမြန်နှုန်းကိုဒီဇိုင်းထုတ်ထားတာပဲ " Mathieu Ossendrijver ကရှင်းပြသည်။

“ အရင်တုန်းကဗာဗုလုန်လူမျိုးတွေဟာနက္ခတ္တဗေဒမှာဂျီသြမေတြီ၊ ပုံနဲ့ဂဏန်းတွေကိုဘယ်လိုသုံးခဲ့တယ်ဆိုတာငါတို့မသိခဲ့ဘူး။ သူတို့ကဒါကိုသင်္ချာနဲ့လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတာငါတို့သိတယ်။ (…) အသစ်အဆန်းကဂြိုလ်တွေရဲ့နေရာတွေကိုတွက်ဖို့သူတို့ကဂျီသြမေတြီကိုအသုံးချတယ်ဆိုတာငါတို့သိတာဘဲ” Astro-archaeologist Mathieu Ossendrijver ကိုကိုးကားသည်။