Cincinnati တက္ကသိုလ်မှလေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုအရဂွာတီမာလာနိုင်ငံတောတောင်များရှိရှေးခေတ် Mayan မြို့ Tikal မြို့သားများသည်သူတို့၏ရေလှောင်ကန်များတွင်ရေကိုသန့်စင်ရန်သတ္တုများကိုအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ဆိုလိုသည်မှာမာယာလူမျိုးများသည်ဥရောပတွင်ဤစနစ်များကိုအသုံးမပြုမီနှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ နီးပါးကဤရေသန့်စင်စနစ်ကိုဖန်တီးခဲ့သဖြင့်၎င်းသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်ရှေးအကျဆုံးရေသန့်စင်မှုစနစ်များထဲမှတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။
မာယာလူမျိုးများ၏ရှေးအကျဆုံးရေသန့်စင်မှုစနစ်
ယနေ့လူများစွာသည်ရေမှအညစ်အကြေးများကိုဖယ်ရှားရန် filter များကိုအသုံးပြုကြသည်။ အခုဆိုရင်သုတေသနအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က Tikal မှာမာယာလူမျိုးတွေဟာရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုတည်းအတွက်ရေသန့်စင်တဲ့စနစ်ကိုသုံးနေပြီဆိုတာတွေ့ခဲ့တယ်။ ဘက်စုံပညာတတ်သုတေသီအဖွဲ့မှဖြစ်သည် စင်စင်နာတီတက္ကသိုလ်မနုဿဗေဒပညာရှင်တွေ၊ ပထဝီပညာရှင်တွေနဲ့ဇီဝဗေဒပညာရှင်တွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတဲ့၊ တစ်ချိန်ကအင်အားကြီးမာယာမြို့ဖြစ်တဲ့ Tikal (ဂွါတီမာလာတောထဲအထင်ကြီးခဲ့တဲ့အပျက်အယွင်းများ) ရှိတဲ့နေရာတွေကမိုင်များစွာဝေးတဲ့နေရာတွေကနေတင်သွင်းလာတဲ့ပစ္စည်းတွေကိုသုံးပြီးရေစစ်တွေကိုတည်ဆောက်ခဲ့တယ်။ Tikal ရှိသောက်ရေလှောင်ကန် ၅ ခုအနက်တစ်ခုဖြစ်သော Corriental ရေလှောင်ကန်၌ခေတ်မီသဘာဝစစ်ထုတ်စနစ်တစ်ခု၏အထောက်အထားများကိုတွေ့ရှိပြီးနောက်ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များသည်ဤကောက်ချက်ကိုချနိုင်ခဲ့သည်။
သဘာဝစစ်ထုတ်မှုများ - မာယာလူမျိုးများ၏လက်တွေ့စူးစမ်းလေ့လာမှု
သုတေသီများသည် Tikal တွင်ပုံဆောင်ခဲ quartz နှင့် zeolite ကိုရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက်ဆုံးဓာတ်သတ္တုကို Corriental ရေလှောင်ကန်၌သာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ Quartz ကိုအကြမ်းဖျဉ်းသဲနှင့် zeolite၊ silicon နှင့်အလူမီနီယံတို့ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည့်သဘာဝမော်လီကျူးဆန်ခါတစ်ခုဖန်တီးသည်။ Corriental ရေလှောင်ကန်၏အနည်အနှစ်များတွင် zeolite နှင့်ပုံဆောင်ခဲ quartz ကိုဖော်ထုတ်ရန်သိပ္ပံပညာရှင်များသည် X-ray diffraction analysis (ပုံဆောင်ခဲတစ်ခုအားပုံဆောင်ခဲများအတွင်း၌ဆုံးဖြတ်ရန်သုံးသောနည်းစနစ်တစ်ခု) ကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်။
နိယာမအားဖြင့်ဤသဘာဝစစ်ထုတ်ပစ္စည်းများသည်အန္တရာယ်ရှိသောအဏုဇီဝများ၊ နိုက်ထရိုဂျင်ကြွယ်ဝသောဒြပ်ပေါင်းများ၊ မာကျူရီကဲ့သို့သောပြင်းထန်သောသတ္တုများကိုရေမှဖယ်ရှားပစ်လိမ့်မည်ဟု Cincinnati တက္ကသိုလ်မှမနုဿဗေဒတွဲဖက်ပါမောက္ခနှင့် ဦး ဆောင်ရေးသားသူ Kenneth Barnett Tankersley ၏အဆိုအရသိရသည်။ လေ့လာမှုကိုဂျာနယ်တွင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည် သိပ္ပံနည်းကျအစီရင်ခံစာများ.
