Gobekli Tepe: ရေခဲခေတ်တစ်လျှောက်လူ့သမိုင်းကြောင်း၏စိတ်ဝင်စားဖွယ်အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု

၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင်ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော Gobekli Tepe ရှိ monoliths များသည်ကမ္ဘာ့အကြီးမားဆုံးသမိုင်းဆိုင်ရာလျှို့ဝှက်ချက်များအနက်မှတစ်ခုဖြစ်သည်။ တွေ့ရှိသောအခါ၎င်းသည်သဲကိုတမင်တကာမြှုပ်ထားပုံပေါ်သည်။

ထူးဆန်းတာတစ်ခုကကာဗွန်ချိန်းတွေ့တဲ့ site ကနှစ်ပေါင်း ၁၂၀၀၀ နီးပါးရှိမယ်လို့ခန့်မှန်းတယ်။ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွင်အသုံးပြုသောတိကျသောလက်ရာသည်လုံးဝစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသည်။ ယခုအချိန်အထိဤမယုံနိုင်စရာ site ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာတူးဖော်တွေ့ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်တွေဟာရှေးဟောင်းသုတေသနနည်းစနစ်တွေတိုးတက်လာတဲ့အခါအနာဂတ်မျိုးဆက်သစ်တွေကိုစူးစမ်းဖို့အများကြီးမထိဘဲထားခဲ့ဖို့စီစဉ်ထားပါတယ်။

Gobekli Tepe ၏ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု

အစ္စတန်ဘူလ်တက္ကသိုလ်နှင့်ချီကာဂိုတက္ကသိုလ်မှရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် Gobekli Tepe ကိုရှေးဟောင်းသုတေသနစစ်တမ်းတစ်ခုတွင်ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့်သူတို့ကဒါဟာအလယ်ခေတ်သင်္ချိုင်းတစ်ခုထက်ဘာမှပိုမထင်ခဲ့ဘူး။ သူတို့ကထုံးကျောက်ပြားတွေကွဲတဲ့တောင်ကုန်းတစ်ခုကိုတွေ့ခဲ့ပြီးရှေ့ကိုဆက်ကြည့်ဖို့စိတ်မ ၀ င်စားဘူး၊ လွန်ခဲ့တဲ့ရာစုနှစ်အနည်းငယ်ကကျန်ခဲ့တဲ့အရိုးအနည်းငယ်ထက်ပိုဘာမှမရှိတာသေချာတယ်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင်Nevalı oriori တွင်ယခင်ကလုပ်ကိုင်ခဲ့သောဂျာမန်ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာနမှ Klaus Schmid သည်တူးဖော်ရန်အခြား site တစ်ခုကိုရှာဖွေနေသည်။ သူသည်ပတ် ၀ န်းကျင်ရှိရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုင်ရာစာပေများကိုပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၃ ခုနှစ်ချီကာဂိုသုတေသီများ၏ Gobekli Tepe အကြောင်းအကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြချက်ကိုတွေ့ခဲ့ပြီးထို site ကိုပြန်လည်စစ်ဆေးရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ NevalıÇoriတွင်ပုံစံတူအဆောက်အအုံများကိုတွေ့ရှိပြီးနောက်သူသည်ကျောက်များနှင့် slab များသည်သမိုင်းမတင်မီဖြစ်နိုင်ချေကိုအသိအမှတ်ပြုသည်။ နောက်တစ်နှစ်တွင်သူသည်thereanlıurfaပြတိုက်နှင့် ပူးပေါင်း၍ ထိုနေရာ၌စတင်တူးဖော်ခဲ့ပြီးကြီးမားသော T ပုံသဏ္pillarsန်တိုင်များကိုပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤသည်သာလျှင်သမိုင်းဝင်နက်နဲသောအရာများအနက်အစတစ်ခုသာဖြစ်သည်။

Gobekli Tepe - သမိုင်း၏စိတ်ဝင်စားဖွယ်အစိတ်အပိုင်း

Gobekli Tepe သည်တူရကီအရှေ့တောင်ပိုင်း၊ Mesopotamia ၏အနောက်မြောက်ဘက်အစွန်းတွင်တည်ရှိပြီး Gobekli Tepe သည်ရှေ့ကလာကြသူများ၏အပျက်အယွင်းများအပေါ်မှတည်ဆောက်ထားသောရှေးဟောင်းလူလုပ်ကုန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

