Ireo arkeology sy mpianatra avy ao amin'ny Hakai Institute ao amin'ny Oniversiten'i Victoria any British Columbia, ary koa ny Firenena Voalohany eo an-toerana, dia nahita ny faharavan'ny tanàna iray talohan'ny piramida Ejiptiana tao Giza.
Ny toerana ao amin'ny Nosy Triquet, eo amin'ny 300 kilaometatra miala an'i Victoria any andrefan'i Kolombia Britanika, dia namokatra zavatra vita amin'ny karbaona efa ho 14,000 taona lasa izay, efa ho 9,000 taona mahery noho ny piramida, hoy i Alisha Gauvreau, mpianatra ao amin'ny Oniversiten'i Victoria. .
Ilay tanàna, izay noheverina ho voalohany indrindra hita tany Amerika Avaratra ankehitriny, dia nahitana fitaovana, farango trondro, lefona, ary afo fandrahoan-tsakafo misy saribao izay azo inoana fa nodoran’ireo olona fahiny ireo. Zava-dehibe ny bitika saribao satria mora amin'ny karbônina.
Inona no nahatonga azy ireo teo amin’io toerana manokana io? Nandre fitantarana tranainy momba ny vahoaka Heiltsuk, izay teratany tao amin'ilay faritra ireo mpianatry ny oniversite. Ny tantara dia milaza fa nisy tany kely tsy nivaingana, na dia nandritra ny vanim-potoanan'ny ranomandry teo aloha aza. Nahaliana ny mpianatra izany, ka nandeha nitady ilay toerana izy ireo.
Nilaza ny mpitondra tenin'ny Heiltsuk First Nation, William Housty, fa “mahatalanjona fotsiny” fa nitarika ho amin'ny fikarohana siantifika ireo tantara nolovaina tamin'ny taranaka nifandimby.
"Tena manan-danja tokoa io fikarohana io satria manamafy ny tantara maro noresahan'ny vahoakantsika nandritra ny an'arivony taona," hoy izy. Ireo tantara dia nanoritsoritra ny Nosy Triquet ho toeram-piarovana maharitra noho ny fisian'ny haavon'ny ranomasina tao amin'io faritra io nandritra ny 15,000 taona.
Nifandona maro momba ny zon'ny tany ny foko ary tsapan'i Housty fa ho eo amin'ny toerana matanjaka izy ireo amin'ny toe-javatra ho avy miaraka amin'ny tsy tantara am-bava fotsiny fa misy porofo ara-tsiansa sy ara-jeolojika koa hanohanana azy ireo.
Mety hitarika ny mpikaroka hanova ny finoany momba ny lalan'ny fifindra-monin'ny olona tany am-boalohany tany Amerika Avaratra ihany koa ny fikarohana. Mazàna no inoana fa rehefa niampita tetezana tany tranainy iray nampitohy an’i Azia sy Alaska ny olona, dia nandeha an-tongotra nianatsimo izy ireo.
Hita tamin’ny fikarohana vaovao anefa fa nampiasa sambo ny olona mba hamakivaky ny morontsiraka, ary tatỳ aoriana kokoa ny fifindra-monina tany maina. Araka ny voalazan'i Gauvreau, "Ny zavatra ataon'ity dia manova ny hevitray momba ny fomba nipoiran'i Amerika Avaratra voalohany."
Talohan'izay dia hita tamin'ny taona 7190 talohan'i JK ny famantarana tranainy indrindra momba ny olona Heiltsuk any Kolombia Britanika, manodidina ny 9,000 taona lasa izay — 5,000 taona feno taorian'ny nahitana ireo artifacts tao amin'ny Nosy Triquet. Nisy vondrom-piarahamonina Heiltsuk 50 teo ho eo tao amin'ireo nosy manodidina an'i Bella Bella tamin'ny taonjato faha-18.
Nivelona tamin’ny harenan’ny ranomasina izy ireo ary nampitombo ny varotra tamin’ireo nosy manodidina. Rehefa naorin'ny Eoropeana ny Hudson's Bay Company sy Fort McLoughlin, dia tsy nety noroahina ny vahoaka Heiltsuk ary nanohy nivarotra tamin'izy ireo. Ny foko izao no mitana ny faritany takian'ny Hudson's Bay Company rehefa tonga ireo mpanjanaka.