သုတေသီအဆိုအရ “ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာကဒီစနစ်ကဒီနေ့ထိထိရောက်ရောက်ရှိနေပြီးလွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်ကမာယာလူမျိုးတွေကဒါကိုရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တယ်။ သူတို့သည်ဥရောပတွင်အလားတူစနစ်များကိုအသုံးမပြုမီနှစ်ပေါင်းနှစ်ထောင်နီးပါးကဤရေသန့်စင်စနစ်ကိုဖန်တီးခဲ့ကြသည်။
အမှန်တော့ရှေးခေတ်မာယာလူမျိုးတွေအတွက်သန့်ရှင်းတဲ့ရေကိုရဖို့နဲ့သိုလှောင်ဖို့နည်းလမ်းတွေဟာအလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ အခြားမာယာမြို့များနည်းတူ Tikal ကိုမိုးရာသီတွင်တစ်နှစ်တာလုံးသောက်သုံးရေရရှိရန်ခက်ခဲစေသောစိမ့်ထွက်နေသောထုံးကျောက်များပေါ်တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၎င်းတို့သည်မသန့်ရှင်းသောသဘာဝလှောင်ကန်များကိုအသုံးပြုခြင်း မှလွဲ၍ ၎င်းတို့တွင်ကျန်းမာရေးအတွက်အလွန်အန္တရာယ်များသည်။
သုတေသီများသည်ဤသန့်စင်ခြင်းစနစ်တွင် quartz နှင့် zeolite တို့ပါ ၀ င်သောကြောင့်ရှေးခေတ် Mayans များအားအန္တရာယ်ရှိသောဘက်တီးရီးယားများနှင့်အခြားအဆိပ်များမှကာကွယ်ပေးလိမ့်မည်မဟုတ်လျှင်ရေလှောင်ကန်မှသောက်သောသူများကိုနေမကောင်းဖြစ်စေနိုင်သည်။ "ဒီမာယာရှေးဟောင်းပစ္စည်းကသန့်ရှင်းတဲ့ရေနဲ့ဆက်နွှယ်နေပြီးသူတို့မြို့ကိုသယ်လာဖို့ကြိုးစားခဲ့တာအရမ်းလိမ္မာပါးနပ်တဲ့လက်တွေ့ကျလေ့လာတွေ့ရှိချက်ကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်" သုတေသီများကပြောသည်။ ဒါပေမယ့်မာယာလူမျိုးတွေဟာဒီလိုအဆင့်မြင့်မော်လီကျူးတွေရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကိုဘယ်လိုသင်ယူခဲ့သလဲဆိုတာကတော့အငြင်းပွားစရာခေါင်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်နေဆဲပါ။
သောက်ရေ၊ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောအရာ
ယနေ့တိုင်ရှေးဟောင်းရေစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်ပတ်သက်သောသုတေသနအများစုသည်ယဉ်ကျေးမှုများကရေကိုမည်သို့စုဆောင်းထိန်းသိမ်းသည်၊ မည်သို့လမ်းကြောင်းပြောင်းသည်ကိုရှင်းပြရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ သောက်သုံးရေအရည်အသွေးသည်ဖြေရှင်းရန်ခက်ခဲနေဆဲဖြစ်သည်။ ဤလေ့လာမှုသည်ရေအရင်းအမြစ်တစ်ခု၏အရည်အသွေးနှင့်၎င်းအားမည်သို့တည်ထိမ်းထိန်းသိမ်းနိုင်ပုံကိုဖော်ထုတ်ခြင်းဖြင့်ဤသုတေသနလမ်းကြောင်းကိုဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ဟုတ်ပါတယ်၊ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်းထောင်ချီကတည်းကယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုရဲ့ဘဝတွေ၊ အလေ့အကျင့်တွေနဲ့လှုံ့ဆော်မှုတွေကိုပြန်လည်တည်ဆောက်ရတာဟာရှုပ်ထွေးပါတယ်။ “ ငါတို့မှာလုံးဝအထောက်အထားမရှိဘူး၊ ဒါပေမယ့်ငါတို့မှာခိုင်မာတဲ့သက်သေအထောက်အထားတွေရှိတယ်။ ငါတို့ရဲ့ရှင်းပြချက်ကယုတ္တိတန်ပါတယ်” သုတေသီများကပြောသည်။
ရှေ့ဆက်မယ့်နှစ်တစ်ထောင်ဆန်းသစ်တီထွင်မှု
ဂရိ၊ အီဂျစ်နှင့်တောင်အာရှတို့တွင်အခြားရှုပ်ထွေးသောရေစစ်စနစ်များကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်၊ သို့သော်၎င်းသည်အမေရိကန်တိုက်ကြီးတွင်ပထမဆုံးတွေ့ရှိရသည်။ “ ရှေးခေတ်မာယာများသည်အပူပိုင်းပတ်ဝန်းကျင်တွင်နေထိုင်ပြီးဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိရမည်။ ပြီးတော့ဒါကထူးခြားတဲ့ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတစ်ခုပါ။ အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းရှိ Native Americans များသည်ဂရိ၊ ရောမ၊ အိန္ဒိယ (သို့) တရုတ်ကဲ့သို့နေရာများကဲ့သို့အင်ဂျင်နီယာနည်းပညာနည်းပညာမရှိချေ။ ဒါပေမယ့်ရေစီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ပတ်သက်လာရင်မာယာလူမျိုးတွေကရှေ့မှာထောင်စုနှစ်တွေရှိနေတယ်” သုတေသီများကကောက်ချက်ချသည်။