Layer III ဟုခေါ်သောအနိမ့်ဆုံးအဆင့်တွင်၎င်း၏အထင်ရှားဆုံးတည်ဆောက်မှုသည်ဘီစီ ၁၀၀၀၀ မှ ၁၁၀၀၀ အထိဖြစ်သည်။ ၎င်းသည်စာအရေးအသားမိတ်ဆက်ခြင်း၊ သတ္တုတူးဖော်ခြင်းများနှင့်ဒေသတွင်း၌ဘီးအသုံးပြုခြင်းကိုနှစ် ၆၀၀၀ မတိုင်မီခန့်မှန်းသောကာလဖြစ်သည်။ သို့သော် radiocarbon နည်းလမ်းအားဖြင့် Layer III ၏အဆုံးကိုဘီစီ ၉၀၀၀ ခန့်တွင်သတ်မှတ်နိုင်သည်။

အရိုးရှင်းဆုံးနည်းပညာကိုသာ သုံး၍ ရှေးခေတ်လက်သမားများသည်ကျောက်တုံးများကို သုံး၍ ၁၁ တန်မှ ၂၂ တန်အလေးချိန်ရှိသောတိုင်များထဲသို့သံမဏိများကိုသုံးသည်။ ထို့နောက်လူရာပေါင်းများစွာသည်မီတာ ၁၀၀ မှ ၅၀၀ ကြားနေရာများသို့တိုင်များရွှေ့ရန်အတူတကွလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုနေရာ၌ကြီးမားသောကျောက်တုံးများကိုခန့်မှန်းခြေအားဖြင့်ဖြောင့်မတ်သောတိုင်ရှစ်တိုင်စီဖြင့်ဝိုင်းထားသည်။ တိုင်တိုင်းကို T-shape ပုံစံကျောက်တုံးနှစ်လုံးဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့်အနိမ့်နံရံများနှင့်ချိတ်ဆက်ထားသောတိုင်ခြောက်တိုင်ကိုလုံးပတ်ပတ်လည်တွင်ထားပြီးအလယ်၌မြင့်သောတိုင်နှစ်တိုင်ရှိသည်။ အမြင့်ဆုံးတိုင်များသည်အမြင့် ၁၆ ပေအထိရှိပြီးအကြီးဆုံးကွင်းများသည်အချင်း ၆၅ ပေရှိသည်။ ယနေ့အချိန်ထိတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းမှာတိုင် ၂၀၀ နီးပါးတွေ့ရှိပြီးပါပြီ။

Gobekli Tepe ပြခန်း

Gobekli Tepe - လူ့သမိုင်းတွင်ရှေးအကျဆုံးဘုရားကျောင်း

၎င်းသည် Gobekli Tepe ၏တည်နေရာသည်၎င်း၏အချိန်ကာလအတွင်း ၀ ိညာဉ်ရေးစင်တာတစ်ခုအဖြစ်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်ဟုရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်အချို့ကယူဆထားသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းနှင့်အချိန်တိုင်းတွင်လူသားတို့သည်ကြီးမားသောအထိမ်းအမှတ်အဆောက်အအုံများတည်ဆောက်ခြင်းကိုနှစ်သက်ကြသည်။ Gobekli Tepe ၏အသက်မည်မျှကိုစိတ်ကူးပေးရန်အောက်ပါအချိန်ဇယားကိုစဉ်းစားပါ။

