Antatik te gen anpil chans dekouvri 1,100 ane anvan eksploratè lwès yo 'te jwenn' li

Apre yo fin etidye istwa oral polinezyen yo, rechèch ki poko pibliye, ak skultur bwa, chèchè New Zeland yo kwè kounye a ke maren Maori yo te rive nan Antatik plis pase yon milenè anvan nenpòt lòt moun.

Chèchè Nouvèl Zeland yo te dekouvri ke Polinezyen ta ka premye moun ki dekouvri kontinan aleka Latè a nan Pol Sid la, Antatik osi bonè ke nan setyèm syèk la. Polinezyen yo se yon pati nan moun Ostronezyen ki gen ladan Rotumans, Samoans, Tongans, Niueans, Cook Islands Māori, Tahitian Mā'ohi, Hawaiian Māoli, Marquesans ak New Zealandic Māori. Chèchè New Zeland yo te jwenn sa yo rele "literati gri” ki gen ladan dosye oral, zèv istorik endijèn ak sous ki pa akademik pou detèmine lyen ki genyen ant moun Maori yo ak Antatik.

Antatik te gen anpil chans dekouvri 1,100 ane anvan eksploratè lwès yo 'te jwenn' li 1
Masif plat iceberg k ap flote nan Oseyan Sid Antatik. © priz

Priscilla Wehi, chèchè prensipal etid la nan Enstiti rechèch gouvènman New Zeland lan Manaaki Whenua, te di New Zeland Herald la, "Nou pa t dekouvri sa a, se yon naratif li te ye... Travay nou se te rasanble tout enfòmasyon yo [ki gen ladan tradisyon oral ak literati gri] epi kominike li nan mond lan." Etid ki te dirije pa Manaaki Whenua Landcare Research ak Te Rūnanga o Ngāi Tahu, etid fondamantalman konsantre sou koneksyon Maori ak kontinan nan frizè aleka. Premye moun ki te anrejistre Antatik te fèt nan yon ekspedisyon Ris an 1820, e premye moun ki te touche kontinan jele a te anrejistre kòm yon eksploratè Ameriken an 1821.

Antatik te gen anpil chans dekouvri 1,100 ane anvan eksploratè lwès yo 'te jwenn' li 2
Maori yo ak kannòt lagè yo, jan yo montre nan 1827. © Wikimedia Commons

Sepandan, kounye a nouvo papye a te etabli ke yon vwayaj nan sid ki te fèt pa chèf Polynesian Hui Te Rangiora ak ekipaj li a te fèt dè milye ane anvan ekspedisyon Ris la. Dapre etid la, li te menm lontan anvan Maori te imigre nan New Zeland. Menmsi pi fò nan istwa Polinezyen yo baze sou tradisyon oral ak gwo dekouvèt tankou rive Antatik yo te rapòte ke yo te neglije, syantis Maori yo pwouve ke li se yon sous serye nan prèv.

"Maori k ap patisipe nan vwayaj Antatik la raman rekonèt. Nou te jwenn koneksyon ant Maori ak Antatik ak dlo li yo te fèt depi premye vwayaj tradisyonèl yo, epi pita atravè patisipasyon nan vwayaj ak eksplorasyon Ewopeyen dirije, rechèch syantifik kontanporen, lapèch, ak plis ankò pandan plizyè syèk, "-Priscilla Wehi.

Antatik te gen anpil chans dekouvri 1,100 ane anvan eksploratè lwès yo 'te jwenn' li 3
Yon ilistrasyon vanyan sòlda Maori nan mitan vwayaj la. Ekipaj la te defi pou Konpayi Bato a. Alexander Sporing, 1769. © Wikimedia Commons

Chèchè yo te di nan yon deklarasyon, "patisipasyon Maori nan vwayaj ak ekspedisyon Antatik kontinye jiska jounen jodi a. Chèchè yo di li enpòtan plis rechèch ki fèt pou ranpli twou vid ki genyen nan konesans, epi asire enklizyon Maori nan relasyon fiti ak Antatik. Anplis de sa, Wehi te note tou, "Krovasyon plis syantis Maori Antatik ak enkòpore pèspektiv Maori yo pral ajoute pwofondè nan pwogram rechèch New Zeland yo epi finalman pwoteksyon ak jesyon Antatik."