• အေဒီ ၁၆၄၄ တရုတ်နိုင်ငံ၏မဟာတံတိုင်းကြီးတည်ဆောက်မှုသည်စုစုပေါင်းအရှည်ကီလိုမီတာ ၂၀၀၀၀ ကျော်ဖြင့်ပြီးဆုံးခဲ့သည်။
• အေဒီ ၁၄၀၀-၁၆၀၀ အီစတာကျွန်းတွင် moai ကိုစိုက်ထူခဲ့သည်။
• အေဒီ ၁၆၄၄ အီတလီနိုင်ငံ Pisa ရှိ Leaning Tower သည်နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ဆောက်လုပ်ပြီးစီးခဲ့သည်။
• အေဒီ ၁၄၀၀-၁၆၀၀ အရှေ့တောင်အာရှရှိခမာများကဗိဿနိုး၊ Angkor Vat အတွက်ကြီးမားသောဘုရားကျောင်းကိုတည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။
• အေဒီ ၁၆၄၄ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ Teotihuacan ရှိ Sun Pyramid သည်ပြီးစီးခဲ့သည်။
• ဘီစီ ၁၂၀၀၀: တရုတ်နိုင်ငံ၏မဟာတံတိုင်းကြီးပေါ်တွင်ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများစတင်ခဲ့သည်။
• ဘီစီ ၁၂၀၀၀: “ ရှေးဟောင်းဂရိဗိသုကာလက်ရာများကိုပြုပြင်ခြင်း” Parthenon သည်ပြီးစီးခဲ့သည်။
• ဘီစီ ၃၀၀၀-၁၅၀၀ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၅၀၀၀ ခန့်ကအရူး Neolithic ဗြိတိန်လူမျိုးတစ်စုသည် Salisbury လွင်ပြင်တွင် Stonehenge ကိုတည်ဆောက်ရန်မိုင် ၁၄၀ ကျော်ကြီးမားသောလေးတန်ကျောက်များကိုသယ်ဆောင်ခဲ့သည်။
• ဘီစီ ၃၀၀၀-၁၅၀၀ ဖာရိခူ၏သင်္ချိုင်းဖြစ်သောဂီဇာပိရမစ်ကြီးပြီးစီးခဲ့သည်။ အင်္ဂလန်ရှိ Lincoln ဘုရားရှိခိုးကျောင်းပြီးစီးသည့်အခါ ၁၃၁၁ ခုနှစ်အထိအမြင့်ဆုံးသောလူလုပ်ဆောက်လုပ်ရေးလက်ကျန်ဖြစ်သည်။
• ဘီစီ ၃၀၀၀-၁၅၀၀ Pre-Celts များကို ဖြတ်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ Carnac တွင်ကျောက် ၃၀၀၀ ကျော်ချထားသည်။
• ဘီစီ ၃၀၀၀-၁၅၀၀ Gobekli Tepe ရှိပထမအဝိုင်း ၂၀ လုံးကို Pleistocene (ရေခဲခေတ်) ၏အဆုံး၌တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

Gobekli Tepe နောက်မှာကျန်ခဲ့သောလျှို့ဝှက်ချက်များ

Gobekli Tepe သည်ဘုရားကျောင်းများစွာဖြင့်ရှုပ်ထွေးပြီးအမှန်တကယ်ကမ္ဘာပေါ်တွင်ပထမဆုံးပြုလုပ်သောဘုရားကျောင်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ထို site ၌တွေ့ရှိသောအထောက်အထားများက၎င်းကိုဘာသာရေးရည်ရွယ်ချက်အတွက်အသုံးပြုခဲ့သည်။ အမြင့် ၆ မီတာအထိ T-based ရှိသည့်တိုင်အများစုမှာနွားများ၊ မြွေများ၊ မြေခွေးများ၊ ကရိန်းများ၊ ခြင်္သေ့များစသည်တို့ကိုထွင်းထုထားကြသည်။

အံ့သြစရာအကောင်းဆုံးအချက်မှာအချို့သောတိုင်များသည်အလေးချိန်တန် ၄၀ မှ ၆၀ ကြားရှိသည်၊ အခြေခံကိရိယာများမတီထွင်ရသေးမီရှေးခေတ်လူသားများကထိုကဲ့သို့သောအထိမ်းအမှတ်ကျောက်တိုင်ကိုမည်သို့တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သနည်းဟုထင်ကြေးပေးခဲ့သည်။ ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာအရ၊ ထိုခေတ်လူများသည်ကျောက်များဖြင့်ပြုလုပ်ထားသောလက်နက်တစ်ပိုင်းကို သုံး၍ ရှုပ်ထွေးသောအခြေခံနည်းပညာများကိုပင်မရလိုက်သောခေတ်မမှီသောမုဆိုးများဟုယူဆကြသည်။

Gobekli Tepe ၏အရေးပါပုံသည်ထိုနေရာတွင်နေထိုင်ခဲ့သူများသည်ယခင်ကထင်ထားသည်ထက်ပိုမိုအဆင့်မြင့်သည်ဟူသောအချက်၌တည်ရှိနေသည်။ ဤကြီးမားသောရှေးဟောင်းသုတေသနတွေ့ရှိချက်သည်ကျွန်ုပ်တို့၏ 'လူ့ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာသမားရိုးကျနားလည်မှု' ကိုချောက်ချားစေသည်။

ဤအချိန်၌ရှေးအာကာသယာဉ်မှူးသီအိုရီပညာရှင်များကသူတို့၏အခြားယုံကြည်ချက်ရှိသောသီအိုရီကိုရှေ့တန်းတင်ခဲ့ကြသည်။ အခြားဂြိုဟ်တစ်ခုမှသက်ရှိများသည်ဤရှေးခေတ်၌လူသားတို့အားကူညီနိုင်ခဲ့သည်နှင့်တူရကီ၌သာမကကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိနိုင်ငံများစွာ၌ဤကဲ့သို့သောအထင်ကြီးစရာကောင်းသောအဆောက်အအုံများကိုဖန်တီးနိုင်စေခဲ့သည်။

နိဂုံး:

Gobekli Tepe ဆောက်လုပ်သည့်အချိန်၌လူသားသည်ရှေး ဦး မုဆိုးစုဆောင်းသူတစ် ဦး ဖြစ်သင့်သည်။ ဆိုဒ်၏တည်ရှိမှုသည်လက်ရှိသိပ္ပံပညာသင်ပေးသောအရာများကဲ့သို့သောအဆောက်အ ဦး များကဲ့သို့စကေးတစ်ခုခုတည်ဆောက်ရာတွင်မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်ဆိုဒ်သည်အနုပညာနှင့်ပန်းပုလက်ရာများကိုတီထွင်ရန်သဘောတူညီထားသောရက်စွဲများမတိုင်မီတွင်ပေါ်လာသည်။ ၎င်းသည်လူသားများအားသတ္တုများနှင့်မြေအိုးများဖြင့်အလုပ်လုပ်ရန်ကြိုတင်ခန့်မှန်းသော်လည်းဤအရာများအားလုံးကိုသက်သေပြသည်။

ပြဿနာက Gobekli Tepe အထိမ်းအမှတ်တည်ရှိမှုမှာမဟုတ်ဘူး၊ ပြဿနာကငါတို့ဆုံးရှုံးတာ၊ ငါတို့ရဲ့သမိုင်းပျောက်သွားတာ။ သမိုင်းကိုပြန်ကြည့်ရင်လူ့သမိုင်းရဲ့သေးငယ်တဲ့အပိုင်းလေးမှာဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်တဲ့အဖြစ်အပျက်တွေထောင်ပေါင်းများစွာကိုတွေ့လိမ့်မယ်။ ငါတို့ကဒီပန်းချီကားတွေကို (သိပ်တော့မထူးခြားဘူး) ဖယ်ထားရင်ငါတို့သမိုင်းပညာရှင်တွေနဲ့သိပ္ပံပညာရှင်တွေတကယ်သိပုံရတဲ့အပိုင်းက ၃-၁၀%ထက်မပိုဘူး။

သမိုင်းပညာရှင်များသည်အသေးစိတ်သောရှေးဟောင်းသမိုင်းကြောင်းအများစုကိုစာအမျိုးမျိုးမှရယူခဲ့ကြသည်။ Sumerians ဟုခေါ်သောလူများပါ ၀ င်သော Mesopotamian ယဉ်ကျေးမှုသည်ရှေးနှစ်ပေါင်း ၅၅၀၀ ကျော်ကရေးသားခဲ့သောဇာတ်ညွှန်းကိုပထမဆုံးအသုံးပြုခဲ့သည်။ “ ခန္ဓာဗေဒခေတ်မီ homo sapiens” သို့မဟုတ် homo sapiens sapiens လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀၀၀ ၀ န်းကျင်တွင်ပထမဆုံးတည်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့်လူသားသမိုင်း၏နှစ် ၂၀၀k မှ ၁၉၅.၅k သည်အထောက်အထားမဲ့ဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည် ယနေ့ခေတ်လူသားသမိုင်း၏ ၉၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ပျောက်ကွယ်သွားသည်။ Gobekli Tepe သည်သေးငယ်သော်လည်းအမှန်တကယ်တန်ဖိုးရှိသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကိုဥပမာပေးသည် သမိုင်းပျောက်သည်။